Περίληψη

Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία εξετάζει τον πολιτικό λόγο της περιόδου του Εμφυλίου Πολέμου (1946–1949) για τη Μικρασιατική Καταστροφή και τις συνέπειές της, βασικότερη των οποίων υπήρξε η εγκατάσταση 1,5 εκατομμυρίου προσφύγων της Καθ’ ημάς Ανατολής στην Ελλάδα. Η έρευνα επικεντρώθηκε, μέσα από τις διαθέσιμες ψηφιοποιημένες πήγες, στα Πρακτικά της Ολομέλειας και των Επιτροπών Εξουσιοδοτήσεως της Ελληνικής Βουλής που προέκυψε από τις εκλογές της 31^ης Μαρτίου 1946 και στα δημοσιεύματα των εφημερίδων της περιόδου αυτής.

Μέσα από έναν μεγάλο όγκο αρχείων, αποδελτιώνονται, παρουσιάζονται και σχολιάζονται οι αναφορές των πολιτικών για τη Μικρασιατική Καταστροφή και τους πρόσφυγες, ιδωμένες πάντοτε μέσα από το ζοφερό πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο της μεγάλης αδελφοκτόνου σύγκρουσης που κατατρέχει την Ελλάδα και παρουσιάζει συγκρίσιμες ομοιότητες με αυτές της Μικρασιατικής συμφοράς. Ο Εμφύλιος ήταν η περίοδος στην οποία η ιδεολογία και οι πολιτικές επιλογές επηρέασαν την εξέλιξη της κοινής γνώμης και της πολιτικής ζωής. Για τα δύο αντίθετα στρατόπεδα, το επίσημο κράτος και τους αντάρτες, η αιματηρή σύγκρουση ήταν μια υπεράνθρωπη προσπάθεια επιβολής στον αντίπαλο με κάθε μέσο. 

Την εξεταζόμενη περίοδο, ο δημόσιος λόγος των εφημερίδων αποκτούσε και πολιτικά χαρακτηριστικά, καθώς ήταν ο μοναδικός τρόπος ενημέρωσης και αλληλεπίδρασης πολιτών, πολιτικών και αντιμαχομένων. Επομένως, η έρευνά μας επεκτάθηκε στη σχετική αρθρογραφία των εφημερίδων, για να γίνει αντιληπτό, πώς μία γενιά που χρονικά δεν απείχε πολύ από τη Μικρασιατική Καταστροφή και δεν είχε προλάβει να αφομοιώσει τα προηγούμενα γεγονότα της πρώτης προσφυγιάς, αλλά και της Κατοχής και της Αντίστασης, ενεπλάκη σε νέες εχθροπραξίες, ακόμη πιο αιματηρές, δημιουργώντας ένα νέο κύμα, πολιτικών αυτή τη φορά, προσφύγων.

Περίληψη στην αγγλική γλώσσα

ABSTRACT

This thesis examines the political discourse of the period of the Greek Civil War (1946–1949) on the Asia Minor Disaster and its consequences, the most crucial of which was the settlement in Greece of 1.5 million refugees from Asia Minor. The research focused, through the available digitized sources, on the minutes of the Plenary Sessions and the Authorization Committees of the Greek Parliament that resulted from the elections of March 31, 1946 and on the newspaper publications of that period.

A very large volume of files was analyzed and the politicians’ references on the Asia Minor Disaster and the refugees were documented, presented and commented upon, always within the dismal political, social and economic context of the fratricidal conflict that plagued Greece and displayed similarities with the Asia Minor Disaster. The Civil War was the historical period in which ideology and political choices influenced the evolution of public opinion and political life. For the two opposing sides, the official State and the rebel guerrillas, the bloody conflict constituted a superhuman effort to by all means impose on the opponent.

During the period under examination, the public discourse of newspapers also acquired political characteristics, as it was the only means through which citizens, politicians and combatants could be informed and interact with each other. Therefore, our research was extended to the relevant newspaper articles in order to comprehend how a generation that was not distant in time from the Asia Minor Disaster and had not yet managed to assimilate the previous events of not only the first wave of refugees, but also of the German Occupation and the Resistance, became involved in a new, even bloodier conflict, thus creating a new wave of refugees, this time of political nature.