ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η παρούσα εργασία εξετάζει τον ρόλο των Μέσων Μαζικής Ενηµέρωσης (ΜΜΕ) στη διαµόρφωση της ταυτότητας των ατόµων µε αναπηρία, αναλύοντας πώς οι αναπαραστάσεις της αναπηρίας επηρεάζουν τόσο την κοινωνική αντίληψη όσο και την αυτοαντίληψη των ίδιων των υποκειµένων. Εστιάζει ιδιαίτερα στη διαφήµιση ως µηχανισµό πολιτισµικής αναπαράστασης και ιδεολογικής επιρροής, αξιοποιώντας τόσο το θεωρητικό πλαίσιο του κοινωνικού µοντέλου της αναπηρίας όσο και τις θεωρίες εκπροσώπησης και ταυτότητας.

Η εργασία βασίζεται σε δευτερογενή βιβλιογραφική επισκόπηση αλλά και σε πρωτογενή ποιοτική ανάλυση περιεχοµένου επιλεγµένων διαφηµίσεων, διερευνώντας τα αφηγηµατικά, οπτικά και θεµατικά µοτίβα µε τα οποία απεικονίζονται τα άτοµα µε αναπηρία. Η ανάλυση αποκαλύπτει την επιµονή ορισµένων στερεοτυπικών προσεγγίσεων (όπως το πρότυπο του «ήρωα» ή του «θύµατος»), ενώ ταυτόχρονα καταγράφει σηµάδια µετατόπισης προς πιο ρεαλιστικές και συµπεριληπτικές αναπαραστάσεις.

Παράλληλα, εντοπίζεται ένα σηµαντικό ερευνητικό κενό ως προς τη µελέτη της επίδρασης αυτών των αναπαραστάσεων στην αυτοεικόνα των ατόµων µε αναπηρία, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη για µελλοντικές συµµετοχικές και διαθεµατικές έρευνες. Η εργασία αναγνωρίζει τον ρόλο των ίδιων των ατόµων µε αναπηρία ως φορέων πολιτισµικού µετασχηµατισµού και προτείνει την ενίσχυση της ορατότητας και της αυτοπαράστασής τους στο σύγχρονο επικοινωνιακό τοπίο.

Συνολικά, η προώθηση πολυφωνικών, αυθεντικών και θετικών αφηγήσεων της αναπηρίας µπορεί να λειτουργήσει ως µοχλός κοινωνικής ενσωµάτωσης, καταπολέµησης των διακρίσεων και ενίσχυσης της πολιτισµικής ισότητας.

ABSTRACT

This thesis explores the role of mass media in shaping the identity of people with disabilities, analyzing how representations of disability influence both public perceptions and individuals' self-image. Special emphasis is placed on advertising as a mechanism of cultural representation and ideological influence. Drawing on the social model of disability and contemporary theories of representation and identity, the study combines secondary bibliographic research with a primary qualitative content analysis of selected advertisements.

The analysis reveals the persistent presence of stereotypical portrayals—such as the "hero" or the "victim" trope—while also identifying a gradual shift toward more realistic and inclusive narratives. Advertising emerges as both a site of exclusion and a potential platform for normalization and empowerment.

Moreover, the study identifies a significant research gap concerning the impact of media portrayals on the self-perception of individuals with disabilities, underscoring the need for participatory and intersectional approaches in future research. The thesis also emphasizes the active role of people with disabilities in transforming contemporary media landscapes, advocating for increased visibility, self-representation, and cultural agency.

Overall, the promotion of authentic, diverse, and affirmative representations of disability can act as a catalyst for social inclusion, equality, and cultural justice.