Η παρούσα διπλωματική εργασία στοχεύει, μέσω της περιγραφής της πληροφοριακής δομής της ελληνικής και κατ’ επέκταση της σειράς των οργανικών όρων της πρότασης, αφενός στην ανάδειξη της σπουδαιότητας της ένταξης του συγκεκριμένου φαινομένου στην εκπαιδευτική διαδικασία αφετέρου στη διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων διδασκαλίας που εξυπηρετούν το σκοπό αυτό.

Στο θεωρητικό μέρος παρουσιάζονται/περιγράφονται εν πρώτοις βασικά στοιχεία της πληροφοριακής δομής, όπως: α) Η οργάνωση της πρότασης βάσει της πληροφοριακής της δομής και κατ’ επέκταση οι όροι γνωστή - νέα πληροφορία και θέμα - σχόλιο - εστία. β) Η διάκριση των προτάσεων σε φυσικές/βασικές, ουδέτερες και μη ουδέτερες, χαρακτηρισμένες σειρές. Επιπροσθέτως, γίνεται λόγος για τις διαφορετικές διατάξεις των προτασιακών όρων και την ύπαρξη ή μη βασικής σειράς. Στη συνέχεια εξετάζονται αναλυτικά τα επιμέρους φαινόμενα της θεματοποίησης, εστίασης και εκτόπισης, τα οποία προκαλούν αναδιάταξη της βασικής σειράς, αλλά και άλλοι παράγοντες που καθορίζουν την τοποθέτηση ενός όρου σε συγκεκριμένη θέση μέσα στην πρόταση. Μετά το πέρας της παρουσίασης/περιγραφής των προαναφερθέντων φαινομένων παρατίθενται συνοπτικά συμπεράσματα για το καθένα από αυτά, με αναφορά στις διαφορετικές διατάξεις των προτασιακών όρων που προκύπτουν ακριβώς, επειδή εξυπηρετούν τα φαινόμενα αυτά. 

Στο διδακτικό μέρος, αρχικά αναφερόμαστε σε πορίσματα σύγχρονων γλωσσολογικών μελετών που υποδεικνύουν τη σπουδαιότητα συμπερίληψης της πληροφοριακής δομής στη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος. Στη συνέχεια, μέσω μιας επισκόπησης των σχολικών γραμματικών και εγχειριδίων, εξετάζουμε, αν η πληροφοριακή δομή αποτελεί αντικείμενο διδασκαλίας στο πλαίσιο του μαθήματος της γλώσσας σε Δημοτικό και Γυμνάσιο και αν οι περιγραφές του φαινομένου είναι, όπου υπάρχουν, ακριβείς/επαρκείς. Κατόπιν, περιγράφονται λεπτομερώς δύο διδακτικές προτάσεις με τη μορφή σεναρίων διδασκαλίας που αξιοποιούν την πληροφοριακή δομή στο γλωσσικό μάθημα και απευθύνονται σε μαθητές/τριες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι προτεινόμενες διδακτικές προτάσεις, που είναι απολύτως συνυφασμένες με τα νέα αναλυτικά προγράμματα σπουδών και τις θέσεις της σύγχρονης γλωσσολογίας, αποσκοπούν αφενός στο να παρουσιάσουν ένα ενδεικτικό παράδειγμα αξιοποίησης της πληροφοριακής δομής κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, αφετέρου στο να αναδείξουν τα οφέλη που προκύπτουν για τους/τις μαθητές/τριες μέσα από τη γνώση της πληροφοριακής δομής (ενίσχυση της γλωσσικής επίγνωσης και της μεταγλωσσικής γνώσης, ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων, ανάπτυξη του κριτικού γραμματισμού).

This dissertation aims, through the description of the information structure of Greek and - by extension - the order of the basic constituents of the sentence, on the one hand to highlight the importance of the inclusion of this phenomenon in the educational process and on the other to formulate specific teaching proposals that serve this purpose.

Initially, in the theoretical part, basic notions of information structure are presented/described, such as: a) The sentence structure based on its information structure and - by extension - the terms known - new information and topic - comment - focus. b) The distinction of sentences into natural/basic, neutral and non-neutral, marked ones. In addition, we refer to the different word order patterns of the sentence  and the existence or non-existence of a basic order. In what follows, the individual phenomena of topicalization, focus and dislocation, which cause a rearrangement of the basic order, but also other factors that determine the placement of a constituent in a specific position within the sentence are analyzed in detail. After the presentation/description of the aforementioned phenomena, brief conclusions are presented for each of them, with reference to the different word order patterns of sentence that arise precisely-because they serve these phenomena.

In the teaching part, we first refer to findings of modern linguistic studies that indicate the importance of including information structure in the teaching of the language course. Then, through a survey of school grammars and textbooks, we examine whether information structure is an object of teaching in the context of language courses in Primary and High School and if the descriptions of the phenomenon are, where they exist, precise/adequate. Two teaching proposals are then described in detail in the form of teaching scenarios that utilize information structure and are aimed for secondary school students. The proposed teaching proposals, which are completely intertwined with the new detailed curricula and the findings of modern linguistics, aim - on the one hand - to present a typical example of the utilization of information structure in the educational process, and on the other to highlight the benefits that arise for the students through the awareness of information structure (enhancement of language awareness and meta-linguistic knowledge, development of language skills, development of critical literacy).