Η παρούσα διπλωματική εργασία εστιάζει στην εις βάθος διερεύνηση της άρρηκτης σχέσης που διαμορφώνεται μεταξύ του Επικού Θεάτρου του Μπέρτολτ Μπρεχτ και των πιο σημαντικών κινηματογραφικών μεταφορών του έργου του στο σινεμά.

Απώτερος στόχος της εργασίας είναι η κριτική ανάλυση των ταινιών που χρησιμοποιούν ως συστατικό εργαλείο την αποστασιοποίηση. Αρχικά γινόμαστε μάρτυρες της γέννησης του Επικού Θεάτρου και των μεταβολών της έννοιας της αποστασιοποίησης μέσα από την κάμερα. Σημαντικό μέρος της εργασίας λαμβάνει η μελέτη κάποιων από τις πλέον σημαντικότερες κινηματογραφικές μεταφορές της Μπρεχτικής αποστασιοποιητικής επιρροής στην έβδομη τέχνη, με σκοπό την αποκάλυψη των τρόπων με τους οποίους η κινηματογραφική τέχνη μιμείται, ερμηνεύει και διασκευάζει τα βασικά χαρακτηριστικά του Επικού Θεάτρου. Στο επίκεντρο της έρευνας τέθηκε η αλληλεπίδραση του Μπρεχτ με την κινηματογραφική τέχνη, επηρεασμένος από τις απαρχές του Ασιατικού θέατρου[1] ερευνώντας τον τρόπο που επιτυγχάνεται μέσα από το σινεμά.

Η εργασία αποτελείται από δύο βασικά ερευνητικά σκέλη. Το θεωρητικό σκέλος και το δημιουργικό μέρος, εστιάζοντας σε πρώτη φάση στην ανάλυση και κατανόηση των μεταγραφών της αποστασιοποίησης στην μεγάλη οθόνη του σινεμά και ως επόμενο στην πρωτότυπη παραγωγή και δημιουργική συγγραφή μιας σεναριακής απόπειρας και εφαρμογή της αποστασιοποίησης.

Ο Μπρεχτ, εισάγει μια νέα θεατρική φόρμα και φροντίζει ο θεατής είτε θεατρικός, είτε κινηματογραφικός να υπερέχει του προσώπου του έργου και να συνδέεται μαζί του υπαρξιακά πέρα από το θεατρικό γίγνεσθαι. Ενσωματώνει στοιχεία της αποστασιοποίησης, αντίθετα από το παραδοσιακό δράμα της εποχής, προσκαλώντας τον θεατή να συμμετέχει κριτικά απέναντι στον εαυτό του και σε ότι συμβαίνει γύρω του. Επομένως θα αναλυθούν τα οργανικά στοιχεία όπου απαντούν στο ερώτημα για το ποια είναι η διαχρονική αξία και η συμβολή των κινηματογραφικών μεταφορών στην κατανόηση και την ερμηνεία του Επικού Θεάτρου μέσα από κινηματογραφικά πλάνα; Η απάντηση κατατάσσεται στην κορυφή του ερευνητικού ενδιαφέροντος, μέσα από διαδοχική ανάλυση των ταινιών δύο σπουδαίων και ριζοσπαστικών σκηνοθετών, του Ζαν – Λυκ Γκοντάρ και του Θεόδωρου Αγγελόπουλου. Αναλύοντας πλάνο πλάνο τον τρόπο που επιχειρούν να διασπάσουν την ψευδαίσθηση της χωροχρονικής συνέχειας, υιοθετώντας το Μπρεχτικό μοτίβο στις ταινίες, ανακαλύπτουμε την μπρεχτική ευθύνη των ταινιών Weekend και Θίασος απέναντι στην ίδια τη ζωή.

