Το έθνος μεταξύ φυλής και πολιτισμού. Το πρόβλημα των σλαβικών εγκαταστάσεων στα έργα του Φαλλμεράυερ και του Παπαρρηγόπουλου.

Nation between race and culture. The problem of slavic establishments in Fallmerayer's and Paparregopoulos' work. (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Μακρυνικόλα, Χριστίνα
  3. Δημόσια Ιστορία (ΔΙΣ)
  4. 24 Ιουλίου 2021 [2021-07-24]
  5. Ελληνικά
  6. 73
  7. Σταματόπουλος, Δημήτριος
  8. Κουμπουρλής, Ιωάννης | Σκουλίδας, Ηλίας
  9. Ελληνική ιστοριογραφία | Γιάκομπ Φίλιπ Φαλλμεράυερ | Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος | Σλαβικές εγκαταστάσεις | Ανατολικό Ζήτημα
  10. 9
  11. 0
  12. 0
    • Τον 19ο αιώνα ο δυτικός ιστοριογραφικός κανόνας έδωσε έμφαση στη συνέχεια του έθνους στον χρονοχώρο στοχεύοντας στη δημιουργία μιας ενιαίας εθνικής ταυτότητας. Οι αυτοκρατορίες αντιστάθηκαν και απάντησαν με νέα ιδεολογικά σχήματα στους εθνικισμούς, οι οποίοι τις κατακερμάτισαν. Οι διανοούμενοι ήταν διχασμένοι ανάμεσα στο εθνικό και στο αυτοκρατορικό μοντέλο. Στην ελληνική ιστοριογραφία το Βυζάντιο συνένωσε την αρχαιότητα και την νεοελληνική πραγματικότητα. Ο Φαλλμεράυερ αμφισβήτησε το συνδετικό κρίκο του Βυζαντίου και δημιούργησε ρήγμα στο σχήμα της συνέχειας του έθνους συνθέτοντας μια θεωρία με το βλέμμα στραμμένο στο ανερχόμενο ανατολικό ζήτημα. Η συστηματικότητα και η οξύτητα της ερευνάς του με τη ζεύξη φυλετικών και γλωσσολογικών κριτηρίων δέχτηκε κριτική από τους φιλέλληνες συγγραφείς του εξωτερικού και την εγχώρια διανόηση. Σύμφωνα με τη θεωρία του, οι Σλάβοι υποκατέστησαν τα αρχαία ελληνικά φύλα (6ος αιώνας -10ος αιώνας), ενώ στη συνέχεια η βυζαντινή διοίκηση ενδυναμωμένη τους ενσωμάτωσε μέσω της χριστιανικής λατρείας και της ελληνικής γλώσσας. Το βαρβαρικό αίμα δημιούργησε μια νέα Ελλάδα, η οποία είχε ελάχιστα φυλετικά στοιχεία κοινά με την αρχαιότητα. Ο Παπαρρηγόπουλος κατανόησε τα επιχειρήματα, αλλά και τις πολιτικές στοχεύσεις του γερμανού λόγιου. Παρέμεινε πιστός στο κυρίαρχο εθνικό αφήγημα και ανταπάντησε στοχευμένα με την πραγματεία του «Περί της εποικήσεως Σλαβικών τινών φυλών εις την Πελοπόννησον». Απέρριψε ως αναξιόπιστο το συνοδικό γράμμα του Πατριάρχη Νικόλαου (11ος αιώνας), το βασικό τεκμήριο της θεωρίας του Φαλλμεράυερ. Παρέθεσε ως πηγές της μονογραφίας τους βυζαντινούς λόγιους. Μίλησε για αντιφάσεις στις πηγές, για χρονολογικές ασάφειες στα βυζαντινά κείμενα, για αναχρονισμούς, για λανθασμένες κρίσεις και μεταφραστικά λάθη από τη μεριά του γερμανού ιστορικού. Η θεωρία του Φαλλμεράυερ βασίστηκε, σύμφωνα με τον Έλληνα ιστορικό, μόνο σε Φράγκους χρονογράφους και σε μερικούς περιηγητές, οι οποίοι, αν και αξιόπιστοι, δεν μπόρεσαν να καλύψουν όλη την ιστορική αλήθεια μιας εποχής αρκετά αμφισβητούμενης και αντιφατικής. Ο ίδιος απάντησε ότι οι Σλάβοι μετανάστευσαν ειρηνικά τον 8ο αιώνα υπό την καθοδήγηση της βυζαντινής διοίκησης και παρότι στασίασαν πολλές φορές στο τέλος συγχωνεύτηκαν με τον ελληνικό πληθυσμό της Ελλάδας. Ο Παπαρρηγόπουλος επεδίωξε να συγχρωτίσει τις ευρωπαϊκές πολιτικές στοχεύσεις με τις πολιτικές επιδιώξεις και τις ανάγκες της πατρίδας του.
    • In the 19th century, the western historiography principle emphasized the continuity of nation in space-time aiming at the creation of a single national identity. Empires resisted and responded to nationalisms, which fragment them, with new ideological devices. Intellectuals were divided between the national and the imperial model. In the Greek historiography Byzantine brought antiquity together with modern Greek reality. Fallmerayer questioned the connecting link of Byzantine and made a breach in the continuity of the nation notion by making up a theory viewing the rising Eastern Question. The methodicality and sharpness of his research with the bridging of racial and linguistic criteria were criticized by philhellenic authors and domestic intelligentsia. According to his theory, the Slavs corrupted and destroyed the ancient Greek tribes (6th -10th century). Then, the empowered Byzantine administration subjugated them once more initiating them into Christianity and modern Greek language. The barbaric blood formed a new Greece that had only a few racial elements common to those of the antiquity. Paparregopoulos comprehended not only Fallmerayer’s arguments but also his political targeting. He remained true to the prevalent national narrative and retorted with his monograph “The settlement of Slavic tribes in Peloponesos”. He rejected the Patriarch’s Nicolaos (11th century) synodical letter –the basic presumption of the Slavic theory- as unreliable. He cited the Byzantine scholars as sources for his monograph. He talked about contradictions in the sources, chronological vagueness in byzantine texts, anachronisms, erroneous judgments as well as mistakes in the translation by the German historian. According to the Greek historian, the theory of Fallmerayer was based on Frank chronographers and some travelers who, albeit reliable, could not cover the whole truth of an inconsistent and disputed era. He responded that the Slavs migrated peacefully in the 8th century under the guidance of the Byzantine administration and, frequently revolted, in the end merged in the Greek population of Greece. Paparregopoulos pursued to consort the European political aiming with the political aspirations and the needs of his country.
  14. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.