Refugee children face numerous challenges when trying to integrate into a new society, especially in their educational journey. Due to their language deficiency and possible psychological issues, children present a passive attitude in school context; passivity leads to low students’ responsiveness during lessons and low levels of academic performance.

To address this problem, the purpose of this study is the investigation of the self-activity of refugee children in a non-formal setting (NGO), in Thessaloniki. The study explores the reactions and the behaviors of refugee children towards promoting self-agency activities and investigates the perceptions and experiences of teachers working with these children. For this study a qualitative approach was utilized and a case study design was implemented. To collect data, semi-structured interviews, observations techniques, and teaching intervention were used; all the data were analyzed via thematic analysis. The participants who were interviewed were three teachers working in the non-formal setting and teaching each of them the Greek language, the English language and the lesson of Maths. The participants of observations and teaching intervention sections were 10-12 years old refugee children participating in a same Greek language class (intervention), English and Maths class. The findings/themes indicated that self-agency skills can be obtained by the teacher’s assistance and his/her precious boost in interactive activities under a respectful learning context. These skills are of high importance as children could act in a more dynamic way during teaching, asking, participating, analyzing, making decisions, solving problems, collaborating. The school setting could be a strong basis for children’s future development, shaping personalities able to live decently and autonomously, expressing initiative in their everyday life matters.

Keywords: Education - Self-agency – Refugee children - Non-formal education environment.

Τα παιδιά προσφύγων αντιμετωπίζουν πολυάριθμες προκλήσεις όταν προσπαθούν να ενταχθούν σε μια νέα κοινωνία, ειδικά στα πλαίσια του εκπαιδευτικού τους ταξιδιού. Λόγω της γλωσσικής τους ανεπάρκειας και πιθανών ψυχολογικών προβλημάτων, τα παιδιά παρουσιάζουν μια παθητική στάση στο σχολικό πλαίσιο. Η παθητικότητα οδηγεί σε μη ενεργητικές ενέργειες στη διδασκαλία των μαθημάτων και σε χαμηλά επίπεδα ακαδημαϊκών επιδόσεων.

Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της αυτενέργειας των παιδιών προσφύγων σ’ ένα μη τυπικό περιβάλλον (ΜΚΟ), στη Θεσσαλονίκη. Η μελέτη διερευνά τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές των παιδιών προσφύγων προς την προώθηση δραστηριοτήτων αυτενέργειας και μελετά τις αντιλήψεις και τις εμπειρίες των δασκάλων που εργάζονται με αυτά τα παιδιά. Για τη μελέτη αυτή χρησιμοποιήθηκε η ποιοτική προσέγγιση και εφαρμόστηκε σχεδιασμός μελέτης περίπτωσης. Για την συλλογή των δεδομένων, πραγματοποιήθηκαν ημιδομημένες συνεντεύξεις, τεχνικές παρατήρησης και διδακτική παρέμβαση. Όλα αυτά αναλύθηκαν μέσω της θεματικής ανάλυσης. Οι συμμετέχοντες στο τμήμα της συνέντευξης ήταν τρεις καθηγητές που εργάζονται σε μη τυπικό περιβάλλον και που ο καθένας απ’ αυτούς διδάσκει την ελληνική γλώσσα, την αγγλική και το μάθημα των Μαθημάτων. Οι συμμετέχοντες στο κομμάτι των παρατηρήσεων και της διδακτικής παρέμβασης ήταν παιδιά προσφύγων 10-12 ετών που συμμετείχαν στο μάθημα ελληνικής γλώσσας (παρέμβαση), αγγλικών και μαθηματικών. Τα ευρήματα/θέματα έδειξαν ότι οι δεξιότητες αυτενέργειας μπορούν να αποκτηθούν με τη βοήθεια του/της δασκάλου και την πολύτιμη ώθησή του/της σε διαδραστικές δραστηριότητες κάτω από ένα σεβαστό μαθησιακό πλαίσιο. Αυτές οι δεξιότητες είναι μεγάλης σημασίας, καθώς τα παιδιά μπορούν να ενεργήσουν μ’ έναν πιο δυναμικό τρόπο κατά τη διάρκεια ενός διδακτικού μαθήματος, ρωτώντας, συμμετέχοντας, αναλύοντας, λαμβάνοντας αποφάσεις, λύνοντας προβλήματα, συνεργαζόμενα. Το σχολικό περιβάλλον μπορεί να αποτελέσει μια ισχυρή βάση για τη μελλοντική ανάπτυξη των παιδιών, διαμορφώνοντας προσωπικότητες ικανές να ζουν αξιοπρεπώς και αυτόνομα, εκφράζοντας πρωτοβουλίες σε θέματα της καθημερινότητάς τους.

Λέξεις-κλειδιά: Εκπαίδευση – Αυτενέργεια – Παιδιά Προσφύγων - Μη τυπικό περιβάλλον εκπαίδευσης.