Το Κυπριακό ζήτημα στον κινηματογράφο: κοινωνιολογικές και ιδεολογικές παράμετροι
ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ: ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ /SOCIAL AND IDEOLOGICAL PARAMETRES OF THE CYPRUS ISSUE IN CINEMA (Αγγλική)
Η παρούσα εργασία αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της φοιτήτριας («συγγραφέας/δημιουργός») που την εκπόνησε. Στο πλαίσιο της πολιτικής ανοικτής πρόσβασης η συγγραφέας/δημιουργός εκχωρεί στο ΕΑΠ, μη αποκλειστική άδεια χρήσης του δικαιώματος αναπαραγωγής, προσαρμογής, δημόσιου δανεισμού, παρουσίασης στο κοινό και ψηφιακής διάχυσής τους διεθνώς, σε ηλεκτρονική μορφή και σε οποιοδήποτε μέσο, για διδακτικούς και ερευνητικούς σκοπούς, άνευ ανταλλάγματος και για όλο το χρόνο διάρκειας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Η ανοικτή πρόσβαση στο πλήρες κείμενο για μελέτη και ανάγνωση δεν σημαίνει καθ’ οιονδήποτε τρόπο παραχώρηση δικαιωμάτων δια νοητικής ιδιοκτησίας της συγγραφέα/δημιουργού ούτε επιτρέπει την αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, εμπορική χρήση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, εκτέλεση, «μεταφόρτωση» (downloading), «ανάρτηση» (uploading), μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά της εργασίας, χωρίς τη ρητή προηγούμενη έγγραφη συναίνεση της συγγραφέα/δημιουργού. Η συγγραφέας/δημιουργός διατηρεί το σύνολο των ηθικών και περιουσιακών του δικαιωμάτων.
Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τις κοινωνικές και ιδεολογικές παραμέτρους του Κυπριακού Ζητήματος στον κινηματογράφο και, ιδιαίτερα, τον κυπριακό. Στο πλαίσιο αυτό, επιχειρείται ιστορική ανασκόπηση του ακανθώδους αυτού πολιτικού ζητήματος, εξετάζεται ο κοινωνικός ρόλος του κινηματογράφου και τα χαρακτηριστικά του ως φορέα της δημόσιας ιστορίας, ενώ, στη συνέχεια, παρουσιάζονται και αναλύονται συγκεκριμένες κινηματογραφικές ταινίες και ντοκιμαντέρ με κυρίαρχο θέμα το Κυπριακό Ζήτημα, πριν και μετά την εισβολή των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων το 1974. Το Κυπριακό Ζήτημα αποτελεί ένα από τα πιο σύνθετα και πολυδιάστατα πολιτικά ζητήματα της Ευρώπης, αλλά και της διεθνούς κοινότητας, το οποίο είναι διαχρονικό και παραμένει άλυτο ενώ, κατά καιρούς έχει συνδεθεί με πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές και συγκρούσεις, συχνά ιδιαίτερα έντονες και αιματηρές. Βασικό θέμα του αποτελεί η τύχη του νησιού της Κύπρου, όπου, ανά τους αιώνες υπήρξε αντικείμενο διεκδίκησης από πολλές χώρες. Ο κινηματογράφος αποτελεί ένα είδος τέχνης και συνάμα ένα μέσο μαζικής ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, το οποίο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι, καθώς είναι συνδεδεμένο με ποικίλους τρόπους με την κοινωνία. Ο κινηματογράφος, μέσα από τα διάφορα είδη του και τα μέσα τα οποία χρησιμοποιεί, τεχνικά και υφολογικά, έχει τη δυνατότητα να είναι φορέας της δημόσιας ιστορίας, να διαμορφώνει ιστορικές συνειδήσεις και συλλογικές ταυτότητες, καθώς και να αναδεικνύει με ποικίλους τρόπους το τραυματικό βίωμα, ώστε να επηρεάζει τον θεατή. Οι ταινίες οι οποίες εξετάστηκαν αφορούν στα γεγονότα του αγώνα των Κυπρίων για την αποτίναξη της αγγλικής κατοχής κατά τη δεκαετία του 1950, καθώς και στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, ενώ οι τρόποι με τους οποίους γίνονται φορείς της δημόσιας ιστορίας είναι ποικίλοι.
This paper deals with the social and ideological parameters of the Cyprus Issue in cinema and, in particular, the Cypriotic cinema. Within this context, a historical review of this thorny political issue is attempted, the social role of cinema and its characteristics as a carrier of public history are examined, while, then, specific films related to the Cyprus Issue are presented and analyzed, before and after the invasion of Turkish military forces in 1974. The Cyprus issue is one of the most complex and thorny political issues in Europe, which is timeless and unresolved and which has at times been associated with political and social unrest and conflict, often particularly intense and bloody. Its main subject is the fate of the island of Cyprus, which, over the centuries, has been claimed by many countries. Cinema is a kind of art and at the same time a means of mass information and entertainment, which plays an important role in the social and political development, as it is connected in various ways with society. The cinema, through its various genres and the means it uses, technically and stylistically, has the ability to be a carrier of public history, to form historical consciences and collective identities, as well as to highlight the traumatic experience in various ways, so that to affect the viewer. The films examined relate to the events of the Cypriot struggle to overthrow the British occupation in the 1950s, as well as the Turkish invasion of Cyprus in 1974, and the ways in which they become carriers in public history are varied.
Το Κυπριακό ζήτημα στον κινηματογράφο: κοινωνιολογικές και ιδεολογικές παράμετροι