Die vorliegende Masterarbeit befasst sich mit dem Einsatz der Wendeliteratur im DaF-Unterricht. Die Integration literarischer Texte in den fremdsprachlichen Unterricht trägt nicht nur zur Vermittlung von sprachlichen Wissen und der Fremdkultur, sondern auch zur persönlichen Entfaltung des Individuums bei. In diesem Zusammenhang fungiert Literatur als Schüssel sowohl für das Fremdsprachenlernen als auch für die individuelle Entwicklung der Lernenden. Ziel dieser Arbeit ist es, aufzuzeigen, wie Literatur, und zwar Wendeliteratur zur Förderung von verschiedenen sprachlichen Fertigkeiten und zur Entwicklung der literarischen Kompetenz in einem DaF-Unterricht ausgenutzt werden kann. Zu diesem Zweck besteht diese Arbeit aus einem theoretischen und einem praktischen Teil.

In dem theoretischen Teil werden zunächst die Geschichte und die Rolle der literarischen Texte im Fremdsprachenunterricht ausführlich diskutiert. Konkreter gesagt wird der Beitrag sowie der Stellenwert der Literatur im Laufe der Zeit und im Verhältnis zu den entwickelten Lehransätzen im Fremdsprachenunterricht untersucht. Anschließend werden die Etymologie und die Bestimmung bzw. Erklärung des Begriffs „Wendeliteratur“ analysiert. Außerdem wird der wechselvolle Stellenwert der Literatur in der Deutschen Demokratischen Republik (DDR) vor und nach der Wende dargestellt. Nicht zuletzt werden die signifikantesten Charakteristika der Wendeliteratur präsentiert.

Im Fokus des praktischen Teils stehen die Planung und die Gestaltung des didaktischen Unterrichtsvorschlags für den Einsatz der Wendeliteratur. Zuerst werden die Rahmenbedingungen bzw. die Voraussetzungen des Unterrichts geschildert und die Lehr- und Lernziele bestimmt. Dann werden die Kriterien für die Auswahl des Wenderomans „Adam und Evelyn“ von Ingo Schulze angeführt. Als Nächstes wird der didaktische Unterrichtsvorschlag beschrieben, der sich auf den theoretischen Grundlagen der Textarbeit basiert. Genauer gesagt werden die Phasen und ihre Rolle, die erstellten Aufgaben bzw. ihre Funktionen und die geförderten Sozialformen geschildert. Zum Schluss wird der didaktische Unterrichtsvorschlag für die Feststellung von Schwächen bzw. Stärken und das Vorschlagen von Verbesserungsmöglichkeiten insgesamt eingeschätzt.

Η παρούσα διπλωματική εργασία ασχολείται με την χρήση της λογοτεχνίας μετά την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου στο μάθημα των γερμανικών ως ξένης γλώσσας. Η ένταξη λογοτεχνικών κειμένων στο ξενόγλωσσο μάθημα δε συμβάλλει μόνο στη μετάδοση γλωσσικών γνώσεων και του ξένου πολιτισμού, αλλά συμβάλλει και στην προσωπική ανάπτυξη του ατόμου. Σε αυτό το πλαίσιο, η λογοτεχνία λειτουργεί ως κλειδί τόσο για την εκμάθηση ξένων γλωσσών, όσο και για την ατομική εξέλιξη των μαθητών. Στόχος αυτής της εργασίας είναι να δείξει, πώς η λογοτεχνία, και μάλιστα η λογοτεχνία μετά την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου, μπορεί να αξιοποιηθεί για την προώθηση διαφόρων γλωσσικών δεξιοτήτων και την ανάπτυξη της λογοτεχνικής ικανότητας. Για τον σκοπό αυτό, η προκείμενη εργασία αποτελείται από ένα θεωρητικό και ένα πρακτικό μέρος.

Στο θεωρητικό μέρος, συζητείται αναλυτικά η ιστορία και ο ρόλος των λογοτεχνικών κειμένων στο μάθημα της ξένης γλώσσας. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται η συνεισφορά και η αξία της λογοτεχνίας στην πάροδο του χρόνου και σε σχέση με τις ανεπτυγμένες μεθόδους διδασκαλίας στο μάθημα της ξένης γλώσσας. Στη συνέχεια, αναλύεται η ετοιμολογία, ο ορισμός και η επεξήγηση του γερμανικού όρου „Wendeliteratur“. Εκτός από αυτό, παρουσιάζεται η μεταβαλλόμενη αξία της λογοτεχνίας στην Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας (ΛΔΓ) πριν και μετά την καμπή. Τέλος, παρουσιάζονται τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά της λογοτεχνίας μετά την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου.

Στο επίκεντρο του πρακτικού μέρους, βρίσκεται ο σχεδιασμός και η διαμόρφωση της διδακτικής πρότασης για τη χρήση της λογοτεχνίας μετά την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Αρχικά, περιγράφονται οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις του μαθήματος, ενώ παράλληλα καθορίζονται οι διδακτικοί και μαθησιακοί στόχοι. Μετά από αυτό, παρατίθενται τα κριτήρια, με βάση των οποίων επιλέχθηκε το λογοτεχνικό μυθιστόρημα «Αδάμ και Έβελιν» του Ίνγκο Σούλτσε. Στη συνέχεια, περιγράφεται η διδακτική πρόταση, η οποία βασίζεται στις θεωρητικές αρχές της εργασίας με το κείμενο. Πιο συγκεκριμένα, περιγράφονται οι φάσεις και ο ρόλος τους, οι ασκήσεις που δημιουργήθηκαν και οι λειτουργίες τους και οι προωθούμενες μορφές εργασίας. Τέλος, αξιολογείται συνολικά η διδακτική πρόταση, προκειμένου να διαπιστωθούν οι αδυναμίες και τα δυνατά της σημεία, καθώς και να προταθούν δυνατότητες βελτίωσης.