ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η εικονογράφηση των σχολικών βιβλίων, αποτελεί απο τις πρώτες εκδόσεις αυτών, ένα θέμα ιδιαίτερο και ανάλογο του χώρου και του χρόνου, μέσω των οποίων με τα εκάστοτε κοινωνικοπολιτικά γεγονότα, δέχεται τις ανάλογες επιρροές. Η παρούσα εργασία, ερευνά και μελετά την εικονογράφηση των σχολικών βιβλίων στην Ελλάδα, ως προς τις ιδεολογικές και αισθητικές κατευθύνσεις. Για την ανάπτυξη της εικονογράφησης, ως προς τις ανωτέρω κατευθύνσεις, έγινε επιλογή πέντε (5) αλφαβητάριων, τα οποία εκδόθηκαν και χορηγήθηκαν στα σχολεία, από το 1917 έως το 1955, όπου συνέβησαν πολλά σημαντικά γεγονότα. Η επιλογή αυτών των αλφαβητάριων κρίθηκε σκόπιμη, για να περιοριστεί η μεγάλη γκάμα των σχολικών βιβλίων και να μελετηθούν τα βιβλία αυτά, ώστε να δώσουν αξιόπιστες απαντήσεις στις ιδεολογικές και αισθητικές κατευθύνσεις της εικονογράφησης, του καθενός αλφαβητάριου, αλλά και να γίνει εστίαση στις επιρροές της εικονογράφησης, από τα τεράστια κοινωνικοπολιτικά γεγονότα που συνέβησαν την προαναφερόμενη χρονική περίοδο. Η αρχή της εργασίας γίνεται με την εισαγωγή, όπου υπάρχει αναφορά κυρίως στα θέματα αισθητικής, στην εικαστική άποψη και τη γενικότερη έννοια της εικονογράφησης. Γίνεται ιστορική αναδρομή των σχολικών βιβλίων και της εικονογράφησης, στα αλφαβητάρια. Ακολουθεί ανάλυση της εικονογράφησης καθώς και η θεωρία για την έννοια της εικονογράφησης. Στη συνέχεια εξετάζεται εν συντομία, η πορεία του εικονογραφημένου βιβλίου, με μια σχετική ιστορική αναφορά. Η εικονογράφηση απο εικαστική οπτική και γραφιστική οπτική, ακολουθούν , όπου αναλύονται θεωρητικά και πρακτικά οι ανωτέρω δυο έννοιες. Το πρώτο μέρος της εργασίας, θα κλείσει με Σημειωτική, Αφήγηση - αφηγηματικοί τρόποι, προσδίδοντας στην εικονογράφηση μια ιδιαίτερη πλευρά ανάγνωσης. Το δεύτερο μέρος της εργασίας, περιέχει την παρουσίαση και ανάλυση των πέντε (5) αλφαβητάριων, αναφορά στην εικονογράφησή τους, καθώς και το ιστορικό και κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της εποχής, με τα αισθητικά πρότυπα που υπήρχαν, στη χρονική περίοδο κάθε αλφαβητάριου. Η εργασία τελειώνει με έρευνα που έγινε σε σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, με συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο, καθώς και συνεντεύξεις από εκπαιδευτικούς, ώστε να αποδοθεί μια σωστή και κατάλληλη αξιολόγηση για συμπεράσματα και προβληματισμούς. 

ABSTRACT

The illustration of the school books, from the first editions of them, is a special subject and analogous to the space and time, through which, with the current socio - political events, it would receive the relevant influences. This work investigates and studies the illustration of school books in Greece, in terms of ideological and aesthetic directions. For the development of illustration, in terms of the above directions, five (5) alphabet books were selected, which were published and granted to school, from 1917 to 1955, where many important events happened. The selection of these alphabets was considered appropriate, in order to limit the wide range of text books and to study these books, so as to give reliable answers to the ideological and aesthetic directions of the illustration, of each alphabet, but also to focus on the influences of the illustration , from the huge socio - political events that happened in the aforementioned time period. The beginning of the work is done with the introduction, where there is a reference mainly to the aesthetic issues, the visual point of view and the general concept of illustration. There is a historical review of textbooks and illustrations, in alphabets. Followed by an analysis of illustration as well as the theory of the meaning of illustration. Then, the course of the illustrated book is briefly examined, with a relevant historical reference. The illustration from a visual perspective and graphic perspective, follow, where the above two concepts are analyzed theoretically and practically. The first part of the work will be closed with Semiotics, Narrative - narrative ways, giving the illustration a special side of reading. The second part of the work contains the presentation and analysis of the five (5) alphabets, reference to their illustration, as well as the historical and socio - political context of the time, with the aesthetic standards that existed, in the time period of eachalphabet. The paper ends with research done in primary schools, with a specific questionnaire, as well as interviews with teachers, in order to give a correct and appropriate evaluation for conclusions and reflections.