Η παρούσα μελέτη εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο οι δημόσιες βιβλιοθήκες, μέσω της καλλιέργειας της διαπολιτισμικής ικανότητας των χρηστών τους, μπορούν να μετατραπούν στους “Νέους Τρίτους Χώρους”, έχοντας ειδικότερα τη δυνατότητα να διδάξουν τις αξίες της πολιτισμικής πολυμορφίας, τον διαπολιτισμικό διάλογο και τον αμοιβαίο σεβασμό, και ως εκ τούτου να προωθήσουν την κοινωνική ένταξη των μεταναστών και των προσφύγων. Πιο συγκεκριμένα, έχοντας προσδιορίσει κατά προσέγγιση στο θεωρητικό μέρος την πολυπολιτισμική και διαπολιτισμική διάσταση των Βιβλιοθηκών, την έννοια της πολιτιστικής και διαπολιτισμικής ικανότητας στο χώρο τους, και το ρόλο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης ως προς την καλλιέργεια της διαπολιτισμικής ικανότητας και την επίτευξη της κοινωνικής ένταξης, η μελέτη αυτή εστιάζει στη διαπολιτισμική ικανότητα δεκατριών μαθητών, επτά ελληνόπουλων και έξι παιδιών με μεταναστευτικό υπόβαθρο, μεταξύ 11-12 ετών, τα οποία παρακολούθησαν ένα διαπολιτισμικό πρόγραμμα. Αυτό το πρόγραμμα, που πραγματοποιήθηκε στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου από την 1η Απριλίου 2023 έως τις 8 Απριλίου 2023, σχεδιάστηκε ειδικά για τους συμμετέχοντες με στόχο, μέσω διαπολιτισμικών δραστηριοτήτων και παιχνιδιών, να αναπτύξουν την ικανότητά τους να επικοινωνούν κατάλληλα και αποτελεσματικά εντός ενός διαπολιτισμικού πλαισίου, μέσω της κριτικής και αναστοχαστικής κατανόησης της επιρροής και της σημασίας του πολιτισμού σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης ζωής. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκε μια μικρή μελέτη περίπτωσης προκειμένου να διερευνηθεί εάν και σε ποιο βαθμό οι σχεδιασμένες δραστηριότητες, με βάση τις «Ικανότητες για τον Δημοκρατικό Πολιτισμό» που εκδόθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης, κατάφεραν: 1) να αναπτύξουν τη διαπολιτισμική ικανότητα των συμμετεχόντων, 2) να επηρεάσουν αφενός τις στάσεις των συμμετεχόντων μεταναστών προς τη χώρα υποδοχής και αφετέρου τη στάση των παιδιών με ελληνική καταγωγή απέναντι στους μετανάστες και 3) να επηρεάσουν τις αντιλήψεις των παιδιών μεταναστών σχετικά με τις βιβλιοθήκες ως τόπο συνάντησης όπου κοινωνική τους ένταξη και η αίσθηση του “ανήκειν” προωθείται. Προκειμένου να απαντηθούν τα προαναφερθέντα ερευνητικά ερωτήματα χρησιμοποιήθηκε έρευνα μεικτών μεθόδων, βασισμένη σε ένα ερωτηματολόγιο που δόθηκε στα παιδιά πριν και μετά την παρέμβαση, καθώς και σε εργαλεία ποιοτικής έρευνας όπως η παρατήρηση, οι σημειώσεις και η ομάδα εστίασης. Τα ευρήματα της έρευνας επιβεβαίωσαν την υπόθεση ότι οι βιβλιοθήκες, διδάσκοντας τη διαπολιτισμική ικανότητα, μέσω της χρήσης ειδικά σχεδιασμένων παιχνιδιών και δραστηριοτήτων, μπορούν να ενισχύσουν τη γνώση των μαθητών για τις διάφορες εκφάνσεις του πολιτισμού και της διαπολιτισμικής επικοινωνίας, και ταυτόχρονα να προσφέρουν στα παιδιά-μετανάστες ένα ασφαλές μέρος όπου μπορούν να αισθάνονται ελεύθερα να εκφράσουν τις ιδέες τους, τις πολιτιστικές αξίες και πεποιθήσεις τους, τις ιστορίες και τις εμπειρίες τους, όπου μπορούν να αισθάνονται αποδεκτά και ευπρόσδεκτα και όπου μπορούν να κάνουν νέους φίλους. Σε αυτή τη βάση, προτείνεται ότι η διαπολιτισμική ικανότητα μπορεί να είναι το κλειδί για τη μετατροπή των βιβλιοθηκών στους “Νέους Τρίτους Χώρους”, όπου προωθείται η κοινωνική ένταξη και η αίσθηση του “ανήκειν” των παιδιών-μεταναστών.

The present study examines how public libraries, by cultivating their users’ intercultural competence, can be transformed to the “New Third Places,” specifically being able to teach cultural diversity values, intercultural dialogue and respect for one another, and therefore to foster social inclusion of migrants and refugees. More specifically, after having roughly defined in the theoretical part the multicultural and intercultural dimension of Libraries, the notion of cultural and intercultural competence in the library field, and the role of intercultural education in cultivating intercultural competence and achieving social inclusion, this study focuses on the intercultural competence of thirteen learners, seven Greek children and six children with a migrant background, between 11-12 years, who attended an intercultural program. This program, implemented in Nafpaktos Public Library from 1^stApril 2023 to 8^th April 2023, was specifically designed for the participants with the aim, through intercultural activities and games, to develop their ability to communicate appropriately and effectively within an intercultural context through critical and reflective understanding of the influence and the importance of culture on all aspects of people’s lives. In this framework, a small case study was conducted in order to explore whether and to what extend the designed activities, based on the “Competences for Democratic Culture” edited by the Council of Europe, managed to: 1) develop the participants’ intercultural competence, 2) affect on the one hand migrant participants’ attitudes towards the host country and on the other hand local children’s attitudes towards migrants and 3) affect migrant children’s perceptions regarding libraries as a meeting place where their social inclusion and sense of belongingness is promoted. In order to answer the above mentioned research questions a mixed methods research was used, based on a questionnaire given to kids before and after the intervention, completed by the qualitative research instruments of observation, field notes and focus groups. The research findings confirmed the hypothesis that libraries by teaching intercultural competence, through the use of specifically designed games and activities, can increase the awareness of learners of various aspects of culture and intercultural communication, and at the same time, to provide migrant children with a safe place where they can feel free to express their ideas, their cultural values and beliefs, their histories and experiences, where they can feel accepted and welcomed, and where they can make new friends. On this basis, it is suggested that intercultural competence can be the key to transform libraries to the “New Third Places” where migrant children’s social inclusion and sense of belongingness is promoted.