Zusammenfassung

Die vorliegende Diplomarbeit beschäftigt sich mit dem Thema „Gewalt und Mobbing an Schulen“ und verfolgt das Ziel, innovative Ansätze zur Prävention solcher Konflikte im schulischen Umfeld zu untersuchen. Im Mittelpunkt steht die Verbindung von Sprachförderung und sozialem Lernen, wobei konstruktivistische Prinzipien im DaF-Unterricht als zentrale Grundlage dienen. Die Untersuchung wurde in einer Lerngruppe auf B2-Niveau der neunten Klasse einer griechischen Privatschule durchgeführt.

Zu Beginn der Arbeit werden die theoretischen Aspekte des Konstruktivismus als Lehr- und Lernmethode analysiert. Dieser Ansatz basiert auf aktiver Wissenskonstruktion, individueller Auseinandersetzung und sozialer Interaktion. Insbesondere im DaF-Unterricht bietet der Konstruktivismus die Möglichkeit, neben der Förderung von Sprachkompetenzen auch gesellschaftlich relevante Themen wie Gewaltprävention und Konfliktlösung zu integrieren. Das Ziel war, durch projektbasiertes Lernen sowohl die sprachlichen als auch die sozialen Fähigkeiten der Lernenden zu stärken, weil diese Methode schülerzentriert ist und individuelle Wissenskonstruktion unterstützt.

Die praktische Umsetzung erfolgte im Rahmen eines Projekts mit dem Titel „Gemeinsam gegen Gewalt und Mobbing“. Dieses Projekt war in mehrere Phasen gegliedert, die gezielt darauf abzielten, die Lernenden für ein komplexes Thema zu sensibilisieren. Durch kreative und realitätsnahe Aufgaben wurden Empathie, Respekt und interkulturelle Kompetenz gefördert. Paralell dazu wurde die Ausdrucksfähigkeit der Lernenden intensiv trainiert.

Die Ergebnisse der Untersuchung zeigen, dass der Einsatz konstruktivistischer Ansätze im DaF-Unterricht nicht nur den Spracherwerb unterstützt, sondern auch die soziale Dynamik innerhalb der Klasse positiv beeinflusst. Die Lernenden entwickelten eine größere Sensibilität für die Problematik von Gewalt und Mobbing und verbesserten gleichzeitig ihre kommunikativen Fähigkeiten. Die Kombination aus konstruktivistischer Didaktik und projektbasiertem Lernen erweist sich als wertvolle Methode, um Sprachförderung und soziale Bildung nachhaltig miteinander zu verbinden.

Περίληψη

Η παρούσα διπλωματική εργασία εστιάζει στο ζήτημα της βίας και του εκφοβισμού στα σχολεία, θέτοντας ως στόχο τη διερεύνηση καινοτόμων προσεγγίσεων για την πρόληψη τέτοιων φαινομένων στο σχολικό περιβάλλον. Το επίκεντρο της μελέτης αποτελεί η σύνδεση της γλωσσικής διδασκαλίας με την κοινωνική μάθηση, αξιοποιώντας τις αρχές του κονστρουκτιβισμού στη διδασκαλία της Γερμανικής ως Ξένης Γλώσσας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε ομάδα μαθητών επιπέδου Β2 της τρίτης γυμνασίου ενός ελληνικού ιδιωτικού σχολείου.

Αρχικά, αναλύονται οι θεωρητικές βάσεις του κονστρουκτιβισμού ως διδακτικής και μαθησιακής μεθόδου, η οποία δίνει έμφαση στην ενεργητηκή κατασκευή γνώσης, την ατομική ενασχόληση των μαθητών/τριών και την κοινωνική αλληλεπίδραση. Στον τομέα της διδασκαλίας της Γερμανικής ως Ξένης Γλώσσας, ο κονστρουκτιβισμός παρέχει τη δυνατότητα να συνδυάζεται η ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων με θέματα, όπως η πρόληψη της βίας και η επίλυση συγκρούσεων. Ο στόχος ήταν η ενίσχυση τόσο των γλωσσικών όσο και των κοινωνικών δεξιοτήτων των μαθητών/τριών μέσω της ομαδοσυνεργατικής μάθησης, καθώς αυτή η μέθοδος επικεντρώνεται στις ανάγκες του μαθητή/ της μαθήτριας και υποστηρίζει την ατομική κατασκευή της γνώσης.

Η πρακτική εφαρμογή της έρευνας πραγματοποιήθηκε μέσω ενός πρότζεκτ με τίτλο «Μαζί ενάντια στη βία και τον εκφοβισμό», το οποίο χωρίστηκε σε διάφορες φάσεις, με στόχο την ευαισθητοποίηση των μαθητών/τριών απέναντι σε ένα περίπλοκο θέμα. Μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες, βασισμένες σε ρεαλιστικά σενάρια, καλλιεργήθηκαν η ενσυναίσθηση, ο σεβασμός και η διαπολιτισμική κατανόηση, ενώ παράλληλα καλλιεργήθηκαν οι γλωσσικές δεξιότητες των μαθητών/τριών.

Τα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν ότι οι κονστρουκτιβιστικές προσεγγίσεις δεν υποστηρίζουν μόνο την εκμάθηση της γλώσσας, αλλά βελτιώνουν και τη δυναμική της τάξης. Οι μαθητές/τριες ανέπτυξαν μεγαλύτερη ευαισθησία ως προς το ζήτημα της βίας και του εκφοβισμού, βελτιώνοντας ταυτόχρονα τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες. Ο συνδυασμός της κονστρουκτιβιστικής διδακτικής και ομαδοσυνεργατικής μάθησης αποδεικνύεται εξαιρετικά αποτελεσματικός για τη βιώσιμη σύνδεση μεταξύ γλωσσικής ανάπτυξης και κοινωνικής εκπαίδευσης.

Λέξεις-κλειδιά: Κονστρουκτιβισμός, σχολικός εκφοβισμός, ομαδοσυνεργατική μάθηση, κοινωνικές δεξιότητες