Η παρούσα μελέτη εντάσσεται στο πεδίο της έρευνας αναφορικά με την παρουσία και τον ρόλο της γυναίκας στη σύγχρονη ελληνική ιστορία και ειδικότερα στις κρίσιμες στιγμές της Αντίστασης, του Εμφυλίου και του αντιδικτατορικού αγώνα, με επίκεντρο τη σχετική τριλογία ντοκιμαντέρ της Αλίντας Δημητρίου. Σε ένα πρώτο στάδιο, εξετάζεται το θεωρητικό υπόβαθρο της ιστορίας του φύλου, της προφορικής και δημόσιας ιστορίας, τομέων οι οποίοι ανέδειξαν τον ιστορικό ρόλο των γυναικών αλλά και τη σημασία της μνήμης και της προφορικής μαρτυρίας ως μέσων για την ανασύσταση μίας ιστορίας των αποσιωπημένων, από τον κυρίαρχο λόγο, ομάδων και υποκειμένων. Υπό αυτό το πρίσμα, η εργασία υπεισέρχεται και στο πεδίο του κινηματογράφου, καθώς το βιωματικό και μνημονικό του φορτίο καθίσταται χρήσιμο για τη νέα ιστοριογραφική οπτική. Στη συνέχεια, γίνεται αναφορά στο ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο έδρασαν και διακρίθηκαν οι γυναίκες αλλά και διαμορφώθηκαν οι όροι αποσιώπησης της ιστορικής παρουσίας και του λόγου τους. Με αυτή τη θεωρητική και ιστορική σκευή πραγματοποιείται η προσέγγιση και η ανάλυση της Τριλογίας της Αλίντας Δημητρίου, η οποία απαρτίζεται από τις προφορικές μαρτυρίες των γυναικών που βίωσαν άμεσα τα γεγονότα και τις οδύνες των τριών σημαντικών ιστορικών σταθμών. Η προσέγγιση αυτή δείχνει ότι τόσο ο λόγος των γυναικών όσο και το έργο της σκηνοθέτριας επιβεβαιώνουν τις ανησυχίες και τις αναζητήσεις της σύγχρονης ιστοριογραφίας και προσθέτουν έναν κρίσιμο αρμό στο δύσκολο καθήκον ενός ολόπλευρου εκδημοκρατισμού της ιστορικής γνώσης, απαραίτητου τόσο για την επιστήμη όσο και για την εποχή.

The present study is part of the field of research regarding the presence and role of women in modern greek history and in particular in the critical moments of the Resistance, the Civil War and the anti-dictatorship struggle, focusing on the relevant trilogy of documentaries by Alinda Dimitriou. At a first level, the theoretical background of gender history, oral and public history is examined, fields which highlighted the historical role of women but also the importance of memory and oral testimony as means for the reconstruction of a history of the silenced groups and subjects. The work also enters the field of cinema, as its experiential and mnemonic load becomes useful for the new perspective in historiography. Then, reference is made to the historical context, in which women acted and distinguished themselves, but also to the conditions which shaped the framework which overshadowed the historical presence and the social expression of women’s rights and actions. Within this theoretical and historical perspective, the discourse analysis of Alinda Dimitriou's Trilogy is carried out, approaching the oral testimonies of women who directly experienced the events and sufferings of the three major historical moments. This approach shows that both the discourse of women as well as the work of Dimitriou confirm the concerns and quests of contemporary historiography and add a crucial joint to the difficult task of a comprehensive democratization of historical knowledge, necessary for both the science and the reality of our era.