Τα τελευταία είκοσι χρόνια, ο Γιάννης Οικονομίδης έφερε στο προσκήνιο του ελληνικού κινηματογράφου καταστάσεις και χαρακτήρες του περιθωρίου και της μικροαστικής τάξης. Εγκλωβισμένοι σε παρακμιακά αστικά περιβάλλοντα και παντός είδους εξουσιαστικές σχέσεις, οι ήρωες των ταινιών του αναπαράγουν, μέσα στη δύνη ενός φαύλου κύκλου, τη βία που λαμβάνουν. Το ιδιαίτερο και σκληρό περιεχόμενο των διαλόγων, η αισθητική του πεσιμισμού και η συνεργασία με συγκεκριμένη ομάδα συντελεστών είναι μερικά από τα στοιχεία, που έχουν συμβάλει στη δημιουργία του προσωπικού κινηματογραφικού σύμπαντος του σκηνοθέτη.
Η παρούσα εργασία ερευνά τους τρόπους με τους οποίους οι πέντε μεγάλου μήκους ταινίες του Γιάννη Οικονομίδη χρησιμοποιούν τα δομικά και υφολογικά στοιχεία της κινηματογραφικής αφήγησης, για να δημιουργήσουν τα σχήματα και τα μοτίβα της αφηγηματικής τους σύνθεσης. Στο πρώτο μέρος γίνεται παρουσίαση της θεωρίας της κινηματογραφικής αφήγησης ως ένα σύστημα όπου η πλοκή και το ύφος αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλεπιδρούν. Στο δεύτερο μέρος επιχειρείται, με βάση την ανωτέρω θεωρία, η αφηγηματική ανάλυση των ταινιών. Οι ταινίες αναλύονται με χρονολογική σειρά, που βασίζεται στο έτος προβολής τους και είναι οι εξής: Σπιρτόκουτο/Matchbox (2002), Η Ψυχή στο Στόμα/Soul Kicking (2006), Μαχαιροβγάλτης/Knifer (2010), Το Μικρό Ψάρι/Stratos (2014), Η Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς/Ballad for a Pierced Heart (2020).
Για την ανάλυση των ταινιών ακολουθήθηκαν τρία στάδια. Το πρώτο περιλαμβάνει τα αποτελέσματα της βιβλιογραφικής έρευνας, το δεύτερο τη συλλογή και ανάλυση των δεδομένων μέσω της εμπειρικής έρευνας και το τρίτο την πρακτική εφαρμογή.
In the last twenty years, Yannis Economides brought situations and characters of the petty bourgeoisie and those living in the margins of society to the forefront of Greek cinema. Trapped in decadent urban environments and all kinds of domineering relationships, the heroes of his films reproduce, in the throes of a vicious circle, the violence they receive. The peculiar and harsh content of the dialogues, the aesthetics of pessimism and the collaboration with a specific group of actors are some of the elements that have contributed to the creation of the director's personal cinematic universe.
This paper analyzes the ways in which the five films of Yannis Economides use the structural and stylistic elements of film narration to create the forms and motifs of their narrative composition. In the first part, the theory of film narration is presented as a system where plot and style complement each other and interact. In the second part, based on the above theory, is attempted the narrative analysis of the films. The films are analyzed in chronological order, based on the year they were released, and are the following: Matchbox (2002), Soul Kicking (2006), Knifer (2010), Stratos (2014), Ballad for a Pierced Heart (2020).
Three stages were followed for the films’ analysis. The first includes the results of the bibliographic research, the second the collection and analysis of the data thought the empirical research and the third the practical application.
Η αφήγηση στις ταινίες μυθοπλασίας του Γιάννη Οικονομίδη