Το δικαίωμα της φύσης

The Right of Nature (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΖΑΜΟΥΡΙΔΟΥ
  3. Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΟ)
  4. 08 Μαρτίου 2025
  5. Ελληνικά
  6. 54
  7. Πασχάλης Αρβανιτίδης
  8. Κιουπκιολής, Αλέξανδρος | Αρβανιτίδης, Πασχάλης
  9. Δικαίωμα της φύσης, φυσικό περιβάλλον, ανθρωποκεντρική αντίληψη, οικοκεντρική αντίληψη
  10. ΤΑ ΚΟΙΝΑ
  11. 31
    • Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, η αλόγιστη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, αλλά και η κλιματική αλλαγή, έχουν οδηγήσει ήδη από τα τέλη του προηγούμενου αιώνα στην ανάδειξη του κινήματος του δικαιώματος της φύσης. Στη βάση αυτή αναγνωρίζεται η ανάγκη για μία μετάβαση από την ανθρωποκεντρική στην οικοκεντρική αντίληψη περί της φύσης, σε μία πλουραλιστική διαδικασία μετάβασης από το υφιστάμενο μη βιώσιμο καθεστώς, σε ένα νέο, όπου αναγνωρίζεται η αξία της φύσης. Η αναγνώριση της φύσης ως νομικό πρόσωπο και κάτοχο δικαιωμάτων, ως μέρος της αναζήτησης μιας απαραίτητης ισορροπίας μεταξύ της φύσης και των (αναγκών των) ανθρώπων, έχει ήδη αποτελέσει μέρος συνταγμάτων ορισμένων χωρών, όπως του Εκουαδόρ, ενώ αντίστοιχο καθεστώς έχει χορηγηθεί και σε μεμονωμένα φυσικά στοιχεία, όπως ο ποταμός Whanganui στη Νέα Ζηλανδία και η λιμνοθάλασσα MarMenor στην Ισπανία. Καθώς, όμως, η έννοια του ‘δικαιώματος’ αναφέρεται παραδοσιακά και πρωτίστως στο άτομο στο πλαίσιο μίας ανθρωποκεντρικής αντίληψης, η μετάβαση σε μία πιο οικοκεντρική αντίληψη που θα διασφαλίζει δικαιώματα της φύσης συναντά σημαντικές προκλήσεις. Αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τον κίνδυνο τα δικαιώματα της φύσης να χρησιμοποιηθούν ως πρόσχημα για την προώθηση συμφερόντων άσχετων με την προστασία της, τον προσδιορισμό του εύρους και του περιεχομένου των δικαιωμάτων της φύσης, τη δυνατότητα μιας φυσικής οντότητας που έχει υποστεί βλάβη από ανθρώπινη δραστηριότητα να ασκήσει αξίωση ενώπιον των δικαστηρίων, καθώς και τον τρόπο επίλυσης συγκρούσεων μεταξύ των δικαιωμάτων της φύσης και των ανθρωπίνων ή εταιρικών δικαιωμάτων και συμφερόντων. Ανεξάρτητα από τις πιθανές προκλήσεις για την πρακτική εφαρμογή του, το κίνημα του δικαιώματος της φύσης έχει τη δυνατότητα για έναν σταδιακό μετασχηματισμό της πολιτικής κοινότητας σε μια μετα-ανθρωποκεντρική, πιο οικοκεντρική κατεύθυνση. Προσκαλώντας έναν μετασχηματισμό ενός κυρίαρχου, εκμεταλλευτικού, ανθρωποκεντρικού τρόπου σχέσης με τη φύση, το κίνημα των δικαιωμάτων της φύσης επιτρέπει επίσης μια δυνητικά ισχυρή, πιο αντιπροσωπευτική, χωρίς αποκλεισμούς, δίκαιη και οικολογική απάντηση στις κλιματικές και περιβαλλοντικές κρίσεις.
    • The degradation of the environment, the reckless exploitation of natural resources, and climate change have led to the emergence of the rights of nature movement since the late 20th century. This movement is founded on the recognition of the need to shift from an anthropocentric to an ecocentric perspective on nature, advocating for a pluralistic transition from the existing unsustainable system to a new framework that acknowledges nature’s intrinsic value. Recognizing nature as a legal entity with rights—as part of the broader effort to achieve a necessary balance between nature and human needs—has already been incorporated into the Constitutions of some countries, such as Ecuador. Similarly, specific natural entities, like the Whanganui River in New Zealand and the Mar Menor lagoon in Spain, have been granted legal personhood. However, because the concept of "rights" has traditionally been understood within an anthropocentric framework, extending legal rights to nature presents significant challenges. These include concerns that nature’s rights could be used as a pretext for advancing interests unrelated to environmental protection, questions about the scope and content of such rights, the ability of a natural entity harmed by human activity to bring legal claims before a court, and the mechanisms for resolving conflicts between nature’s rights and human or corporate rights and interests. Despite these challenges in its practical implementation, the rights of nature movement holds the potential to gradually transform political communities toward a postanthropocentric, more ecocentric paradigm. By challenging a dominant, exploitative, and anthropocentric relationship with nature, this movement also offers a potentially powerful, more inclusive, just, and ecologically sound response to climate and environmental crises.
  13. Hellenic Open University
  14. Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές