Ο χορός ως τέχνη και ως έκφραση κίνησης είναι διαχρονικά συνδεδεμένος με τον κινηματογράφο, από τα πρώτα χρόνια της εμφάνισης του μέσου μέχρι σήμερα. Ο χορός ως συστατικό στοιχείο της κινηματογραφικής αφήγησης συνδέεται στενά με τον πολιτισμό, την παράδοση και την ταυτότητα, εξετάζοντας/αναδεικνύοντας σημαντικά κοινωνικά και ιστορικά ζητήματα σε διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη σχέση χορού και κινηματογράφου παρουσιάζουν οι ταινίες χορού. Πρόκειται για ένα διακριτό κινηματογραφικό υπο-είδος ταινιών, με θέμα το χορό, που εμπνέονται από την ορχηστική τέχνη, καθώς σε αυτές ο χορός αποτελεί πυρήνα της αφήγησης.

Οι ταινίες χορού αντανακλούν πολλές πτυχές της ανθρώπινης εμπειρίας και είναι συνήθως δημοφιλείς ταινίες για το ευρύ κοινό που συνδυάζουν την τέχνη, τον πολιτισμό, την κοινωνία, τις αξίες και την εκάστοτε αισθητική και ιδεολογία, αναδεικνύοντας τόσο την εποχή που αναπαριστούν, όσο και την εποχή παραγωγής τους. Στις ταινίες χορού (ή αλλιώς χορευτικές ταινίες), ο χορός, σε συνδυασμό με τη μουσική και τους στίχους, αποτελούν συμβολικές εκφράσεις της κινηματογραφικής αφήγησης και αναδεικνύουν ποικίλους κοινωνικούς και πολιτιστικούς προβληματισμούς.

Η παρούσα εργασία επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στον ρόλο των ταινιών χορού του παγκόσμιου κινηματογράφου ως μέσων δημόσιας ιστορίας. Εξετάζει την εξέλιξη του είδους της ταινίας χορού στον παγκόσμιο κινηματογράφο, τις ιστορικές προεκτάσεις του και τις διαστάσεις της κοινωνικής και πολιτικής συνείδησης που αναδεικνύει. Με αυτή την οπτική, θα αξιοποιηθούν ως περιπτώσεις μελέτης τρεις εμβληματικές ταινίες χορού: «Τα κόκκινα παπούτσια» (The Red Shoes, 1948) των Michael Powell και Emeric Pressburger, το «Καμπαρέ» (Cabaret, 1972) του Bob Fosse και το «Γεννημένος χορευτής» (Billy Elliot, 2000) του Steven Daldry.

Μέσω  της κριτικής ανάλυσης των ταινιών αυτών, η εργασία ερευνά τον τρόπο με τον οποίο οι ταινίες χορού απεικονίζουν και (συν)διαμορφώνουν την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της εποχής που αναπαριστούν, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αναδεικνύουν ιστορικά, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα για το «παρόν» της παραγωγής τους. Η ταινία «Τα κόκκινα παπούτσια» αντικατοπτρίζει την ατμόσφαιρα και την κουλτούρα της μεταπολεμικής περιόδου στην Βρετανία, το «Καμπαρέ» διαδραματίζεται στο Βερολίνο της δεκαετίας του ’30, πριν την άνοδο του Χίτλερ και την εξέλιξη της ναζιστικής δικτατορίας και το «Γεννημένος χορευτής» εστιάζει στην θατσερική Βρετανία της δεκαετίας του ’80. Το χρονικό εύρος της εργασίας, από τη δεκαετία του ’50 έως τη δεκαετία του ’00, καθώς και η διαφορετική οπτική κάθε ταινίας χορού που αξιοποιείται ως μελέτη περίπτωσης φωτίζουν τη σχέση που διέπει τις ταινίες χορού με τις διαφορετικές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας στις οποίες διαδραματίζονται, αλλά και τη συνεισφορά τους στη διαμόρφωση του πολιτικού και κοινωνικού πλαισίου της εποχής παραγωγής τους.

Οι επιλεγμένες ταινίες καλύπτουν διάφορες ιστορικές περιόδους και πολιτισμικά πλαίσια και η κοινή τους θεματολογία, με τον χορό ως μέσο αυτό-έκφρασης, αντίστασης και απελευθέρωσης, λειτουργεί ως σταθερή βάση για την ανάδειξη της σημασίας του στην κινηματογραφική αναπαράσταση και την προβολή της ως δημόσιας ιστορίας.

Η εργασία διερευνά πώς οι ταινίες χορού λειτουργούν ως μέσα δημόσιας ιστορίας, προσφέροντας καλλιτεχνική και πολιτική προοπτική στην ιστορία των εποχών τους και πώς ενθαρρύνουν τη σκέψη του εκάστοτε κοινού τους για πολιτισμικά, κοινωνικά ή έμφυλα ζητήματα που παραμένουν επίκαιρα. Επιπλέον, η εργασία εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο ο χορός στον κινηματογράφο αντικατοπτρίζει το πολιτισμικό υπόβαθρο, τις κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές κάθε εποχής στην οποία αναφέρεται, καθώς και τον ρόλο που διαδραματίζει στον προσδιορισμό και τη διαμόρφωση της πολιτιστικής εικόνας και ταυτότητας.

Dance, as an art form and expression of movement, has been enduringly connected with cinema from its early years to the present day. Dance, as a crucial element of cinematic storytelling, is closely linked to culture, tradition, and identity, examining/signifying significant social and historical issues in different cultural contexts. Films that focus on dance, particularly dance films, constitute a distinct cinematic subgenre where dance serves as the core of the narrative, inspired by the art of choreography.

Dance films reflect many aspects of human experience and are generally popular for audiences as they combine the art, the culture, the society, the values, and the prevailing aesthetics and ideology, showcasing both the era they represent and the era of their production. In dance films, the combination of dance with music and lyrics forms a symbolic expression of cinematic narrative, highlighting various social and cultural concerns.

This paper work focuses on the role of dance films in global cinema as a means of public history. It explores the evolution of the dance film genre in world cinema, its historical extensions, and the dimensions of social and political awareness it brings to light. Using three iconic dance films as case studies— "The Red Shoes" (1948) by Michael Powell and Emeric Pressburger, "Cabaret" (1972) by Bob Fosse, and "Billy Elliot" (2000) by Steven Daldry.

The study critically analyzes how dance films depict and (co)shape the social and political reality of the times they represent, as well as how they illuminate historical, political, and social issues for their contemporary production. The film "The Red Shoes" reflects the atmosphere and culture of the post-war period in Britain, "Cabaret" unfolds in 1930s Berlin before Hitler's rise and the evolution of the Nazi dictatorship, and "Billy Elliot" focuses on Thatcher-era Britain in the 1980s. The chronological span of the study, from the 1950s to the 2000s, along with the different perspectives of each dance film utilized as a case study, illuminate the relationship that governs dance films with the various periods of contemporary history in which they unfold. Furthermore, they highlight their contribution to shaping the political and social framework of the era of their production.

The selected films cover various historical periods and cultural frameworks, and their common thematic focus on dance as a means of self-expression, resistance, and liberation serves as a stable foundation for highlighting its significance in cinematic representation and its projection as public history. The study explores how dance films function as vehicles of public history, providing artistic and political perspectives on the history of their respective eras and encouraging audience reflection on cultural, social, or gender issues that remain current. Additionally, the study examines how dance in cinema reflects the cultural background and the social and political changes of each era it represents, as well as the role it plays in shaping and defining cultural imagery and identity.