Ο βασικός άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η παρούσα Διπλωματική Εργασία συνίσταται στην επανανάγνωση του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου στην περίοδο της πρώιμης Μεταπολίτευσης με αφορμή την επιστροφή στη νομιμότητα, τον Φεβρουάριο του 1975, των δύο τελευταίων ανταρτών της Κρήτης, του Σπύρου Μπλαζάκη και του Γιώργη Τζομπανάκη, έπειτα από 35 χρόνια παρανομίας. Απαραίτητη υπήρξε η περιγραφή του αντικομμουνιστικού κλίματος που διαμορφώθηκε μετεμφυλιακά στην Ελλάδα και παγιώθηκε μέσω του διπλού κράτους, δηλαδή της νομιμότητας και των παράνομων κατασταλτικών μηχανισμών της, από το 1950 έως την πτώση της Χούντας, τον Ιούλιο του 1974. Η συντέλεση της Μεταπολίτευσης αποτέλεσε σημείο τομής στην ιστορία της χώρας, τόσο ως πολιτικό όσο και ως πολιτισμικό γεγονός, κατά τη διάρκεια της οποίας η νεολαία βρέθηκε στο επίκεντρο των διεθνών και εγχώριων εξελίξεων και αξίωσε με δυναμισμό και αποφασιστικότητα τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην επίλυση καίριων ζητημάτων της εποχής. Επομένως, αναζητήθηκαν οι πολιτικοί όροι βάσει των οποίων η Μεταπολίτευση προσδιορίζεται ως περίοδος εκδημοκρατισμού και συμφιλίωσης. Ταυτοχρόνως, δεδομένης της πολιτισμικής στροφής που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου, επισημάνθηκε ο ζωτικός ρόλος της κουλτούρας στη διαμόρφωση της μεταπολιτευτικής κοινωνίας. Στην παραπάνω συγκυρία, ερευνήθηκε η περίπτωση των δύο ανυπόταχτων ανταρτών, οι οποίοι μετεμφυλιακά επικηρύχθηκαν και καταδιώχθηκαν για πάνω από εικοσιπέντε χρόνια από κρατικές και παρακρατικές διωκτικές αρχές. Για λόγους πολιτικών αρχών, οι δυο αντάρτες αρνήθηκαν να συμβιβαστούν με το σκληρό μετεμφυλιακό κράτος της Δεξιάς, γεγονός που τους οδήγησε σε έναν πρωτοφανή αγώνα επιβίωσης και τους ανάγκασε να αναζητήσουν καταφύγιο σε απόκρημνες σπηλιές στα Λευκά Όρη της Κρήτης. Συνεπώς, επιχειρείται μία ανασύσταση της ζωής και του αγώνα τους μέχρι την αμνήστευσή τους τον Φεβρουάριο του 1975. Η τελευταία αποτέλεσε κορυφαίο ειδησεογραφικό γεγονός και τέθηκε στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, οπότε μέσω δημοσιευμάτων από τον Τύπο της εποχής παρακολουθούμε την επιστροφή τους στη νομιμότητα. Την ίδια περίοδο αλιεύουμε αναρίθμητα δημοσιεύματα αναφορικά με το ρόλο της Αριστεράς στην Εθνική Αντίσταση και τον βίαιο εξοβελισμό της μετεμφυλιακά, η οποία διεκδικεί δυναμικά τη θέση της στο επίσημο ιστορικό αφήγημα. Υπό αυτή την οπτική γωνία και στη δεδομένη συγκυρία της πρώιμης Μεταπολίτευσης, διαπιστώνουμε ποικιλοτρόπως ότι οι αντάρτες συμβολοποιούνται και λειτουργούν ως ζώσα ιστορία μέσα στην κοινωνία τους.

The present master’s thesis represents an effort of rereading the Greek Civil War during the early period of Political Changeover, on the occasion of return to legality of the last two rebels in Crete, Spyros Blazakis and Giorgis Tzompanakis in February 1975, having been outlaws for 35 consecutive years. The aim of the study necessitated first the description of the mass culture of anti-communist fear that was constructed and disseminated in the post-war Greece. Anticommunism was consolidated due to existence of a two-faced state, the legality and its illegal suppressive forces, from 1950 until the collapse of the Junta in July 1974. The Political Changeover was a critical point in Greek History, as a political and cultural event, during which young people put themselves in the center of international and national struggles and decisively claimed a leading role in the settlement of crucial issues of that era. Consequently, we sought the political terms that defined Political Changeover as a period of democratization and reconciliation. Moreover, given the cultural shift that took place during the same period, we put emphasis on the vital role of culture in the conformation of the post-junta era. In that circumstance research was focused on two indomitable rebels, who were declared outlaws by the Greek Government after the Civil War and were fiercely chased for more than 25 years by state prosecuting authorities and illegal parastatal teams. The two rebels denied to conciliate with the harsh conservative right-wing government for political reasons, and were thrown into an unprecedented fight for survival, seeking shelter in caves in the steep and rocky White Mountains of Crete. Therefore, a reconstitution of their life and fight until their amnesty in February 1975 is attempted. Their amnesty represented a top news event and was put in the center of international interest, enabling us to follow their return to legality through numerous publications in the Press. We also retrieved several publications of the same period regarding the role of the left-wing political party in National Resistance, its violent exfoliation after the civil war and finally its dynamic claim for a place in history. From this point of view and during this specific period of the early Political Changeover, we found plenty of evidence that the two rebels were turned into symbols and acted in their society as living history.