Πιο συγκεκριμένα, η εργασία εστιάζει σε μια σειρά από ερωτήματα, όπως πώς μεταφέρονται στην οθόνη τα βασικά στοιχεία του Επικού Θεάτρου και φυσικά ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι δύο σκηνοθέτες στην κινηματογραφική αυτή μεταφορά;

Για την υλοποίηση της εργασίας, αξιοποιήθηκε πλούσιο θεωρητικό υλικό. Παράλληλα, η προσεκτική μελέτη των ταινιών στοχεύει στην αποκάλυψη των τρόπων με τους οποίους η κινηματογραφική γλώσσα του Γκοντάρ και του Αγγελόπουλου, επιλέγει την τεχνική της αποστασιοποίησης, αναπαράγει και διασκευάζει τα βασικά στοιχεία του Επικού Θεάτρου σε επαναστατικά πλάνα. Η συνολική εργασία αναμένεται να συμβάλει στην κριτική ανάλυση των κινηματογραφικών μεταφορών και να προσφέρει νέες οπτικές και ερμηνευτικές προσεγγίσεις, ενώ παράλληλα θα φωτίσει τις δυνατότητες της κινηματογραφικής μεταφοράς του Επικού Θεάτρου.

Συνολικά, η μπρεχτική «αποξένωση» ή αλλιώς αποστασιοποίηση αποτελεί μια πολύπλοκη και πολυδιάστατη έννοια που αφορά την κριτική ματιά στον κόσμο. Η ριζοσπαστική μεταρρύθμιση του Μπρεχτ σπα την ψευδαίσθηση για πάντα και ανοίγει δρόμο σε μια νέα παρατήρηση και εξέταση της ιστορίας τόσο στο θέατρο, όσο και στον κινηματογράφο.

The present thesis focuses on an in-depth exploration of the inseparable relationship formed between Bertolt Brecht's Epic Theatre and some of the most significant cinematic adaptations of his work in cinema. The primary objective of the thesis is the critical analysis of films that use estrangement as a fundamental tool. Initially, we witness the birth of Epic Theatre and the evolution of the concept of estrangement through the lens of the camera. A significant portion of the thesis is dedicated to the study of the most important cinematic adaptations of Brechtian influence in the seventh art, aiming to reveal the ways in which cinematic art imitates, interprets, and adapts the basic characteristics of Epic Theatre. The research focuses on Brecht's interaction with cinematic art, influenced by the origins of Asian theatre, investigating how this is achieved through cinema.

The thesis consists of two main research sections: the theoretical section and the creative part. Initially, it focuses on the analysis and understanding of the interpretations of estrangement on the big screen, followed by the original production and creative writing of a script and its implementation. Brecht introduces a new theatrical form and ensures that the viewer, whether theatrical or cinematic, surpasses the character of the work and connects with it existentially beyond the theatrical event. He incorporates elements of estrangement, contrary to the traditional drama of the time, inviting the viewer to critically engage with themselves and everything happening around them. Therefore, the organic elements answering the question of what the timeless value and contribution of cinematic adaptations are in understanding and interpreting Epic Theatre through cinematic shots will be analyzed. The answer ranks at the top of the research interest, through successive analyses of films by two great and radical directors, Jean-Luc Godard and Theodoros Angelopoulos. By analyzing frame by frame how they attempt to break the illusion, adopting the Brechtian motif in their films, we discover the Brechtian responsibility of the films Weekend and The Travelling Players towards life itself.

More specifically, the thesis focuses on a series of questions, such as how the basic elements of Epic Theatre are transferred to the screen and, of course, what challenges the two directors face and the methods they use in this cinematic adaptation. For the implementation of the thesis, rich theoretical material was utilized. Simultaneously, the careful study of the films aims to reveal the ways in which the cinematic language of Godard and Angelopoulos selects the technique of estrangement, reproduces, and adapts the basic elements of Epic Theatre in revolutionary shots. The overall work is expected to contribute to the critical analysis of cinematic adaptations and offer new perspectives and interpretative approaches while shedding light on the possibilities of the cinematic transfer of Epic Theatre.

Overall, Brechtian "alienation" or estrangement is a complex and multifaceted concept that pertains to a critical view of the world. Brecht's radical reform forever shatters the illusion and paves the way for a new observation and examination of history both in theatre and cinema.