Τα τελευταία χρόνια οι αναπαραστάσεις της αναπηρίας στα κείμενα μαζικής κουλτούρας (ΚΜΚ) έχουν προσελκύσει έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον. Η παρούσα εργασία ερευνώντας τέτοιου είδους κείμενα επικεντρώνεται στην αναπαράσταση των αναπήρων ως προτύπων έμπνευσης. Συγκεκριμένα, εστιάζει στον όρο «inspiration porn», τον οποίο εισήγαγε η κωμικός και ακτιβίστρια Stella Young (2012, 2014) για να περιγράψει την αντικειμενοποίηση/εργαλειοποίηση των ανάπηρων ατόμων, μέσω της φαινομενικά θετικής τους αναπαράστασης ως προτύπων μίμησης προς έμπνευση του μη ανάπηρου κοινού. Στόχος είναι να αναδειχθεί πώς οικοδομείται, γλωσσικά ή μη, η συγκεκριμένη αναπαράσταση, καθώς και να φωτιστούν οι αρνητικές της διαστάσεις ως προς την ορατότητα και την αποδοχή της αναπηρίας. Το υλικό που επιλέγεται προς εξέταση περιλαμβάνει δύο διαδικτυακά δημοσιογραφικά άρθρα και αποσπάσματα μιας τηλεοπτικής συνέντευξης. Εν προκειμένω, παρουσιάζονται άτομα με κινητικές αναπηρίες, δεδομένου ότι το inspiration porn εκδηλώνεται κατά κύριο λόγο σε περιπτώσεις ορατών ή/και συμβολικά διακριτών βλαβών. Η κειμενική ανάλυση πραγματοποιείται σύμφωνα με τις αρχές της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου (ΚΑΛ) και ως μεθοδολογικά εργαλεία αξιοποιούνται η Συστημική Λειτουργική Γραμματική (ΣΛΓ) και η Γραμματική του Οπτικού Σχεδιασμού (ΓΟΣ) για τα γλωσσικά και τα οπτικά μέρη αντίστοιχα. Από την κριτική εξέταση των λεξικογραμματικών επιλογών των κειμενικών/γλωσσικών παραγωγών προκύπτει, ότι η εκδήλωση θαυμασμού για τα επιτεύγματα (σημαντικά ή όχι) των αναπήρων συνδέεται με τη στερεοτυπική πεποίθηση, ότι τα άτομα κατορθώνουν να υπερβούν τους περιορισμούς της βλάβης τους, η οποία ταυτίζεται ως έλλειμμα. Τα βασικότερα συμπεράσματα της έρευνας αξιοποιούνται για τη δημιουργία μιας διδακτικής πρότασης, η οποία εδράζεται στις αρχές του κριτικού γραμματισμού και οργανώνεται με βάση το παιδαγωγικό μοντέλο των πολυγραμματισμών.

In recent years, representations of disability in mass culture texts (MCTs) have attracted significant research interest. This study, by examining such texts, focuses on the representation of disabled individuals as sources of inspiration. Specifically, it explores the term “inspiration porn,” introduced by comedian and activist Stella Young (2012, 2014), to describe the objectification/exploitation of disabled individuals through their seemingly positive portrayal as role models meant to inspire non-disabled audiences. The aim is to highlight how this particular representation is linguistically and visually constructed, as well as to shed light on its negative aspects concerning the visibility and acceptance of disability. The material selected for analysis includes two online journalistic articles and excerpts from a television interview. The study focuses on individuals with mobility impairments, given that inspiration porn primarily manifests in cases of visible and/or symbolically distinct disabilities. Textual analysis is conducted following the principles of Critical Discourse Analysis (CDA), while Systemic Functional Grammar (SFG) and the Grammar of Visual Design (GVD) are employed as methodological tools for examining linguistic and visual elements, respectively. A critical examination of the lexical and grammatical choices in the texts reveals that expressions of admiration for the achievements (whether significant or not) of disabled individuals are linked to the stereotypical belief that they manage to "overcome" the limitations of their impairment, which is perceived as a deficiency. The key findings of this research are utilized in the development of a teaching proposal based on the principles of critical literacy and structured according to the pedagogical model of multiliteracies.