Η δύσκολη ανάδυση της συλλογικής μνήμης και το μνημείο για το πολύνεκρο ναυάγιο του ατμόπλοιου ORIA (12 Φεβρουαρίου 1944)

The difficult emersion of collective memory and the monument for the deadly wreck of the steamer ORIA (February 12, 1944) (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΙΑΤΡΟΥ
  3. Δημόσια Ιστορία (ΔΙΣ)
  4. 23 Ιουλίου 2023
  5. Ελληνικά
  6. 118
  7. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΧΩΤΗΣ
  8. ΝΙΚΟΣ ΒΑΦΕΑΣ | ΡΑΥΜΟΝΔΟΣ ΑΛΒΑΝΟΣ
  9. Ιταλία | φασισμός | ναζισμός | Β' Παγκόσμιος Πόλεμος / World War II | ναυάγιο ORIA | συλλογική μνήμη | μνημείο | αναμνηστικές τελετές
  10. ΔΙΣ50 Εισαγωγή στη δημόσια ιστορία
  11. 43
  12. 69
    • Τη νύχτα της 12ης Φεβρουαρίου του 1944 σημειώθηκε μια από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στην ιστορία της ανθρωπότητας και το πιο πολύνεκρο ναυάγιο που έχει καταγραφεί ποτέ στη Μεσόγειο. Το ατμόπλοιο ORIA βυθίστηκε στα ανοιχτά του ακρωτηρίου του Σουνίου, παρασύροντας στο θάνατο 4.200 Ιταλούς αιχμάλωτους στρατιώτες, που ήταν κλειδωμένοι στα αμπάρια του. Μετά την ανακωχή της Ιταλίας στις 8 Σεπτεμβρίου 1943, οι νεκροί είχαν αρνηθεί να συνεργαστούν με το ναζιστικό καθεστώς και να ενταχθούν στην Ιταλική Κοινωνική Δημοκρατία. Οι Γερμανοί, κατά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις τους στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, μετέφεραν τους δεκάδες χιλιάδες Ιταλούς αιχμαλώτους στην ηπειρωτική Ελλάδα και από εκεί στα στρατόπεδα εργασίας στη Γερμανία. Αυτές οι θαλάσσιες μεταφορές γίνονταν με ακατάλληλα σκάφη και χωρίς να λαμβάνονται τα στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας. Πολλά πλοία βυθίστηκαν, είτε από επιθέσεις των Συμμάχων είτε από θαλάσσια ατυχήματα, με αποτέλεσμα, οι νεκροί στη θάλασσα να ξεπεράσουν στο πολλαπλάσιο τις απώλειες από τις μάχες και τις εκτελέ¬σεις στη στεριά. Το ατμόπλοιο ORIA, το οποίο είχε αποπλεύσει από το νησί της Ρόδου με προορισμό το λιμάνι του Πειραιά, λόγω καταιγίδας, προσέκρουσε στα νοτιοανατολικά βράχια της νησίδας Πάτροκλος και βυθίστηκε. Παρά τους τόσους νεκρούς, για σχεδόν έξι δεκαετίες, η τραγωδία αυτή παρέμεινε ανεπίτρεπτα ξεχασμένη. Μετά από χρόνια σιωπής, οι πυροδότες της συλλογικής μνήμης ανέσυραν από το παρελθόν θραύσματα του πολύνεκρου ναυαγίου και ανασύνθεσαν την ιστορία του. Ήταν μια δύσκολη έρευνα που έλαβε χώρα ουσιαστικά εκτός της σφαίρας της ακαδημαϊκής ιστορίας. Σε αυτή την έρευνα συμμετείχαν, από τη δική τους προοπτική, αυτοδύτες-ερευνητές, δημοσιογράφοι, συγγραφείς, εκπρόσωποι της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης, συλλογικότητες, ιδρύματα κ.ά. Στην προσπάθειά τους να αφυπνίσουνν το δημόσιο ενδιαφέρον και να κινητοποιήσουν τον κόσμο, χρησιμοποίησαν διάφορους τρόπους για να αναπαραστήσουν το ναυάγιο, όπως τηλεοπτικές εκπομπές, ιστορικό ντοκιμαντέρ, εκδόσεις βιβλίων, ιστότοπο στο διαδίκτυο, γλυπτό-μνημείο και πολιτισμικές εκδηλώσεις. Στόχος της μνήμης των Ιταλών στρατιωτών αιχμαλώτων, που πνίγηκαν στο ναυάγιο του ORIA, ήταν να γίνει γνωστή και κατανοητή στο παρόν, έτσι ώστε να αποτραπεί η επιστροφή της φρίκης και της παραφροσύνης του πολέμου.
    • On the night of February 12, 1944, one of the greatest maritime tragedies in human history and the deadliest shipwreck ever happened, in the Mediterranean. The steamer ORIA sank off Cape Sounio, drifting to the bottom of the sea with 4200 Italian POWs who were locked in the holds. After the Italian armistice was signed, on September 8, 1943, the victims had refused to collaborate with the Nazi regime and become part of the Italian Social Republic. The Germans, during the cleansing operations in the Aegean and the Ionian Sea, transported thousands of Italian prisoners to mainland Greece and from there, to labor camps in Germany. These transportations were carried out in unsuitable vessels and without taking basic safety measures. Many ships were sunk either by Allied attacks or were caused by accidents, resulting in important human life losses at sea, that, exceeded losses in battles and from executions on land. The steamship ORIA, which had sailed from Island of Rhodes bound for the port of Piraeus, due to a storm, hit the southeastern rocks of Patroklos Island and sank. For almost six decades this tragedy remained unforgivably forgotten. After years of silence, the triggers of the collective memory recovered fragments of the shipwreck's past and reconstructed its history. It was a difficult investigation that took place essentially outside the realm of academic history. Divers-researchers, journalists, writers, representatives of local and regional government, collectivities, institutions, etc. participated in the research, from their own respective. In their attempt to awaken public interest and mobilize people, they used various ways to represent the shipwreck, such as television broadcasts, historical documentaries, publications, websites, a sculpture-monument, and cultural events. The aim of the remembrance of the Italian soldiers that died aboard ORIA was to make it known and understood in the present, so as to prevent a return of the horror and insanity of war.
  14. Hellenic Open University
  15. Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Διεθνές