Participation in education is of utmost importance for refugees/immigrants, as a requisite for their effective integration into the new society they are entering. Despite its importance, adult refugee education seems underdeveloped in the Greek context, due to funding limitations and underinvestment. Even when appropriate educational provision is available, adult refugees/immigrants are unable to consistently participate in it due to differing priorities in their daily lives, which lead to low or fluctuating motivation. However, teachers, institutions, the state and the EU must try to cultivate the learning motivation of these people and foster effective participation, and it is important to do so in a coordinated way. With a view to contributing to such interventions, this study used a qualitative inquiry to elicit the perceived motivations and difficulties faced by adult refugees in education (as understood by teaching practitioners), as well as teachers’ suggestions about practices and policies that can generate and sustain motivation. Six teachers took part in the study, chosen purposively based on their prior work with this population, and semi-structured interviews were conducted to elicit their views. Through the thematic analysis of the data, a conceptual frame emerged, which theoretically integrates the motivations and constraints of refugees and migrants in education, and stratifies these influences in levels ranging from the education sector (at a personal level, at a class level, at a school/institution level), to the state and the EU. Therefore, depending on how harmonically these shaping influences operate, students are more or less likely to engage in the educational process. The findings also suggest directions regarding educational, state, and European practices that would be beneficial to activate for the purpose of effective learning of adult refugee/immigrant students.

Οι πρόσφυγες/μετανάστες που εισέρχονται στην ελληνική κοινωνία είναι πολύ σημαντικό να συμμετέχουν στα πλαίσια της εκπαίδευσης με σκοπό να ενταχθούν ουσιαστικά στην νέα κοινωνία. Η εκπαίδευση των ενήλικων προσφύγων αποτελεί έναν κλάδο στην Ελλάδα όπου δεν θεωρείται ιδιαίτερα διαδεδομένος, καθώς οι χρηματοδοτήσεις και οι επενδύσεις σε αυτόν είναι περιορισμένες. Ακόμη και όταν υπάρχουν οι κατάλληλες παροχές εκπαίδευσης, οι ενήλικες πρόσφυγες/μετανάστες δεν συμμετέχουν πάντοτε σ’ αυτήν καθώς η καθημερινότητα, τα προβλήματα και οι προτεραιότητες διαφέρουν. Ωστόσο, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό οι εκπαιδευτικοί, οι φορείς, το κράτος και η Ευρώπη να προσπαθήσει να καλλιεργήσει τα κίνητρα των ανθρώπων αυτών για μάθηση και να τους ενισχύσει προκειμένου να συμμετέχουν ουσιαστικά στην εκπαίδευση. Στην συγκεκριμένη μελέτη, πραγματοποιήθηκε ποιοτική μέθοδος έρευνας με σκοπό να ερευνηθούν οι απόψεις των εκπαιδευτικών σχετικά με τα κίνητρα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ενήλικες πρόσφυγες στην εκπαίδευση αλλά και ακόμη να συλλεχθούν οι απόψεις τους σχετικά με τις πρακτικές που κρίνονται απαραίτητες με στόχο να επιτευχθεί αυτό. Για τον σκοπό αυτό, στην έρευνα συμμετείχαν έξι (6) εκπαιδευτικοί οι οποίοι είχαν εργασθεί με τον πληθυσμό αυτό τόσο σε ΜΚΟ, όσο και σε Δημόσιες δομές και μέσω ημι-δομημένων συνεντεύξεων διαμοιράστηκαν τις απόψεις και τις εμπειρίες τους. Το δείγμα επιλέχθηκε μέσω δειγματοληψίας κριτηρίου, καθώς βασικός σκοπός ήταν να ληφθούν απαντήσεις από εκπαιδευτικούς που εργάσθηκαν με διαφορετικές συμβάσεις εργασίας (εθελοντικά ή επί πληρωμή) και σε διαφορετικά πλαίσια εργασίας (δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας), έτσι ώστε να ποικίλουν οι απαντήσεις και να εντοπιστούν τυχόν διαφορές. Τα δεδομένα αναλύθηκαν και μέσω αυτού προέκυψε ένα ερμηνευτικό πλαίσιο το οποίο κατέδειξε ότι το άτομο που εμπλέκεται στην εκπαίδευση καταβάλλεται τόσο από κίνητρα, όσο και από εμπόδια τα οποία σχετίζονται τόσο με το κομμάτι της εκπαίδευσης (σε προσωπικό επίπεδο, σε επίπεδο τάξης, σε επίπεδο σχολείου/φορέα), του κράτους και της Ευρώπης. Επομένως, αναλόγως πόσο ορθά και οργανωμένα λειτουργούν αυτά τόσο οι μαθητές θα συμμετέχουν ή θα απέχουν από την εκπαιδευτική διαδικασία. Μέσω των ευρημάτων αντλήθηκαν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με εκπαιδευτικές, κρατικές και ευρωπαϊκές πρακτικές που θα ήταν ωφέλιμο να ενεργοποιηθούν με σκοπό την αποτελεσματική μάθηση των ενήλικων προσφύγων/μεταναστών μαθητών.