Οι δημόσιες διαμάχες για τα σχολικά εγχειρίδια στην Ελλάδα αποτελούν ένα
ευρέως γνωστό θέμα που έχει απασχολήσει ποικιλοτρόπως την σύγχρονη
ιστοριογραφική έρευνα. Οι δημόσιες συγκρούσεις που αναπτύσσονται γύρω από τον
τρόπο με τον οποίο τα σχολικά βιβλία που απευθύνονται στην εκπαιδευτική
κοινότητα και διανέμονται τελικώς στους μαθητές απεικονίζουν εθνικά θέματα, είναι
ένα ευρέως διαδεδομένο ζήτημα. Θα περίμενε κανείς πως με το πέρασμα των χρόνων
και την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας και των ερευνητικών πορισμάτων
τέτοιου είδους διαμάχες δεν θα διαιωνίζονταν. Κι όμως ακόμη και στην καμπή του
21ου αι. υφίστανται τέτοιου είδους δημόσιες αντιπαραθέσεις.
Στην παρούσα προσπάθεια θα εξεταστεί η δημόσια διαμάχη που ανέκυψε σχετικά
με το σχολικό εγχειρίδιο της Ιστορίας που επρόκειτο να διανεμηθεί στα σχολεία κατά
το σχολικό έτος 2002-2003. Ο Γ. Κόκκινος και τα μέλη της συγγραφικής ομάδας που
ασχολήθηκαν με την δημιουργία του βιβλίου έγιναν στόχος της οξείας πολεμικής,
σχετικά με επίμαχες φράσεις και διαστρεβλωμένα ιστορικά γεγονότα που όπως
υποστηρίχθηκε περιέχονταν στο νέο αυτό εγχειρίδιο. Πιο αναλυτικά, θα γίνει μια
προσπάθεια να αναλυθούν, όσο το δυνατόν πληρέστερα, το ιστορικό της
συγκεκριμένης διαμάχης αλλά και μεγάλη ένταση που προέκυψε από αυτήν ανάμεσα
στους εκπροσώπους των δύο κρατών. Ιστορικοί, επιστήμονες, ακαδημαϊκοί,
δημοσιογράφοι, βουλευτές, υπουργοί, εξέχοντα μέλη κρατικών φορέων αλλά και η
κοινή γνώμη έλαβαν μέρος σε ένα κυκεώνα αντιπαρατιθέμενων απόψεων σχετικά με
την ιστορία που θα διδαχθούν οι μαθητές στα ελληνικά σχολεία. Σε επόμενο στάδιο
γίνεται μια συνολική περιγραφή και κριτική ανασύνθεση των λόγων που η επίμαχη
φράση για την οργάνωση της Κύπρου προκάλεσε τέτοιο σάλο, μέσα από την
εξιστόρηση λεπτομερειών της έρευνας σχετικά με την αμφιλεγόμενη δράση της
ΕΟΚΑ και τον ρόλο της στον Εθνικό απελευθερωτικό Αγώνα της Κύπρου. Σε μια
δημόσια διαμάχη τις εντυπώσεις συνήθως κερδίζουν αυτοί που προβάλλουν τα
επιχειρήματα της θέσης εκείνης με βάση την οποία ξεκίνησε η κάθε διαμάχη. Στην
περίπτωση αυτή η διαμάχη είχε ως τελικό στόχο την απόσυρση του εν λόγω βιβλίου
για αυτό και οι απόψεις των πολεμίων παρατίθενται και στην παρούσα μελέτη. Εκτός
7
όμως από τους αρνητικά διακείμενους στο νέο εγχείρημα υπήρχαν και εκείνοι που
υποστήριξαν πολυπλεύρως το νέο αυτό βήμα. Για αυτό και η δική τους
επιχειρηματολογία περιγράφεται αναλυτικά, καθώς έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από
ερευνητικής πλευράς. Ακόμη λόγος γίνεται και για τις καινοτομίες που προσπάθησε
να εισάγει στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα η Ιστορία του Νεότερου και
Σύγχρονου Κόσμου αλλά και πως μεταχειρίζεται και άλλα ευαίσθητα ιστορικά
θέματα, εκτός από το πεδίο της Κύπρου στο οποίο γίνεται ενδελεχής αναφορά. Δεν
θα μπορούσαν να εξέλιπαν από την παρούσα προσπάθεια και όλες οι άλλες δημόσιες
συγκρούσεις για σχολικά βιβλία που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα ανά τακτά χρονικά
διαστήματα αλλά και μια γενικότερη περιγραφή της ελληνικής εκπαιδευτικής
διαδικασίας και των προσπαθειών αλλαγών και αναθεώρησης που θεωρούνται
απαραίτητες να συντελεστούν, ώστε η σχολική ιστορία να συμπορεύεται με τις
σύγχρονες παιδαγωγικές τάσεις.
ABSTRACT
Public conflicts about school textbooks in Greece are a widely known issue that has variably concerned
contemporary historic research. Public conflicts that are develop around the way in which national
narrative is depicted inside the content of the books which are addressed to the teaching community
and are ultimately handed out to students is a widespread issue. It would be obvious that with the
passage of time and the fast pace of technological advancements such kinds of conflicts will stop
proliferating. But yet in the middle of the 21st century such kinds of public conflicts that have arisen
about the school textbooks of History which was going to be handed out at schools during the school
year 2002-2003 will be examined. G. Kokkinos and the members of the writing team who created this
textbook became the target of the conflict about some specific phrases and wrong historical facts which
were stated to have been included in this particular textbook. More extensively, an attempt will be
made to analyze the history of this specific conflict but also the reason that initiated this big tension
between the two member-states. Historians, scientists, academics, journalists, members of the
Parliament and ministers but also ordinary civilians took part in a conflicting discussion about the
history that will be taught in Greek schools. In the next level there will be a thorough description and
analysis of the reasons why this particular phrase about the organization of Cyprus caused such a
reaction through the storytelling of details of the survey about the doubting action of EOKA and its role
in the Rebellious Conflict of Cyprus. In a public conflict the impressions win those who demonstrate
the arguments which build the thesis for which each conflict initiated. In this case, the conflict seeked
as final outcome the withdrawal of this specific book and for this reason the opinions of its opponents
are demonstrated in this present survey. But apart from those who were negative against this new
attempt there were those who supported this new step in many ways. For this reason, their arguments
are clearly described because scientifically they are very interesting. Another important thing to
mention is about the innovations that the History of Later and Contemporary World tried to enter in the
Greek educational system but also the way it deals with other sensitive issues except the field of
Cyprus in which there been a detailed report. From this particular attempt all the other public conflicts
about school textbooks that took place in Greece couldn’t be missing but also a general description of
the Greek educational procedure and the attempts of changes which are necessary so that the school
history book can go with the contemporary educational trends.
Hellenic Open University
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Κύρια Αρχεία Διατριβής
Full text Περιγραφή: ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΑΡΙΑ 506636 Διπλωματική Εργασία.pdf (pdf)
Book Reader Μέγεθος: 1.4 MB
Δημόσιες διαμάχες για την σχολική ιστορία στην καμπή του 21ου αι. Η περίπτωση του σχολικού εγχειριδίου της ιστορίας Γ' Λυκείου το 2002 - Identifier: 185400
Internal display of the 185400 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)