Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος: Το τραύμα, η απώθησή του και η δύσκολη ανάδυση τής μνήμης του. Η συγκρότηση τής επίσημης και της συλλογικής μνήμης τής δεκαετίας του 1940.

Greek Civil War: Trauma, its repulsion, and the difficult emergence of its memory. The formation of the official and collective memory of the 1940s (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΡΥΠΙΔΟΥ
  3. Δημόσια Ιστορία (ΔΙΣ)
  4. 24 Φεβρουαρίου 2024
  5. Ελληνικά
  6. 74
  7. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΧΩΤΗΣ
  8. ΑΛΒΑΝΟΣ ΡΑΫΜΟΝΔΟΣ | ΑΙΜΙΛΙΑ ΣΑΛΒΑΝΟΥ
  9. Εμφύλιος Πόλεμος, μνήμη: ιστορική, επίσημη/θεσμική, συλλογική, διαιρεμένη, πολιτισμική, προσθετική, πολιτισμικό τραύμα, ταυτότητα, μνημονικό αφήγημα, λήθη.
  10. ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ
  11. 44
  12. 5
    • Ο Εμφύλιος Πόλεμος είναι ένα ιστορικό γεγονός που είχε σημαντικές  κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και δημογραφικές επιπτώσεις για τη χώρα. Το γεγονός ότι έλαβε χώρα αμέσως μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σε μία χώρα καθημαγμένη από τον πόλεμο και την κατοχή επέτεινε όλες τις παραπάνω συνέπειες. Η εκρίζωση  χιλιάδων ανθρώπων από τις εστίες τους, κυρίως στην ελληνική ύπαιθρο, ο οικονομικός μαρασμός τής υπαίθρου, οι κοινωνικές ανακατατάξεις, οι σημαντικότατες ανθρώπινες απώλειες κατά τη διάρκεια του και η διασπορά στην ΕΣΣΔ  και στις Λαϊκές Δημοκρατίες δημιούργησαν  ασφυκτικές συνθήκες διαβίωσης , εύθραυστες πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες και ψυχολογικά τραύματα που καθόρισαν  όχι μόνο τις γενιές που  βίωσαν όλα τα παραπάνω αλλά και τις επόμενες. 

      Υπό αυτό το πρίσμα ο Εμφύλιος Πόλεμος είναι ένα εξέχον θέμα της Νεοελληνικής Ιστορίας καθώς επηρέασε και επηρεάζει πολιτικές αντιλήψεις και στάσεις που επιβιώνουν μέχρι σήμερα.  Η διαχείριση του υπήρξε ένα δύσκολο ζήτημα για την εκάστοτε πολιτική εξουσία καθώς αφορούσε μία κοινωνία που  διχάστηκε βαθιά. Οι διαιρεμένες μνήμες που παρήγαγε το ιστορικό αυτό γεγονός απασχόλησαν και απασχολούν ακόμα την ιστοριογραφία, την κοινωνία και το δημόσιο λόγο. Οι συλλογικές ταυτότητες που διαμορφώθηκαν ισχυροποιήθηκαν και αποδείχθηκαν εξόχως ανθεκτικές. Ο Εμφύλιος Πόλεμος με την πολιτισμική και προσθετική μνήμη που παρήγαγε κατέστη ένα διαγενεακό τραύμα που σφράγισε τις πολιτικές εξελίξεις για πολλές δεκαετίες. Οι θεσμικές απόπειρες που έγιναν για να συμπεριληφθεί ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος σε ένα ενιαίο εθνικό αφήγημα για την Νεότερη Ελληνική Ιστορία  προκάλεσαν πάντα διαβουλεύσεις και συγκρούσεις στη δημόσια σφαίρα. Η συγκρότηση ενός  αποδεκτού αφηγήματος για ένα «ανεπιθύμητο παρελθόν»* στάθηκε πάντα ένα ενδιαφέρον διακύβευμα.

      Με την ανάδυση τής δύσκολης μνήμης τού τραύματος του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου και τις προσπάθειες να συγκροτηθεί αυτή η μνήμη θα ασχοληθεί η παρούσα εργασία.

      Το έργο και το καθήκον τής συγκρότησης τής μνήμης τού Εμφυλίου Πολέμου εξυπηρέτησε από την πλευρά της επίσημης πολιτείας την επιτακτική ανάγκη για συνοχή και ενότητα  και από την πλευρά της Αριστεράς την αποκατάσταση της ως ιστορικού υποκειμένου που αποσιωπήθηκε και παρεξηγήθηκε επί μακρόν.

      *τίτλος του βιβλίου του Βαγγέλη Καραμανωλάκη Ανεπιθύμητο παρελθόν. Οι φάκελοι κοινωνικών φρονημάτων στον 20ο αιώνα κι η καταστροφή τους  2019 Εκδ. Θεμέλιο


    • The Civil War is a historical event which had significant social, economic, political and demographic implications for the country. The fact that it took place immediately after the Second World War in a country scarred by war and occupation exacerbated all the above consequences. The uprooting of thousands of people from their homes, mainly in the Greek countryside, the economic withering of the countryside, the social restructuring, the significant human losses during it and the dispersion in the USSR and the People's Democracies created suffocating living conditions, fragile political and social conditions and psychological traumas that defined not only the generations that experienced these conditions but also the following ones. In this light the Civil War is a prominent theme of Modern Greek History as it influenced and influences political perceptions and attitudes that survive to this day. Managing this trauma has been a difficult issue for every political party in power as it involved a deeply divided society. The divided memories produced by this historical event preoccupied and still preoccupy historiography, society and the public discourse. The collective identities that were formed were strengthened and proved to be extremely durable. The Civil War with the cultural and prosthetic memory it produced became an intergenerational trauma that sealed political developments for many decades. The institutional attempts made to include the Greek Civil War in a single national narrative of Modern Greek History have always provoked deliberation and conflict in the public sphere. Constructing an acceptable narrative for an "unwanted past" has always been an interesting stake. The present paper will deal with the emergence of the difficult memory of the trauma of the Greek Civil War and the efforts to construct this memory. The effort and the duty of constructing the memory of the Civil War served on the part of the official state the urgent need for coherence and unity and on the part of the Left the restoration of it as a historical subject which had been silenced and misunderstood for a long time.

  13. Hellenic Open University
  14. Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Διεθνές