Σύγχρονες τάσεις στη γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς / ΑΔΕ 71
1
45
27
Κείμενο, διάγραμμα, πίνακες, εικόνες
Στο πλαίσιο της αξιολόγησης των μαθητών/τριών κατά τη σχολική χρονιά 2020-2021 αποφασίστηκε από το Υ.ΠΑΙ.Θ σε συνεργασία με το ΙΕΠ, η επαναφορά του θεσμού της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας στις προαγωγικές εξετάσεις της Α΄ και Β΄Λυκείου. Κύριος στόχος της εργασίας, στο πλαίσιο της κριτικής προσέγγισης σχολικού λόγου, είναι αφενός να αναδειχθεί το είδος των Γραμματισμών που καλλιεργούνται, παράλληλα με το είδος των Γνώσεων για το Κόσμο που αναπλαισιώνονται μέσω των κριτηρίων της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας της Β΄ τάξης Ενιαίου Λυκείου. Για το σκοπό αυτό αξιοποιήθηκαν ποιοτικές αλλά και ποσοτικές μέθοδοι συλλογής και ανάλυσης δεδομένων. Ειδικότερα, για την κριτική προσέγγιση των κριτηρίων που εντάσσονται στη θεματική ενότητα Στερεοτυπικές αντιλήψεις-Φυλετικός και κοινωνικός ρατσισμός αξιοποιήθηκε ως μεθοδολογικό εργαλείο το μοντέλο του ρόμβου (Κουτσογιάννης, 2012), μέσω του οποίου εντοπίστηκαν στις ασκήσεις των κριτηρίων στοιχεία που παραπέμπουν σε συγκεκριμένες γλωσσοδιδακτικές προσεγγίσεις. Από την ανάλυση προέκυψε πως το είδος των ασκήσεων συμβάλλει εν μέρει στην καλλιέργεια του κριτικού γραμματισμού και στην απόκτηση Γνώσεων για τον Κόσμο και την Γλώσσα, εντούτοις σε γενικές γραμμές παραπέμπει σε παραδοσιακές αντιλήψεις και κυρίως στον αναγνωριστικό γραμματισμό, παρά τις προθέσεις των συντακτών του ισχύοντος Προγράμματος Σπουδών (2021). Παράλληλα, από τη κριτική ανάλυση των κειμένων που πραγματοποιήθηκε με το εργαλείο της Συστημικής Λειτουργικής Γραμματικής του Halliday διαφάνηκε πως τα κείμενα σε γενικές γραμμές είναι σύγχρονα κι εκφράζουν επίκαιρες απόψεις, καθώς επιχειρούν στο σύνολό τους να ανατρέψουν κυρίαρχα στερεότυπα αναφορικά με το γυναικείο φύλο, τα Άτομα με Ειδικές Ανάγκες και την Τρίτη Ηλικία συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην κατάκτηση Γνώσεων για τον Κόσμο. Τέλος, τα ευρήματα της ποσοτικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα εκπαιδευτικών/φιλολόγων αποκάλυψαν πως δεν είναι ξεκάθαρο για τους εκπαιδευτικούς αν η Τράπεζα Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας μπορεί να αναβαθμίσει και να ενισχύσει την εκπαιδευτική διαδικασία καλλιεργώντας τον κριτικό γραμματισμό, καθώς η πλειοψηφία επεσήμανε και διέκρινε σε αυτήν έναν ελεγκτικό και δεσμευτικό ρόλο.
In terms of the students’ evaluation during the school year 2020-2021, the reset of the Item Bank of the Graded Difficulty in the promotional exams of the first and second grade of senior high school was decided on by the Ministry of education and Religion in cooperation with Institute of Education and Policy. The main goal of the assignment in terms of the critical approach to the school speech is on the hand to present the kind of the Literacy cultivated in tandem with the kind of Knowledge for the World which is reframed though the criteria of the Item Bank of the Graded Difficulty in the second grade of senior high school for the achievement of such a goal-quantitative methods of collective data were used. Especially for the critical approach of the criteria integrated into the thematic unit Stereotype conception -Sex and social racism was used as a methodological tool the model of rhomb (Koutsogiannis, 2012), through which elements which lead to specific linguist teaching approaches were identified in the exercises of the criteria. Through analysis -occurred that the kind of exercises contributes partly to the cultivation of the critical literacy and to the acquisition of Knowledge for the World, so in general terms, it leads to traditional conceptions and mainly to the identified literacy, despite the efforts of the editors of the existing Program of Studies (2021). Moreover, through the critical analysis of the texts, which took place with the tool of Systematic Functional Grammar of Halliday, it was shown that the texts in general terms, are contemporary and express up-to-date views since they try in total to reverse predominant stereotypes concerning the female sex, the disabled and the elderly contributing in this way to the conquest of knowledge for the world. Finally, the findings of the quantitative research which was carried out in a sample of educators-linguists, revealed in the Item Bank of the Graded Difficulty can upgrade and reinforce the teaching process, cultivating the critical literacy since the majority signified and made out to this a controlling and binding role.
