Refugees’ education has become a wide field of research since the massive forced displacements that occur due to war and human rights violation, have coerced societies and institutions to assimilate refugees’ not only for their survival but also for their own unimpeded evolution. However, not rarely human rights violation remains a constant reality for the refugees in the host societies, too. For this reason, refugees’ critical engagement into the social problems that they face becomes the basic axes of their education. In this frame, Second Language Learning (SLL) can be based on the premises of Human Rights Education (HRE) in order to encourage refugees to discern and anticipate any type of abuse. This venture can be enhanced with the appliance of Transformative Human Rights Education (THRED) as it aims to the establishment of a voice for the participants in society regardless of their position in it. Enrolled to this objective, the current study, following a qualitative direction and apprised by the understanding of discourse as a social practice, utilizes Critical Discourse Analysis (CDA) to investigate how adult refugees perceive human rights and human rights violation in the frame of SLL. Participating in a four-phase course, learners were encouraged to share their experiences and thoughts as far as human rights violation in order to be empowered to act individually and collectively against it. The research data emanated from their answers to the distributed within the classroom questionnaires that were provided for the mixed methodological analysis of descriptive statistics, Van Dijk’s socio-cognitive approach of CDA and semiotics analysis. The findings of the study showed that participants initially had assimilated particular stereotypes about power relations that afterwards were reversed through their collective enactment. Moreover, their individual attitudes towards human rights were equally opposed to human rights violation. However, HRE was not recognized as participants’ need due to its identification to its theoretical frame, designating the need of its incorporation in the broader frame of refugees’ education.

Η εκπαίδευση των προσφύγων έχει γίνει ένα ευρύ πεδίο έρευνας, αφού οι μαζικές αναγκαστικές εκτοπίσεις που συμβαίνουν λόγω πολέμου και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανάγκασαν τις κοινωνίες και τους θεσμούς να αφομοιώσουν τους πρόσφυγες όχι μόνο για την επιβίωσή τους αλλά και για τη δική τους απρόσκοπτη εξέλιξη. Ωστόσο, όχι σπάνια, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παραμένει ως μόνιμη πραγματικότητα και για τους πρόσφυγες στις κοινωνίες υποδοχής. Για το λόγο αυτό, η κριτική ενασχόληση των προσφύγων στα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν αναδεικνύεται ως ο βασικός άξονας της εκπαίδευσής τους. Σε αυτό το πλαίσιο, η Εκμάθηση Δεύτερης Γλώσσας (ΕΔΓ) μπορεί να βασίζεται στις αρχές της Εκπαίδευσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΕΑΔ) προκειμένου να ενθαρρύνει τoυς πρόσφυγες να διακρίνουν και να προβλέψουν της παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό το εγχείρημα μπορεί να ενισχυθεί με την εφαρμογή της Μετασχηματιστικής Εκπαίδευσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΜΕΑΔ), καθώς στοχεύει να δημιουργήσει μια φωνή για τους/τις συμμετέχοντες/ συμμετέχουσες στην κοινωνία. Εναρμονισμένη με αυτόν τον στόχο, η παρούσα μελέτη, ακολουθώντας ποιοτική κατεύθυνση και ενημερωμένη από την κατανόηση του λόγου ως κοινωνικής πρακτικής, χρησιμοποιεί την Κριτική Ανάλυση Λόγου (ΚΑΛ) για να διερευνήσει πώς αντιλαμβάνονται οι ενήλικοι πρόσφυγες τα ανθρώπινα δικαιώματα και την παραβίασή τους στο πλαίσιο της ΕΔΓ. Συμμετέχοντας σε ένα μάθημα τεσσάρων φάσεων, οι μαθητές/-τριες ενθαρρύνθηκαν να μοιραστούν της εμπειρίες και τις σκέψεις τους όσον αφορά την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προκειμένου να ενθαρρυνθούν να ενεργήσουν ατομικά καισυλλογικά εναντίον της. Τα ερευνητικά δεδομένα που προέκυψαν από τις απαντήσεις τους στα ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν εντός της τάξης παρασχέθηκαν για τη μεικτή μεθοδολογική ανάλυση της περιγραφικής στατιστικής, την κοινωνικο-γνωστική προσέγγιση CDA του Van Dijk και τη σημειωτική ανάλυση. Τα ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες/- ουσες αρχικά είχαν αφομοιώσει συγκεκριμένα στερεότυπα σχετικά με τις σχέσεις εξουσίας που στη συνέχεια αντιστράφηκαν μέσω της συλλογικής τους δράσης. Επιπλέον, η ατομική τους στάση ήταν εξίσου αντίθετη με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο, η ΕΑΔ δεν αναγνωρίστηκε ως ανάγκη των συμμετεχόντων λόγω της ταύτισής της με το θεωρητικό της πλαίσιο, αναδεικνύοντας την ανάγκη ένταξής της στο ευρύτερο πλαίσιο της εκπαίδευσης των προσφύγων.