χ

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται τον ρόλο της σχολικής ηγεσίας στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των σχολικών μονάδων και στη διαμόρφωση της επαγγελματικής ικανοποίησης και εξέλιξης των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Η σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από διαρκείς κοινωνικές, τεχνολογικές και θεσμικές αλλαγές, οι οποίες καθιστούν αναγκαία την αναπροσαρμογή των διοικητικών και ηγετικών πρακτικών. Στο πλαίσιο αυτό, ο/η σχολικός/ή διευθυντής/ντρια καλείται να υπερβεί τον παραδοσιακό γραφειοκρατικό του/της ρόλο και να λειτουργήσει ως εμπνευσμένος ηγέτης που ενδυναμώνει το ανθρώπινο δυναμικό, δημιουργεί ευνοϊκό εργασιακό κλίμα και προάγει τη διαρκή επαγγελματική ανάπτυξη.

Η θεωρητική τεκμηρίωση της εργασίας βασίζεται σε ένα εκτενές σώμα ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας σχετικά με τις έννοιες της ηγεσίας, της διοίκησης, της σχολικής αποτελεσματικότητας και της επαγγελματικής ικανοποίησης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διάκριση μεταξύ διευθυντή και ηγέτη, καθώς και στα χαρακτηριστικά ενός/μιας αποτελεσματικού/ής διευθυντή/ντριας, όπως η ικανότητα επικοινωνίας, η συναισθηματική νοημοσύνη, η προσήλωση στο όραμα και η στήριξη των εκπαιδευτικών.

Η έρευνα ακολουθεί ποσοτική μεθοδολογία και διεξήχθη με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου, το οποίο απευθύνθηκε σε εκπαιδευτικούς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σχολικών μονάδων της Κεντρικής Μακεδονίας. Σκοπός ήταν η διερεύνηση των απόψεών τους σχετικά με τις ηγετικές και διοικητικές πρακτικές των διευθυντών/ντριών τους και η συσχέτιση αυτών με την επαγγελματική τους ικανοποίηση, την αίσθηση ανάπτυξης και την εκλαμβανόμενη αποτελεσματικότητα της σχολικής μονάδας.

Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν ότι η ηγετική συμπεριφορά του/της διευθυντή/ντριας έχει σημαντική επίδραση στην επαγγελματική ικανοποίηση των εκπαιδευτικών και μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός ενδυνάμωσης και παρακίνησης. Παράλληλα, αναδεικνύονται ορισμένα δημογραφικά χαρακτηριστικά (όπως φύλο, ηλικία, τύπος σχολείου και γεωγραφική περιοχή) που φαίνεται να επηρεάζουν τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών ως προς την ηγεσία και την αποτελεσματικότητα.

Η εργασία καταλήγει με προτάσεις για τη βελτίωση της διοικητικής πρακτικής και τη θεσμική ενίσχυση της ηγετικής διάστασης του ρόλου των διευθυντών/ντριών, με στόχο τη δημιουργία ενός σχολικού περιβάλλοντος που θα προάγει την ποιότητα στην εκπαίδευση και την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών.

This master's thesis explores the role of school leadership in enhancing the effectiveness of secondary education institutions and shaping teachers’ job satisfaction and professional development. In the context of a rapidly changing educational landscape, marked by technological advancements, evolving social needs, and administrative reforms, school leaders are called upon to transcend traditional bureaucratic functions and embody a vision-driven leadership that empowers staff and fosters a positive, collaborative school climate.

The theoretical framework of the study draws on extensive Greek and international literature concerning leadership, management, school effectiveness, and professional satisfaction. Particular emphasis is placed on the distinction between managerial and leadership roles, and on the characteristics of an effective school leader—such as communication skills, emotional intelligence, vision orientation, and teacher support.

The research employs a quantitative methodology through the use of structured questionnaires administered to secondary education teachers in the region of Central Macedonia. The aim was to investigate their perceptions regarding the leadership and administrative practices of school principals, and to assess how these relate to their own job satisfaction, professional growth, and perceptions of school effectiveness.

The findings demonstrate that school principals’ leadership behavior significantly influences teachers’ satisfaction and can serve as a catalyst for motivation and professional development. Additionally, certain demographic variables—such as gender, age, school type, and geographical location—appear to shape educators’ perceptions of leadership and effectiveness.

The thesis concludes with a set of recommendations aimed at improving school leadership practices and reinforcing the institutional role of principals as leaders, with the ultimate goal of cultivating educational environments that support both teaching quality and the professional advancement of educators.