Η εργασία αυτή συζητά το γλωσσικό φαινόμενο της άρνησης στον χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με απώτερο στόχο την κατάθεση διδακτικών προτάσεων για την ανάπτυξη της γλωσσικής συνείδησης των μαθητών/τριών. Η εργασία οργανώνεται σε δύο μέρη, στο θεωρητικό και στο πρακτικό. Στο πρώτο μέρος της εργασίας καταγράφονται οι αναλυτικές περιγραφές της άρνησης σε γνωστές περιγραφικές γραμματικές της νεοελληνικής γλώσσας και στη συνέχεια επιχειρείται σύντομη βιβλιογραφική επισκόπηση όψεων της άρνησης σε σύγχρονες γλωσσολογικές μελέτες. Στο δεύτερο, πρακτικό μέρος, διερευνώνται οι άξονες διδασκαλίας της άρνησης στα θεσμικά κείμενα ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και καταγράφεται η παρουσία της άρνησης τόσο στις σχολικές γραμματικές όσο και στα σχολικά εγχειρίδια της νεοελληνικής γλώσσας. Τέλος, κατατίθενται προτάσεις για τη διδασκαλία της άρνησης με άξονα τις περιγραφικές γραμματικές και τα πορίσματα της σύγχρονης γλωσσολογικής έρευνας, ώστε να ενισχυθεί ο τρόπος και να εμπλουτιστούν τα μέσα διδασκαλίας που ήδη διαθέτουν οι εκπαιδευτικοί για το αντικείμενο της Γραμματικής.

The present thesis aims to contribute to the description of the negation within grammar teaching in Greek Secondary Education. It also aims to provide teaching proposals to activate the critical approach of grammar and the language awareness among students. The first part of this thesis focuses on various analyses of negation through well-known representative descriptive grammars of the Greek language as well as on a bibliographic review of certain syntactic and semantic aspects of negation in modern linguistic research (negative phrase, selection of the negative particles or adverbs, relation between negation and meaning, the role of the speaker, metalinguistic negation, crosslanguage reinforcement of negatives, negative quantifiers and polarity items). In the second part of this thesis the axes of teaching negation in language curricula are considered, and the presence of negation is also evaluated within the school grammarbooks as well as the course books of the modern Greek language in the Secondary School. Finally, since there is no comprehensive framework of teaching negation in Greek Secondary Education, certain proposals are provided according to the descriptive grammars and the conclusions of the respective linguistic research, in order to enrich the teaching methods and strategies that Secondary Education teachers could implement for the teaching of grammar.