Η παρούσα εργασία εξετάζει την αποτελεσματικότητα των ψηφιακών μέσων στη διδασκαλία της
γραμματικής της γερμανικής ως ξένης γλώσσας στο επίπεδο Α2, βάση του μοντέλου φάσεων του
Raabe. Στα περισσότερα διδακτικά βιβλία, ο παρακείμενος διδάσκεται στο επίπεδο A1. Στο βιβλίο,
που έχω επιλέξει όμως, εισάγεται στο πρώτο κεφάλαιο του επιπέδου A2. Επομένως,
επικεντρώνομαι στο επίπεδο A2. Υπάρχουν όμως και παραδείγματα όπου ο παρακείμενος
διδάσκεται ήδη στο επίπεδο A1 Στόχος ήταν, μέσω του σχεδιασμού και της υλοποίησης
διδακτικών ενοτήτων για δύο ομάδες - μία με και μία χωρίς ψηφιακά μέσα - να αξιολογηθεί η
επίδραση των ψηφιακών τεχνολογιών στην αποτελεσματικότητα της μάθησης.
Η εργασία ξεκινά με μια εκτενή εξέταση της διδακτικής και γλωσσολογικής θεωρίας για τη
διδασκαλία της γραμματικής στο μάθημα της γερμανικής ως ξένης γλώσσας. Ειδικότερα αναλύεται
η διαδικασία μέσω της οποίας οι μαθητές αντιλαμβάνονται και κατανοούν συνειδητά τις
γραμματικές δομές και περιγράφονται διάφορες μεθοδολογικές προσεγγίσεις και αρχές της
διδακτικής της γραμματικής όπως και η τυπολογία των γραμματικών ασκήσεων.
Ένα σημαντικό μέρος της εργασίας αφιερώνεται στη διερεύνηση του διδακτικού δυναμικού των
ψηφιακών μέσων. Οι ψηφιακές τεχνολογίες, όπως τα οπτικοακουστικά μέσα, οι εφαρμογές
μάθησης και οι πλατφόρμες όπως το Padlet, αναλύονται ως προς την καταλληλότητά τους για την
υποστήριξη μιας κονστρουκτιβιστικής μαθησιακής προσέγγισης. Υποστηρίζεται ότι τα ψηφιακά
μέσα, μέσω διαδραστικών και πολυμεσικών μαθησιακών υλικών, μπορούν να αυξήσουν το κίνητρο
των μαθητών και να προσφέρουν διαφοροποιημένες μαθησιακές ευκαιρίες.
Στο πρακτικό μέρος της εργασίας αναπτύχθηκαν δύο διδακτικές ενότητες για τη διδασκαλία του
Παρακειμένου στο επίπεδο Α2. Η ομάδα Α χρησιμοποίησε ψηφιακά μέσα, ενώ η ομάδα Β
διδάχθηκε με παραδοσιακές μεθόδους. Οι διδακτικές ενότητες ακολούθησαν ένα δομημένο μοντέλο
φάσεων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη τελευταία φάση, όπου οι μαθητές εφάρμοσαν το διδαγμένο
γραμματικό φαινόμενο σε παιχνίδια ρόλων. Αυτό προώθησε τη βελτίωση των επικοινωνιακών τους
δεξιοτήτων.
Η αξιολόγηση των διδακτικών ενοτήτων έδειξε ότι και οι δύο ομάδες σημείωσαν πρόοδο, αλλά με
διαφορετικές εστίες. Η ομάδα Α επωφελήθηκε από την διαδραστική και πολυμεσική προετοιμασία
του διδακτικού υλικού, κάτι που είχε θετική επίδραση στη κατανόησή του και στην κινητοποίηση
των μαθητών. Η ομάδα Β επωφελήθηκε επίσης με τη συστηματική και τη σταδιακή προσέγγιση του
διδακτικού υλικού. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων κατέδειξε ότι η χρήση των ψηφιακών μέσων
πρέπει να είναι καλά σχεδιασμένη και μεθοδικά οργανωμένη για να επιτευχθούν οι επιθυμητοί
μαθησιακοί στόχοι. Ταυτόχρονα, επιβεβαιώθηκε η σημασία των παραδοσιακών μεθόδων
διδασκαλίας χωρίς μέσα, ιδίως σε καταστάσεις με τεχνικά προβλήματα.
Επομένως τα ψηφιακά μέσα μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη υποστήριξη, εμπλέκοντας ενεργά
και παρακινώντας τους μαθητές να εμπλακούν ενεργά στην μαθησιακή διαδικασία. Ωστόσο, για
την επιτυχημένη εφαρμογή τους, είναι απαραίτητος ο προσεκτικός σχεδιασμός του διδακτικού
υλικού όπως και η προσαρμογή στις ατομικές μαθησιακές ανάγκες και τις εκάστοτε τεχνικές
συνθήκες.
Συνολικά, η εργασία δείχνει ότι η στοχευμένη χρήση ψηφιακών μέσων στη διδασκαλία της
γερμανικής ως ξένης γλώσσας όχι μόνο συμβάλλει στη βελτίωση των γραμματικών γνώσεων, αλλά
και αυξάνει το κίνητρο και τη δραστηριοποίηση των μαθητών
Die vorliegende Arbeit untersucht die Wirksamkeit digitaler Medien im DaF-Grammatikunterricht
auf dem A2-Niveau anhand des Phasenmodells von Raabe. In den meisten Lehrbüchern wird das
Perfekt auf Niveau A1 behandelt. In dem Lehrbuch, das ich ausgewählt habe, wird es jedoch im
ersten Kapitel von A2 eingeführt. Daher konzentriere ich mich auf A2. Es gibt aber auch Beispiele,
bei denen das Perfekt bereits auf Niveau A1 unterrichtet wird. Ziel war es, durch den Entwurf und
die Umsetzung von Unterrichtseinheiten für zwei Gruppen – eine mit und eine ohne digitale Medien
– den Einfluss digitaler Technologien auf den Lernerfolg zu bewerten.
Die Arbeit beginnt mit einer umfassenden theoretischen Betrachtung der didaktischen und
linguistischen Grundlagen der Grammatikvermittlung im DaF-Unterricht. Der Fokus liegt dabei auf
der sprachbezogenen Kognitivierung, also dem Prozess, durch den Lernende grammatische
Strukturen bewusst wahrnehmen und verstehen. Verschiedene methodische Ansätze und Prinzipien
der Grammatikarbeit werden erläutert, darunter die Typologie grammatischer Übungen, die von der
Analyse und Reproduktion bis hin zur freien Produktion reichen. Ein wesentlicher Bestandteil der
Arbeit ist die Untersuchung des didaktischen Potenzials digitaler Medien. Digitale Technologien
wie audiovisuelle Medien, Learning Apps und Plattformen wie Padlet werden hinsichtlich ihrer
Eignung zur Unterstützung eines konstruktivistischen Lernansatzes analysiert. Es wird
argumentiert, dass digitale Medien durch interaktive und multimediale Lernmaterialien die
Motivation der Lernenden steigern und differenzierte Lernmöglichkeiten bieten können.
Im praktischen Teil der Arbeit wurden zwei Unterrichtseinheiten zur Vermittlung des Tempus
Perfekt auf A2-Niveau entwickelt. Gruppe A nutzte digitale Medien, während Gruppe B mit
traditionellen Methoden unterrichtet wurde. Die Unterrichtseinheiten folgten einem strukturierten
Phasenmodell, das von der Einführung und kognitiven Erarbeitung bis zur Anwendung und
Transferphase reicht. Besonders hervorgehoben wird die Rolle der Transferphase, in der die
Lernenden die neuen Strukturen in Rollenspielen anwenden konnten. Dies förderte nicht nur die
Anwendung des Gelernten in realitätsnahen Kontexten, sondern trug auch zur Verbesserung der
kommunikativen Fähigkeiten bei.
Die Evaluation der Unterrichtseinheiten zeigte, dass beide Gruppen Fortschritte erzielten, jedoch
mit unterschiedlichen Schwerpunkten. Gruppe A profitierte von der interaktiven und multimedialen
Aufbereitung des Lernstoffs, was sich positiv auf ihre Motivation und ihr Verständnis auswirkte.
Gruppe B hingegen erzielte durch die systematische und schrittweise Herangehensweise deutliche
Lernfortschritte. Die Reflexion der Ergebnisse verdeutlichte, dass der Einsatz digitaler Medien gut
geplant und methodisch durchdacht sein muss, um die gewünschten Lernziele zu erreichen.
Gleichzeitig wurde die Bedeutung traditioneller, medienfreier Unterrichtsmethoden bestätigt,
insbesondere in Situationen mit technischen Herausforderungen.
Digitale Medien können dabei eine wertvolle Unterstützung bieten, indem sie die Lernenden aktiv
einbinden und motivieren. Für eine erfolgreiche Implementierung ist jedoch eine sorgfältige
Planung und Anpassung an die individuellen Lernvoraussetzungen und technischen Gegebenheiten
notwendig.
Insgesamt zeigt die Arbeit, dass der gezielte Einsatz digitaler Medien im DaF-Unterricht nicht nur
zur Verbesserung grammatischer Kenntnisse beiträgt, sondern auch die Lernmotivation und das
Engagement der Lernenden steigert.
Die Vermittlung des Perfekts auf Niveau A1 mit Hilfe von innovativen Konzeptionen