Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί στην Ελλάδα έχουν μακρά παράδοση και ιστορία και βασιζόμενοι σε ένα πλαίσιο αρχών και αξιών και ως αυτοδιοικούμενες δημοκρατικές επιχειρηματικές οντότητες, έχουν συνδράμει όχι μόνο στην επιβίωση και την ενδυνάμωση των αγροτών, αλλά έχουν αποτελέσει τα εργαλεία έμπρακτης εφαρμογής των αρχών της δημοκρατίας, της ισονομίας, της αλληλεγγύης, της εκούσιας συμμετοχής και της εντιμότητας εντός του κοινωνικού ιστού. Υπό αυτό το πρίσμα, προσπαθούν να λειτουργήσουν και συχνά παλεύουν να επιβιώσουν σε συνθήκες άκρατου ανταγωνισμού και πιέσεων που δέχονται από το σύγχρονο καπιταλιστικό σύστημα της φιλελευθεροποιημένης αγοράς.

Παρά λοιπόν, την ιδεαλιστική τους βάση, οι αγροτικοί συνεταιρισμοί έρχονται αντιμέτωποι με τα φαινόμενα του εκφυλισμού και της αποαμοιβαιοποίησης τους, κατά τα οποία σταδιακά υποχωρούν οι αρχές και οι αξίες στις οποίες βασίζονται, με τα μέλη τους να απομακρύνονται και τελικά να αδιαφορούν και να εγκαταλείπουν τα εγχειρήματά τους και μία ηγεμονική ελίτ να αναλαμβάνει τον έλεγχό τους. Κατά αυτόν τον τρόπο, οι αγροτικοί συνεταιρισμοί οδηγούνται σε κατάρρευση και σταδιακά μετατρέπονται σε τυπικές κερδοσκοπικές επιχειρήσεις.

Η παρούσα ποιοτική έρευνα εξετάζει κατά πόσο οι αγροτικοί συνεταιρισμοί στην Ελλάδα κινδυνεύουν να χάσουν τα ιδανικά και τις αξίες που πρεσβεύουν και να μετατραπούν σε κερδοσκοπικές επιχειρήσεις. Για τον σκοπό αυτό, διεξήχθησαν συνεντεύξεις βάθους σε μέλη και εκπροσώπους των Διοικητικών Συμβουλίων, τριών αγροτικών συνεταιρισμών του νομού Άρτας, ως αντιπροσωπευτικό δείγμα των δυσκολιών και των πιέσεων, εσωτερικών και εξωτερικών, που δέχονται οι συνεταιρισμοί στην χώρα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα τις έρευνας, οι τελευταίοι υφίστανται αλλοίωση και μεταστροφή των χαρακτηριστικών τους, άλλοτε σε μεγαλύτερο και άλλοτε σε μικρότερο βαθμό, κλιμάκωση η οποία εξηγείται και με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, όπως το πότε ιδρύθηκαν, το μέγεθος τους, την εγγύτητα μελών τους, τον τομέα δραστηριοποίησής τους.

Agricultural cooperatives in Greece uphold a well-established tradition and historical legacy, rooted in a set of fundamental principles and values. Functioning as self-governing and democratic business entities, these cooperatives have played a pivotal role not only in supporting and empowering farmers but also in embodying democratic ideals such as equality, solidarity, voluntary participation, and honesty within the social landscape.

Despite their steadfast commitment to these principles, agricultural cooperatives find themselves navigating a landscape characterized by intense competition and systemic pressures emanating from the prevailing liberalized market structure of the modern capitalist system. Consequently, the very essence of agricultural cooperatives is being challenged by phenomena such as degeneration and demutualization, wherein the foundational principles and values guiding their operations progressively diminish. Members of these cooperatives often distance themselves, displaying indifference and ultimately relinquishing their engagements, thereby allowing a dominant elite to assume control. This unsettling trend leads to the erosion of agricultural cooperatives, transforming them into conventional profit-oriented enterprises over time.

This qualitative study seeks to explore the susceptibility of agricultural cooperatives in Greece to a loss of their core ideals and values, potentially resulting in a transition towards profit-driven models. To investigate this issue, the research focuses on three agricultural cooperatives situated in Arta prefecture. Through in-depth interviews with both members and representatives of the Boards of Directors, this study aims to capture a representative sample of the internal and external challenges and pressures confronting cooperatives across the nation.

According to the research findings, the latter undergo an alteration and transformation of their characteristics, sometimes to a greater and sometimes to a lesser extent, a variation that can be explained by their specific attributes, such as their founding date, size, member proximity, and area of activity.