Στην παρούσα εργασία διερευνάται η δυνατότητα αξιοποίησης πολυτροπικών κειμένων στη μαθησιακή διαδικασία. Συγκεκριμένα εξετάζεται η διδακτική αξιοποίηση ταινιών animation μικρού μήκους στη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος. Στο θεωρητικό μέρος της εργασίας γίνεται μία αναδρομή στις θεωρίες του Κριτικού Γραμματισμού και της Κριτικής Ανάλυσης λόγου, καθώς και σε μοντέλα κοινωνιογλωσσικής ανάλυσης, όπως η Συστημική λειτουργική γραμματική του Halliday, η γραμματική του οπτικού σχεδιασμού των Kress & van Leeuwen, το μοντέλο του Ανδρουτσόπουλου για την ανάλυση μυθοπλαστικών κειμένων και οι τέσσερις άξονες ανάλυσης της Στάμου, τα οποία αξιοποιούνται ως μεθοδολογικά εργαλεία στην έρευνά μας. Το υλικό της έρευνας αντλείται από δύο ταινίες animation μικρού μήκους με τίτλο «Το δώρο» και «Πιπ, το σκυλάκι-οδηγός τυφλών». Αναζητούνται τρόποι αναπαράστασης της αναπηρίας μέσα από κείμενα μαζικής κουλτούρας με στόχο τον εντοπισμό στερεοτυπιών και προκαταλήψεων, αλλά και τρόποι κατασκευής ταυτοτήτων για άτομα με αναπηρία. Σύμφωνα με τα αναλυθέντα στοιχεία, στα κείμενα μαζικής κουλτούρας δίνεται έμφαση στην αναπηρία ως σωματική βλάβη. Παρ’ όλα αυτά, γίνεται πλέον μία προσπάθεια ένταξης των ατόμων με αναπηρία στο κοινωνικό σύνολο, παραγκωνίζοντας την όποια πρόθεση και διάθεση κηδεμονίας, και αποδίδοντας στα άτομα με αναπηρία ίσες ευκαιρίες για μία αυτόνομη ζωή. Οι ταινίες animation αναγνωρίζονται ως ένα χρήσιμο διδακτικό εργαλείο, που ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα των μαθητών και μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην καλλιέργεια της κριτικής τους σκέψης.
This thesis investigates the possibility of utilization multimodal texts in the learning process. Specifically, we examine the didactic use of short animation films in language teaching. In the theoretical part there is a review of the theories of Critical Literacy and Critical Discourse Analysis, as well as models of sociolinguistic analysis such as Halliday ’s Systematic Functional Grammar, Kress & van Leeuwen ’s visual design grammar , Androutsopoulos’ s model of analysis of fictional texts in relation to Stamou’ s axes of analysis, which are used as methodological tools in our thesis. The research material used in this thesis is drawn from two short animated films titled as “The present” and “Pip, the blind guide dog”. Ways of presenting disabilities through mass culture texts are sought in order to identify stereotypes and prejudices, as well as ways of constructing identities for people with disabilities. In accordance with the disaggregated data, in mass culture texts emphasis is placed on disability as a physical impairment. Nevertheless, an effort is being made on integrating people with disabilities into society as a whole, overriding any intention or desire for guardianship, giving people with disabilities equal opportunities for an independent life. The animated films are recognized as a useful interactive teaching tool that meets the interests of the students and can be of significant help in the development of their critical thinking.
Οι ταινίες animation στο γλωσσικό μάθημα: Κριτική ανάλυση λόγου και διδακτική αξιοποίηση