Η Επανάσταση του 1821 μέσα από σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας της Δικτατορίας και της Μεταπολίτευσης

The Greek revolution of 1821 in the History Textbooks of primary and secondary Education during the Dictatorship period and the political changeover (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΒΑΡΣΟΥ
  3. Δημόσια Ιστορία (ΔΙΣ)
  4. 22 Ιουλίου 2023
  5. Ελληνικά
  6. 95
  7. ΕΛΕΝΗ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ
  8. ΑΘΗΝΑ ΣΥΡΙΑΤΟΥ | ΑΙΜΙΛΙΑ ΣΑΛΒΑΝΟΥ
  9. Σχολικά Εγχειρίδια | Ελληνική Επανάσταση 1821 | Δικτατορία | Μεταπολίτευση
  10. ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ / ΔΙΣ53
  11. 23
  12. 0
    • Αντικείμενο της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι η Ελληνική Επανάσταση του 1821. Αποτελεί ένα πολύ σημαντικό γεγονός της ιστορίας μας, καθώς είναι αυτή που πραγματοποίησε τη δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Στα σχολικά εγχειρίδια, η Επανάσταση αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο σε τρεις τάξεις, στην έκτη τάξη του Δημοτικού, στην Τρίτη τάξη του Γυμνασίου και στην Τρίτη τάξη του Λυκείου. Συγκεκριμένα, η εργασία μου επικεντρώνεται σε μια συγκριτική ανάλυση σχολικών εγχειριδίων τόσο της πρωτοβάθμιας όσο και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δύο διαφορετικών χρονικών περιόδων. Αναφέρομαι στην περίοδο της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών (1967-1974) και την περίοδο της Μεταπολίτευσης και ειδικότερα, στην περίοδο 1981 με 1985, όπου στην εξουσία βρίσκεται το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα. Σκοπός μου ήταν να διερευνήσω τις ομοιότητες, αλλά και τις διαφορές ανάμεσα στα σχολικά βιβλία αυτών που των περιόδων, μέσα από μια προσέγγιση τόσο παιδαγωγική όσο και ιστοριογραφική. Οι τομείς που αναδεικνύονται είναι τα σημαντικά ιστορικά γεγονότα, η μορφή αφήγησης, η έκταση, οι εικόνες, με τις αντίστοιχες λεζάντες, αλλά και συγκεκριμένες λέξεις ή εκφράσεις, με το αντίστοιχο νόημά τους. Βέβαια, για να κάνω αυτή την ανάλυση, έπρεπε να λάβω υπόψη τα Αναλυτικά Προγράμματα κάθε εποχής, με τις διαφορετικές παιδαγωγικές αντιλήψεις, αλλά και την επικρατούσα ιστοριογραφία.

      Από τη μια πλευρά, στην περίοδο της Δικτατορίας, κυριαρχεί ένα πλαίσιο δασκαλοκεντρικό, με ενίσχυση του εθνικού φρονήματος και της εθνικής ταυτότητας. Από την άλλη πλευρά, στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, επικρατεί μια προσέγγιση μαθητοκεντρική. Μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια της εποχής, οξύνεται η κριτική ικανότητα των μαθητών και έτσι, οι μαθητές δεν είναι άβουλοι, αλλά συμμετέχουν στη διδασκαλία της Ιστορίας, εκφράζοντας την άποψή τους, με αρωγό της διάφορες πηγές, τις ερωτήσεις και τα θέματα για συζήτηση, που βρίσκονται στο τέλος κάθε ενότητας του βιβλίου. 

      Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας μου, κάνω μια αναφορά στο ιστορικό πλαίσιο των δύο περιόδων, της Δικτατορίας και της Μεταπολίτευσης. Στο δεύτερο κεφάλαιο, προβαίνω σε μια αναδρομή γενικά στα σχολικά εγχειρίδια και συγκεκριμένα, στα σχολικά εγχειρίδια της Ιστορίας. Το τρίτο κεφάλαιο το αφιέρωσα στα Αναλυτικά Προγράμματα, εμβαθύνοντας στις παιδαγωγικές αντιλήψεις κάθε περιόδου. Ακολουθεί η μεθοδολογία, με την οποία έκανα τη σύγκριση των σχολικών εγχειριδίων και το πέμπτο και έκτο κεφάλαιο αποτελούν το βασικό κομμάτι της εργασίας, όπου αναφέρονται οι ομοιότητες και οι διαφορές των σχολικών εγχειριδίων τόσο της πρωτοβάθμιας όσο και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης των δύο χρονικών περιόδων. Η εργασία κλείνει με τα συμπεράσματα και την καθιερωμένη βιβλιογραφία.

    • The topic of this dissertation is the Greek Revolution of 1821. It is a milestone in Greek history, as this was the event that led to the creation of the Independent Greek State. In school textbooks, the 1821 Revolution is taught independently as a subject in 3 different grades: the 6th grade of primary school, the 3rd grade of secondary school and the 3rd grade of high school. More precisely, my dissertation focuses on a comparative analysis of school textbooks from primary and secondary education, involving two different time periods. Firstly, the period of the Dictatorship (1967-1974) and secondly, the period of the political changeover, in particular the period 1981-1985, where the Panhellenic Sosialist Movement was in power. My aim was to investigate the similarities as well as the differences between the textbooks of these two periods through both a pedagogical and historiographical approach. The areas that are highligthed are the important historical events, the form of the narrative, its length, the images with the corresponding captions and also specific words or expressions with their corresponding meaning. Of course, in order to perform this analysis, i had to take into account the Analytical Programs of each era, the different pedagogical concepts, as well as the prevailing historiography.

      On the one hand, in the period of the Dictatorship, a teacher-centred framework prevails, with the strengthening of national sentiment and national identity at its core. On the other hand, in the political changeover, a pupil - or student-centred approach held sway. Through the school textbooks of that time, students' critical thinking is sharpened and thus they are not passive learners but participative in the teaching of History by expressing their views with the help of the various sources, questions and topics aimed for discussion, which can be found on the final pages of each chapter of that era' s textbooks. 

      In the first chapter of my work, i refer to the historical context of the two periods, the Dictatorship and the political changeover. In the second chapter, a general review of school textbooks is conducted and in particular, history textbooks are examined. The third chapter is dedicated and in particular, history textbooks are examined. The third chapter is dedicated to Analytical Programs, delving into the pedagogical concepts of each period. The next chapter describes the methodology used to compare the school textbooks and the fifth and sixth chapters are the mail body of the dissertation, where the similarities and differences of the school textbooks of both primary and secondary education of the two time periods are outlined and analysed. The dissertation is completed with the conclusions and the bibliography. 

  13. Hellenic Open University
  14. Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές