Στην παρούσα διπλωματική εργασία διερευνάται η διείσδυση κεκαλυμμένου ρατσιστικού λόγου σε δημοσιεύματα για το ναυάγιο που σημειώθηκε ανοικτά της Πύλου τον Ιούνιο του 2023 και στοίχισε τη ζωή σε εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες. Για τους σκοπούς της έρευνας, επιλέχθηκαν επτά (7) άρθρα και τρία (3) εικονιστικά κείμενα, τα οποία αναφέρονται στο πολύνεκρο ναυάγιο. Πιο συγκεκριμένα, πραγματοποιείται Κριτική Ανάλυση Λόγου στα παραπάνω δημοσιεύματα με βάση τις κατηγοριοποιήσεις της αναπαράστασης του «Άλλου», όπως αυτές ορίστηκαν από το ερευνητικό πρόγραμμα «TRACE» (2019), και τις στρατηγικές αναφοράς/κατηγόρησης, καθώς και τις επιχειρηματολογικές στρατηγικές των Reisigl & Wodak (2001). Αξιοποιούνται, επίσης, οι αναλυτικές κατηγορίες της Συστημικής Λειτουργικής Γραμματικής του Halliday και της Γραμματικής του Οπτικού Σχεδιασμού των Kress & van Leeuwen για τον εντοπισμό των γλωσσικών επιλογών και των σημειωτικών στοιχείων στα άρθρα που πραγματώνουν τις παραπάνω στρατηγικές, με σκοπό τη διερεύνηση των κοινωνικών ταυτοτήτων που οικοδομούνται για τους μετακινούμενους πληθυσμούς στα υπό μελέτη δημοσιεύματα. Η διερεύνηση του κεκαλυμμένου ρατσισμού στα δημοσιεύματα ανέδειξε τη συνύπαρξη καταγεγραμμένων στη βιβλιογραφία στρατηγικών αναπαράστασης του «Άλλου» με νέες στρατηγικές που εντοπίστηκαν στα, εκ πρώτης όψεως, αντιρατσιστικά κείμενα. Επιπλέον, οι στρατηγικές αναπαράστασης του «Άλλου» αντιστοιχίστηκαν με τις γλωσσικές πραγματώσεις τους μέσω ενδελεχούς γλωσσολογικής ανάλυσης. Τέλος, η ΚΑΛ αξιοποιείται στο πλαίσιο διδακτικής παρέμβασης για τη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος στη Β’ Λυκείου με βάση το παιδαγωγικό μοντέλο των Πολυγραμματισμών. Η εν λόγω διδακτική πρόταση αποσκοπεί στην καλλιέργεια του κριτικού γραμματισμού των μαθητριών/-τών και της κριτικής γλωσσικής τους επίγνωσης, αναφορικά με τον ιδεολογικό ρόλο της γλώσσας στον λόγο των Μ.Μ.Ε. και, πιο συγκεκριμένα, σε σχέση με τη διείσδυση μορφών κεκαλυμμένου ρατσισμού στον ειδησεογραφικό λόγο φαινομενικά αντιρατσιστικών κειμένων.

This thesis investigates the infiltration of covert racist discourse in media coverage of the shipwreck that occurred off the coast of Pylos in June 2023, which claimed the lives of hundreds of refugees and migrants. For the purposes of the study, seven (7) articles and three (3) visual texts referring to the deadly shipwreck were selected. Specifically, a Critical Discourse Analysis (CDA) is conducted on these texts, drawing on the categories for the representation of the “Other” as defined by the TRACE research project (2019), as well as the argumentative strategies outlined by Reisigl and Wodak (2001). Additionally, the analytical frameworks of Halliday’s Systemic Functional Grammar and Kress and van Leeuwen’s Grammar of Visual Design are employed to identify the linguistic and visual choices in the texts that realise these strategies, with the aim of exploring the social identities constructed for mobile populations in the texts under study. The analysis of covert racism in the articles revealed a coexistence of well-documented strategies of representing the “Other” with new strategies identified within texts that are, at first glance, anti-racist in nature. Furthermore, the representation strategies were matched with their linguistic realisations through detailed linguistic analysis. Finally, CDA is applied within an educational intervention for teaching language in the second year of Greek high school, based on the pedagogical model of Multiliteracies. This teaching proposal aims to cultivate students’ critical literacy and their critical language awareness concerning the ideological role of language in media discourse, and more specifically, in relation to the infiltration of covert forms of racism in ostensibly anti-racist news texts.