Η παρούσα εργασία εστιάζει στην Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΟ) και αναδεικνύει την ουσιαστική συνεισφορά της στην αντιμετώπιση της ανεργίας. Με τον όρο ανεργία αναφερόμαστε, τόσο στην αδυναμία εξεύρεσης εργασίας, όσο και στην απουσία ποιοτικής εργασίας, ένα διπλό πρόβλημα που πλήττει πολλές κοινωνίες. Ο σκοπός της παρούσας είναι να αναδείξει πως η εναλλακτικότητα της ΚΑΟ μπορεί να συμβάλλει στην επίλυση αυτών των δύο συνδεδεμένων κοινωνικών προβλημάτων, προσφέροντας καινοτόμες προσεγγίσεις. Αρχικά, γίνεται θεωρητική αναφορά στις διάφορες προσεγγίσεις της ΚΑΟ. Έπειτα, ακολουθεί μια ιστορική αναδρομή σε διάφορες χρονικές περιόδους και γεωγραφικές περιοχές, όπου η ανεργία και η εργασιακή εξαθλίωση αποτέλεσαν κρίσιμα ζητήματα και εξετάζεται πώς τα εγχειρήματα ΚΑΟ λειτούργησαν σαν αποτελεσματικά εργαλεία στην επίλυση αυτών των προβλημάτων, φέρνοντας απτά αποτελέσματα.

Στη συνέχεια, διερευνάται πώς οι αρχές της ΚΑΟ εξασφαλίζουν την ποιότητα στην εργασία και δημιουργούν βιώσιμες θέσεις εργασίας, με κοινωνικό πρόσημο. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί και στο ρόλο της ΚΑΟ στην τοπική ανάπτυξη, καθώς οι θέσεις εργασίας που δημιουργεί έχουν σχέση κυρίως με την κάλυψη βασικών αναγκών της κοινότητας και αξιοποίηση των πόρων που η καπιταλοκεντρική οικονομία συνήθως αγνοεί.

Ως επιλεγμένο μοντέλο εγχειρήματος ΚΑΟ θα εξεταστεί ο Συνεταιρισμός Εργαζομένων (ΣΥΝΕΡΓ), ο οποίος συστήνεται με σκοπό τον από κοινού βιοπορισμό των μελών του, με δημοκρατικές διαδικασίες. Αφού παρουσιαστούν παραδείγματα ΣΥΝΕΡΓ, εντός και εκτός Ελλάδας, θα επιχειρηθεί η σύγκρισή τους με τις παραδοσιακές επιχειρήσεις, σχετικά με τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων, αναδεικνύοντας τις διαφορές.

Τέλος, θα γίνει αναφορά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το πεδίο της ΚΑΟ στη σύγχρονη Ελλάδα και εξετάζεται πώς αυτές θα μπορούσαν να παρακαμφθούν. Έπειτα, θα αναλυθούν οι προοπτικές που εμφανίζει το πεδίο στο θέμα της ανεργίας, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως οι αρχές της ΚΑΟ μπορούν να μετασχηματίσουν το υπάρχουν νεοφιλελεύθερο οικονομικό περιβάλλον μέσα από μία πιο ανθρωποκεντρική προσέγγιση, εξασφαλίζοντας μία πιο βιώσιμη και δίκαιη εργασία, συμβάλλοντας στην καταπολέμηση της ανεργίας μέσω εναλλακτικών μορφών εργασίας και κοινωνικής ενδυνάμωσης.

This paper focuses on the Social and Solidarity Economy (SSE) and highlights its significant contribution to addressing unemployment. By unemployment, we refer not only to the inability to find work but also to the lack of quality employment, a dual problem that affects many societies. The aim of this study is to demonstrate how the alternative approach of SSE can contribute to solving these two interrelated social issues by offering innovative solutions. The paper begins with a theoretical overview of the various approaches to SSE. This is followed by a historical review of different time periods and geographical areas where unemployment and labor degradation were critical issues, examining how SSE initiatives functioned as effective tools in addressing these problems and brought about tangible results.

Next, the study explores how the principles of SSE ensure job quality and create sustainable employment opportunities with a social orientation. Special emphasis is placed on the role of SSE in local development, as the jobs it generates are mainly related to meeting the basic needs of the community and utilizing resources often ignored by the capital-centric economy.

As a case study of an SSE initiative, the Workers’ Cooperative (WC) model is examined. This model is formed with the aim of collective livelihood through democratic processes. Examples of such cooperatives, from within and outside Greece, are presented and compared to traditional businesses regarding working conditions, highlighting the differences.

Finally, the paper discusses the challenges faced by the SSE sector in contemporary Greece and considers how these might be overcome. The prospects of SSE in addressing unemployment are then analyzed, concluding that the principles of SSE have the potential to transform the current neoliberal economic environment through a more human-centered approach. This transformation promotes more sustainable and equitable employment, contributing to the fight against unemployment through alternative forms of work and social empowerment.