Περίληψη: Η παρούσα εργασία διερευνά τα συστήματα διακυβέρνησης των Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (ΚοινΣΕπ) που δραστηριοποιούνται στον τομέα της κοινωνικής φροντίδας στην Ελλάδα.

Σκοπός: Η κατανόηση του τρόπου εφαρμογής των συνεταιριστικών αρχών στην πράξη και η ανάδειξη των χαρακτηριστικών των ΚοινΣΕπ ως εναλλακτικού μοντέλου που συνδυάζει την οικονομική βιωσιμότητα με την κοινωνική αποστολή.

Μεθοδολογία: Η έρευνα βασίζεται σε εμπειρική ποιοτική ανάλυση δύο ΚοινΣΕπ (AgroID και ΟΙΚΑΝΟΣ) μέσω ημιδομημένων συνεντεύξεων με στελέχη των επιχειρήσεων. Το θεωρητικό πλαίσιο εδράζεται στις αρχές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, όπως διαμορφώθηκε με τους νόμους 4019/2011 και 4430/2016.

Αποτελέσματα: Τα κύρια ευρήματα υποδεικνύουν ότι οι ΚοινΣΕπ εφαρμόζουν στην πράξη τις συνεταιριστικές αρχές της δημοκρατικής συμμετοχής, ισότητας, διαφάνειας και κοινωνικής ευθύνης. Ωστόσο, αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις όπως η περιορισμένη συμμετοχή μερίδας των μελών, η συγκέντρωση ευθυνών σε λίγα άτομα, η ανάγκη για καλύτερη αποσαφήνιση ρόλων και η ενίσχυση των μηχανισμών διαφάνειας και λογοδοσίας. Η συγκριτική ανάλυση αποκαλύπτει κοινά χαρακτηριστικά στη φιλοσοφία και τις προκλήσεις, αλλά και διαφοροποιήσεις που αντικατοπτρίζουν την κλαδική εξειδίκευση.

Συμπεράσματα: Οι ΚοινΣΕπ αναδεικνύονται ως σημαντικοί φορείς της κοινωνικής οικονομίας που προσφέρουν εναλλακτικά μοντέλα οργάνωσης. Η εργασία προτείνει συγκεκριμένες βελτιώσεις που περιλαμβάνουν τη θεσμοθέτηση συμμετοχικών διαδικασιών, τη συστηματοποίηση της διαφάνειας, την αποσαφήνιση ρόλων και ευθυνών, τη διασφάλιση ανανέωσης στη διοίκηση και την ενίσχυση των μηχανισμών λογοδοσίας για τη συμβολή σε ένα πιο δίκαιο και συμπεριληπτικό σύστημα παροχής κοινωνικών υπηρεσιών.

Abstract: This paper explores the governance systems of Social Cooperative Enterprises (SCEs) operating in the social care sector in Greece.

Purpose: To understand how cooperative principles are implemented in practice and to highlight the characteristics of SCEs as an alternative model that combines economic sustainability with social mission.

Methodology: The research is based on an empirical qualitative analysis of two SCEs (AgroID and OIKANOS) through semi-structured interviews with business executives. The theoretical framework is based on the principles of the social and solidarity economy, as established by laws 4019/2011 and 4430/2016.

Results: The main findings indicate that SCEs implement in practice the cooperative principles of democratic participation, equality, transparency and social responsibility. However, they face significant challenges such as the limited participation of a portion of members, the concentration of responsibilities in a few individuals, the need for better clarification of roles and the strengthening of transparency and accountability mechanisms. The comparative analysis reveals common features in philosophy and challenges, but also differentiations that reflect sectoral specialization.

Conclusions: The paper proposes specific improvements that include institutionalizing participatory processes, systematizing transparency, clarifying roles and responsibilities, ensuring renewal in management, and strengthening accountability mechanisms to contribute to a more equitable and inclusive system of social service delivery.