H βιωσιμότητα του ανταγωνιστικού τους πλεονεκτήματος αποτελεί κύριο στόχο και στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία. Στην περίπτωση των συνεταιριστικών τραπεζών είναι ζωτικής σημασίας πώς μπορούν να αξιοποιήσουν τις συνεταιριστικές αξίες για να διατηρήσουν την ανταγωνιστική τους θέση. Η παρούσα διατριβή αποπειράται μια επιλεκτική εξέταση της βιβλιογραφίας επικεντρωμένη σε ορισμένα βασικά ερευνητικά ερωτήματα: την οικονομική βιωσιμότητα και τους παράγοντές της, τα επίπεδα κοινωνικής και χρηματοοικονομικής αποτελεσματικότητας, τις αιτίες συρρίκνωσης της συνεταιριστικής τραπεζικής στην Ελλάδα, τις μελλοντικές στρατηγικές ανάπτυξης των εναπομενουσών συνεταιριστών τραπεζών για την τόνωση της κοινωνικής οικονομίας και της περιφερειακής ανάπτυξης. Εξετάζονται χαρακτηριστικά όπως η συνεταιριστική ταυτότητα και η διττή φύση της συνεταιριστικής επιχείρησης, η «απονομιμοποίηση» στην αντίληψη του μέσου πελάτη και η χρήση της τεχνολογίας στις συνεταιριστικές τράπεζες, αλλά και φαινόμενα όπως η  αυτοεκπληρούμενη προφητεία και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Από τη βιβλιογραφία η διατριβή εστιάζει στο μοντέλο της αμοιβαιότητας, στο ρόλο του ανθρώπου στην οικονομία και την ηθική πλευρά του φιλότιμου και στο κριτήριο της ανθεκτικότητας. Για την καλύτερη αποτύπωση των χαρακτηριστικών επιλέγονται και δύο επιτυχημένα παραδείγματα (Triodos Bank και Mondragón Cooperative Complex (MCC)- Caja Laboral Popular) μαζί με το φιλόδοξο αρχικά αλλά μη επιτυχημένο εγχείρημα της Αχαϊκής Συνεταιριστικής Τράπεζας που έχει τεθεί σε εκκαθάριση εκτός λειτουργίας. Η σύνδεσή τους με την ΚΑΟ αναδρομικά, με ιστορική διάσταση και τη βιβλιογραφία του ΕΑΠ ολοκληρώνει την επισκόπηση. Η ερευνήτρια προσθέτει και των προσωπική της επαγγελματική ματιά για τη συμβολή των τραπεζών αυτών στην αποτελεσματικότερη διανομή ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων από τη λειτουργία της Διαχειριστικής Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Δυτικής Ελλάδος – Πελοποννήσου – Ηπείρου & Ιόνιων Νήσων.  Με τον αναλυτικό της χαρακτήρα, η εργασία υπογραμμίζει τις νέες τάσεις μελέτης στο χώρο της συνεταιριστικής τραπεζικής, με τη στρατηγική της ενεργητικότητας και της χαλάρωσης των ιδρυτικών αρχών, τη σημασία τους για την παροχή αποκεντρωμένης ρευστότητας στην οικονομία, την έμφαση στη βιωσιμότητα και την ενσωμάτωση ιδεών για την άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, ενώ επωφελείται και από το Νόμπελ Οικονομίας 2022 «για την έρευνα σχετικά με τις τράπεζες και τις οικονομικές κρίσεις». Το συνεταιριστικό επιχειρηματικό μοντέλο αντιμετωπίζει αυξανόμενες προκλήσεις από μια νέα κυρίαρχη προσέγγιση που περιλαμβάνει διάφορες πτυχές της βιωσιμότητας. Η προσεκτική επαναξιολόγηση της θέσης και της αξίας που προσφέρουν στην οικονομία και την κοινωνία είναι αναγκαίος δρόμος.

The sustainability of their competitive advantage is a key objective in social and solidarity economy. In the case of cooperative banks, it is crucial how they can use cooperative values to maintain their competitive position. This thesis attempts a critical review of the literature focusing on some key research questions: economic viability and its determinants, levels of social and financial efficiency, causes of the decline of cooperative banking in Greece, and future development strategies of the remaining cooperative banks to stimulate the social economy and regional development. Features such as the cooperative identity, the dual nature of the cooperative enterprise, 'de-legitimization' in the perception of the lay person and the use of technology in cooperative banks, as well as phenomena such as self-fulfilling prophecy and comparative advantages are examined. From the literature, the thesis focuses on the model of reciprocity, the role of human beings in the economy, the moral aspect of philotimo and the criterion of resilience. To better illustrate these concepts, two successful examples (Triodos Bank and Mondragón Cooperative Complex (MCC) - Caja Laboral Popular) are selected along with the initially ambitious but unsuccessful project of the Achaiki Cooperative Bank, which has been put into liquidation. Linking them to the SSE retrospectively, with a historical dimension and the HOU literature completes the overview. The researcher adds her personal professional perspective on the contribution of these banks to the efficient distribution of European funding from the operation of the European Programme Management Authority of Western Greece - Peloponnese - Epirus & Ionian Islands. With its analytical nature, the thesis highlights new trends of study in the field of cooperative banking, with its strategy of energetic and relaxed founding principles, its importance in providing decentralized liquidity to the economy, its emphasis on sustainability and the integration of ideas to mitigate the effects of climate change, and benefits from the 2022 Nobel Prize in Economics "for research on banks and financial crises".  The cooperative business model is facing increasing challenges from a new mainstream approach that includes various aspects of sustainability. A careful reassessment of their position and the value they bring to the economy and society is a necessary path.