Κριτικός γραμματισμός και νεοελληνικές διάλεκτοι στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: διδακτικές δράσεις για τη γεωγραφική ποικιλία της Άρτας

Critical literacy and modern Greek dialects in Secondary Education: teaching actions for the geographical diversity of Arta (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΠΑΣ
  3. Σύγχρονες τάσεις στη γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς (ΑΔΕ)
  4. 18 Φεβρουαρίου 2023
  5. Ελληνικά
  6. 138
  7. ΚΑΤΣΟΥΔΑ, ΓΕΩΡΓΙΑ
  8. ΤΖΑΚΩΣΤΑ, ΜΑΡΙΝΑ , ΦΛΙΑΤΟΥΡΑΣ ΑΣΗΜΑΚΗΣ
  9. Αρτινό ιδίωμα, στάσεις εκπαιδευτικών, στάσεις μαθητών, γλωσσική ποικιλία, σχολικό πλαίσιο, ενσωμάτωση γεωγραφικών διαλέκτων, διδασκαλία γλωσσικών ποικιλιών, ΄Α Λυκείου, διδακτικό σενάριο, κριτικός εγγραμματισμός
  10. ΑΔΕ
  11. 3
  12. 159
  13. 29
  14. 12 πίνακες και 43 γραφήματα
  15. Διάλεκτοι και γλωσσικές στάσεις στα πλαίσια του σχολείου: Συγκριτική μελέτη των γλωσσικών στάσεων των διαλεκτόφωνων μαθητών ποντιακής και ηπειρώτικης προέλευσης από τη Βίγλα Άρτας απέναντι στις γεωγραφικές ποικιλίες τους και ο ρόλος του σχολείου στη διαμόρφωσή τους/Αγγελόπουλος, Κ. (2016)
    • Η παρούσα μελέτη εξετάζει τις στάσεις εκπαιδευτικών και μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Άρτας απέναντι στη χρήση του τοπικού γλωσσικού ιδιώματος στο πλαίσιο του σχολείου τόσο από τους μεν όσο και από τους δε. Στην έρευνα έλαβαν μέρος 38 εκπαιδευτικοί και 28 μαθητές. Για τη συλλογή των δεδομένων συγκροτήθηκαν δυο ερωτηματολόγια, στα οποία περιλαμβάνονταν ερωτήσεις ανοιχτού και κλειστού τύπου, τα αποτελέσματα των οποίων αναλύθηκαν ποιοτικά και ποσοτικά μέσω google forms. Αρχικά επισημάνθηκαν κάποια βασικά γνωρίσματα της διαλεκτικής ποικιλίας της Άρτας σε επίπεδο φωνολογίας, μορφολογίας σύνταξης και λεξιλογίου, στοιχεία που επιβεβαιώνουν την κατάταξή της στις βόρειες ποικιλίες της κοινής νεοελληνικής και τον μικρό βαθμό απόκλισης από την τελευταία. Έπειτα, η ανάλυση των αποτελεσμάτων κατέδειξε την εμφανή αμηχανία διδασκόντων και διδασκομένων σε σχέση με τη χρήση του ιδιώματος στο σχολείο, καθώς οι στάσεις και των δυο πλευρών είναι μάλλον θετικές. Έτσι, απ’ τη μια, οι εκπαιδευτικοί αποφεύγουν να χρησιμοποιούν οι ίδιοι τη διαλεκτική ποικιλία στο σχολικό περιβάλλον ούτε προτρέπουν τους μαθητές να την αξιοποιούν, υποστηρίζοντας πως διδάσκεται η κοινή νεοελληνική στο σχολείο και σ’ αυτή είναι γραμμένα τα σχολικά εγχειρίδια. Αντίστοιχα η αρνητική στάση των μαθητών αναφορικά με τη χρήση του αρτινού ιδιώματος συνδέεται με τα στερεότυπα της «αγραμματοσύνης», της σχολικής αποτυχίας και των κωλυμάτων κοινωνικοοικονομικής ανέλιξης. Ωστόσο, και οι δυο ομάδες του δείγματος φάνηκαν να προκρίνουν τη χρήση του σε ανεπίσημα επικοινωνιακά περιβάλλοντα-εκτός σχολικής τάξης οι εκπαιδευτικοί, στον προφορικό λόγο γενικά οι μαθητές-ενώ δεν θεωρούν κατάλληλη τη χρήση του στον γραπτό λόγο. Από την άλλη, τόσο οι διδάσκοντες όσο και τα παιδιά τάχθηκαν υπέρ της ισοτιμίας της διαλεκτικής ποικιλίας της Άρτας με την πρότυπη, δηλώνοντας θετικοί στο ενδεχόμενο ενσωμάτωσης του τοπικού ιδιώματος στην εκπαιδευτική διαδικασία. Μάλιστα, διαφάνηκε ένας βαθμός σύμπνοιας μεταξύ των διδασκόντων σχετικά τόσο με τη σημασία της συμβολής του ιδιώματος στην κατάκτηση του κριτικού εγγραμματισμού όσο και με την ανάγκη παράθεσης σαφών οδηγιών διδασκαλίας του ιδιώματος μέσα από τα προγράμματα σπουδών, προτείνοντας παράλληλα οι ίδιοι τρόπους ενίσχυσης της τοπικής ποικιλίας στο σχολικό πλαίσιο. Τέλος, σχεδιάστηκε ένα διδακτικό σενάριο, που προορίζεται για την Ά τάξη του Λυκείου, με στόχο την ένταξη της αρτινής διαλεκτικής ποικιλίας στην εκπαιδευτική διαδικασία και την καλλιέργεια του κριτικού εγγραμματισμού των μαθητών.

    • The present study examines the attitudes of secondary school teachers and students of the prefecture of Arta towards the use of the local regional dialect in the context of the school both by themselves and by others. Thirty eight (38) teachers and twenty eight (28) students took part in the survey. To collect the data, two questionnaires were created, which included open and closed type questions, the results of which were analyzed qualitatively and quantitatively through google forms. First, some basic features of the dialectal variety of Arta were highlighted at the level of phonology, syntactic morphology and vocabulary, evidence that confirms its classification among the northern varieties of common Modern Greek and the small degree of deviation from the latter. Then, the analysis of the results showed the obvious embarrassment of teachers and students in relation to the use of the dialect in school, as the attitudes of both sides are rather positive. Thus, on the one hand, teachers avoid using the dialectal variety themselves in the school environment, nor do they urge students to make use of it, arguing that common modern Greek is taught at school and school textbooks are written in it. Accordingly, the students negative attitude regarding the use of the dialectal variety is linked to the stereotypes of illiteracy, school failure and obstacles to socio-economic advancement. However, both groups of the sample seemed to favorites use in informal communication environments-teachers outside the classroom, students in oral speech in general-while they do not consider its use in written speech appropriate. On the other hand, both the teachers and the children were in favor of the equivalence of the dialectal variety of Arta with the standard, declaring positive to the possibility of integrating the regional dialect in the educational process. In fact, a degree of agreement was evident among the teachers regarding both the importance of the contribution of the dialect to the acquisition of critical literacy and the need to cite clear instructions for teaching the geographical variety through the curricula, while at the same time proposing the same ways of strengthening the local variety in the school context. Finally, a teaching scenario was designed, intended for the 1st grade of the Senior High School, with the aim of including the dialectal variety of Arta in the educational process and cultivating the students critical literacy.

  16. Hellenic Open University
  17. Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές