Το 1821 μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια ιστορίας της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης των ετών 1860-1923.

1821 through history textbooks used in Primary education from 1860-till 1923. (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ
  3. Δημόσια Ιστορία (ΔΙΣ)
  4. 27 Ιουλίου 2019 [2019-07-27]
  5. Ελληνικά
  6. 85
  7. Παληκίδης, Άγγελος
  8. Αθανασιάδης, Θεοχάρης | Δαλακούρα, Αικατερίνη
  9. Επανάσταση του 1821 | σχολική ιστοριογραφία | σχολικά εγχειρίδια | Μεγάλη Ιδέα | Θεία Πρόνοια | ''αδιάσπαστη" πορεία
  10. 63
  11. 0
  12. Περιέχει 3 πίνακες, 0 διαγράμματα, 0 εικόνες
  13. Ροτζώκος, Ν. (1999). «Η νεοελληνική ιδεολογία και η εθνική ιστοριογραφία». Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών, Πρόγραμμα Σπουδών: Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό, τόμος Γ΄, Πάτρα, σσ.215-245.
    • Η σχολική ιστοριογραφία στην Ελλάδα, στα μέσα του 19ου και στις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα συνέβαλε τα μέγιστα στη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας των πολιτών του νεοελληνικού κράτους. Κύριοι σκοποί της ήταν η καλλιέργεια της εθνικής υπερηφάνειας και η ηθική προετοιμασία για την πραγματοποίηση της Μεγάλης Ιδέας. Η ιστορία της Επανάστασης του 1821 εξυπηρετούσε και τους δύο στόχους. Τα κατορθώματα και οι θυσίες των επωνύμων (κυρίως) και των ανωνύμων αγωνιστών προβάλλονταν ως τα προσφορότερα παραδείγματα φιλοπατρίας. Επιπλέον η μερική επιτυχία του Αγώνα καθόριζε και το χρέος της νέας γενιάς προς ολοκλήρωσή του. Μέσα από τις σελίδες των σχολικών εγχειριδίων το ελληνικό έθνος εμφανίζεται να επιβιώνει των ανείπωτων δεινών της Τουρκοκρατίας, κυρίως χάρη στην προσήλωση στην Ορθοδοξία και τη δράση του κλήρου. Παράλληλα η έμφαση που δινόταν σε σποραδικές εξεγέρσεις, στις συνεχείς συγκρούσεις των Σουλιωτών με τον Αλή πασά και στο ανυπότακτο πνεύμα των κλεφταρματολών, είχε ως σκοπό την απεικόνιση ενός έθνους υπό επαναστατικό αναβρασμό. Κατόπιν τούτων ο Αγώνας προέκυψε νομοτελειακά ως το επιστέγασμα μιας διαρκούς αμφισβήτησης της τουρκικής κυριαρχίας. Κυρίαρχο χαρακτηριστικό των σχολικών βιβλίων ιστορίας ήταν η εξιδανικευμένη δράση των ηρώων. Ο στόχος ήταν προφανής. Τα κατορθώματα τους προβάλλονταν ως πρότυπα μίμησης για τις νεότερες γενιές. Όσον αφορά τους Τούρκους, αυτοί εμφανίζονται ως εκμεταλλευτές, βάρβαροι, δειλοί και αιμοδιψείς. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά συνθέτουν την εικόνα ενός εχθρού που ακροβατεί μεταξύ της ιδιότητας του ανθρώπου και του θηρίου. Το θάρρος, η ομοψυχία και η τόλμη των αγωνιστών του 1821 θεωρήθηκαν ως άμεση απόδειξη της καταγωγής τους από τους αρχαίους Έλληνες. Η «αδιάσπαστη» πορεία του ελληνικού έθνους ξεκινούσε από τις Θερμοπύλες και συνεχιζόταν στην Αλαμάνα και στο Μανιάκι. Η σύνδεση με τους αρχαίους προγόνους δεν περιοριζόταν μόνο στα προτερήματα αλλά και στα ελαττώματα με κυριότερο το «προγονικόν» αμάρτημα της διχόνοιας, το οποίο έθεσε σε θανάσιμο κίνδυνο την εξέλιξη του Αγώνα. Οι επαναστάτες όμως πέτυχαν, χάρη στη Θεία Πρόνοια, την εκπλήρωση ενός βασικού στόχου: τη δημιουργία του πρώτου ανεξάρτητου νεοελληνικού κράτους Ήταν το πρώτο βήμα για την πραγματοποίηση της Μεγάλης Ιδέας. Όπως οι εθνικοί ιστοριογράφοι, έτσι και οι συγγραφείς των σχολικών εγχειριδίων έστρεφαν τα βλέμματα των νέων στο μέλλον και τους υποδείκνυαν το χρέος της απελευθέρωσης των «αλύτρωτων πατρίδων» και της δημιουργίας μιας «νέας ελληνικής αυτοκρατορίας».
    • The school historiography in Greece in the middle of the 19th century and over the first two decades of the 20th century made a major contribution to the formation of the national identity of the modern Greek nation. Its main targets were the cultivation of the national pride and the moral preparation for the realization of the “Great Idea” (Greek: “Megali Idea”). The history of the Greek Revolution in 1821 served both these targets. The accomplishments and the sacrifices of the known (mainly) as well as the unknown were projected as the most appropriate examples of patriotism. Moreover, the partial success of the Struggle determined the debt of the next generation for its completion. Through the pages of the schoolbooks the Greek nation appears to survive its untold suffering of the Turkish Occupation mainly due to its dedication to Orthodoxy and the action of the clergy. At the same time the emphasis that was placed on the sporadic riots, the continuous conflicts of the Souliotes with Ali Pasha and the insubordinate spirit of the klephts and armatoloi was intended to depict a nation in revolutionary upheaval. Consequently, the Greek Revolution happened naturally as the crowning of ongoing questioning of the Turkish supremacy. The dominant characteristic of the history school books was the idealized action of the heroes. The aim was evident. Their achievements were projected as models of emulation for the future generations. As far as the Turks are concerned, they appear as exploiters, barbarians, cowards and bloodthirsty. The aforementioned characteristics compose the picture of an enemy who balances between a human being and a monster. The courage, solidarity and boldness shown by the fighters of 1821 were considered direct proof of their descent from the ancient Greeks. The “uninterrupted” course of the Greek nation started from Thermopylae and continued in Alamana and Maniaki. The connection with the ancient ancestors was not confined only to the advantages but also to the disadvantages, with the most important of which the “ancestral” sin discordance, which jeopardized the progress of the Struggle. The revolutionaries, however, succeeded, due to Divine Providence, in fulfilling a major goal: the creation of the first independent Modern Greek nation. It was the first step towards the realization of the Great Idea. Just as the national historiographers, so the authors of the schoolbooks turned the eye of the young people to the future and they indicated their dept for liberation of the “irredentist lands” and the creation of a “new Greek empire”.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.