Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι να διερευνηθούν οι εναλλακτικές μορφές ανταπόκρισης της κοινωνίας στην φροντίδα ασθενών με άνοια. Σε ένα συνεχώς επιδεινούμενο ζήτημα υγείας με οικονομικές και κοινωνικές επεκτάσεις και με ένα όλο και πιο περιορισμένο κράτος πρόνοιας αναζητούνται οι τρόποι που οι κοινωνίες  αυτό-οργανώνονται, συνεργάζονται και δημιουργούν κοινότητες φροντίδας.

Η άνοια είναι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις στον τομέα της υγείας για τον 21ο αιώνα. Ως μια πολυπαραγοντική ασθένεια με υψηλό βαθμό νοσηρότητας έχει βαθιές προεκτάσεις τόσο στην κοινωνία όσο και στην οικονομία. Η άνοια επηρεάζει τα νοικοκυριά, το σύστημα υγείας, την οικονομία άλλα και την ποιότητα ζωής νοσούντων και φροντιστών.

Ο ανεπτυγμένος κόσμος με τα φαινόμενα γήρανσης του πληθυσμού του θα κληθεί πρώτος να αντιμετωπίσει το ζήτημα της άνοιας. Η Ελλάδα καθώς κινείται στο ίδιο δημογραφικό τοπίο επίσης θα βρεθεί σύντομα αντιμέτωπη με την ίδια πρόκληση.

Η παρούσα διατριβή διερευνά την δυνατότητα δημιουργίας και ανάπτυξης εναλλακτικών δομών για την φροντίδα των ατόμων με άνοια, αντλώντας ιδέες και προτάσεις μέσα από την προσέγγιση των κοινών και των ομάδων αυτοβοήθειας/αλληλοβοήθειας.

Στο πρώτο μέρος της διατριβής μέσα από την μελέτη βιβλιογραφίας και δευτερογενών πηγών, αποτιμάται η υπάρχουσα κατάσταση ως προς το μέγεθος και την εξέλιξη του ζητήματος της άνοιας, των υφιστάμενων δομών, παροχών και υπηρεσιών και εξετάζονται οι δυνατότητες και οι προοπτικές για την δημιουργία «κοινών φροντίδας», δηλαδή κοινοτήτων που αυτό-οργανώνονται πέρα από την αγορά και το κράτος έχοντας κοινό σκοπό την φροντίδα ατόμων με άνοια με αναφορά σε συγκεκριμένα εγχειρήματα.

Στο δεύτερο μέρος της διατριβής μέσα από ποσοτική έρευνα εξετάζονται τρεις άτυπες ομάδες φροντίδας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως προς τα χαρακτηριστικά που διαθέτουν σε σχέση με τα κοινά και τις ομάδες αυτοβοήθειας/αλληλοβοήθειας Καθώς και ο βαθμός που προσομοιάζουν με κοινότητες φροντίδας για την άνοια.

Λέξεις-κλειδιά: άνοια, φροντιστές, «κοινά», ομάδες αυτοβοήθειας-αλληλοβοήθειας, κοινότητες φροντίδας

The purpose of this survey is to investigate the alternative forms of society's response to the care of patients with dementia. The ways in which societies self-organize, collaborate, and create communities of care are searched, in an ever-worsening health issue with economic and social consequences and an increasingly limited welfare state.

Dementia is one of the most important health challenges for the 21st century. As a multicomplex disease with a high degree of morbidity it has profound impact in both, society and economy. Dementia affects households, health systems, economy and the quality of life of patients and caregivers.

The developed world with its aging population will be the first to face the issue of dementia. Greece, as it moves in the same demographic landscape, will also soon be faced with the same challenge.

This survey investigates the possibility of creating and developing alternative structures for the care of people with dementia, drawing ideas and proposals through the approach of the theory of “Commons” and “self-help and mutual help groups”.

In the first part of this survey, through the bibliographic study and secondary sources, is evaluated the existing situation in terms of the size and evolution of dementia, the existing help, benefits and services and are examined the possibilities and perspectives for the creation of "common care" ", i.e. communities that self-organize beyond the market and the state with a common goal of caring for people with dementia with reference to specific projects.

In the second part of the survey, through quantitative research, three informal care groups  in the social media are examined in terms of their characteristics in relation to commons and self-help/mutual-help groups, as well as the extent to which they resemble with  communities for dementia's care.

Key words: dementia, carers, 'commons', self-help/mutual-help groups, communities of care