Δεκαπέντε μόλις χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης των Χανίων, κατάντικρυ στην οχυρωμένη νησίδα που φράσσει την είσοδο στο λιμάνι της Σούδας, δεσπόζει το οθωμανικό φρούριο Ιτζεδίν. Η χρήση του πρώτα ως στρατιωτικού οχυρού και έπειτα ως φυλακής συνάμα με τις προσπάθειες για την προστασία και την ανάδειξή του ως τόπου ιστορικής μνήμης είναι το θέμα αυτής της Διπλωματικής Εργασίας.

Μέχρι την πτώση της χούντας των συνταγματαρχών το 1974 ούτε ένας δρόμος δεν είχε ονοματοθετηθεί, ούτε ένα γλυπτό δεν είχε φιλοτεχνηθεί, για να υπενθυμίζει στους επισκέπτες το μαρτύριο και τη θυσία εκατοντάδων κομμουνιστών και άλλων δημοκρατικών πολιτών που ως πολιτικοί κρατούμενοι φυλακίστηκαν εκεί. Ωστόσο, μετά την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης το 1982 η κατάσταση άλλαξε, με αποτέλεσμα το 1986 να αναγνωριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρήζει προστασίας.

Ακόμα, όμως και σήμερα, αυτό το έξοχο δείγμα της οθωμανικής οχυρωματικής αρχιτεκτονικής παραμένει εγκαταλελειμμένο «στο έλεος του φθοροποιού χρόνου», ενώ ελάχιστα είναι και τα ακαδημαϊκά κείμενα που έχουν γραφεί για την ιστορία του και την αναγκαιότητα αποκατάστασής του.

Για να ξεπεράσει ο ιστορικός ερευνητής αυτόν τον σκόπελο, οφείλει να κινηθεί δραστήρια για τη συγκέντρωση και επεξεργασία «του συνόλου των ιχνών που έχουν αφήσει οι φορείς της δράσης στο παρελθόν», ιδιαίτερα όσων έχει αποτυπώσει η «αντι - μνήμη» (counter memory) των πολιτικών κρατουμένων, ώστε να νοηματοδοτήσει το μνημείο ως «τόπο μαρτυρίου και θυσίας» σε μια διαδικασία συνεχούς μεταμόρφωσης και τελειοποίησης μιας αφήγησης παραγόμενης από εκατοντάδες διαφορετικά στόματα.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία μιας τέτοιας ιστοριογραφικής σύνθεσης είναι και μια ευρεία και ειλικρινής επιστημονική αντίληψη, η οποία θα είναι ικανή να ανασυνθέτει ιστορικά τις πολλαπλές χρήσεις του μνημείου σε μια λογική δημοκρατικής συμπερίληψης, ώστε να μην ανάγεται η νοηματοδότηση του αποκλειστικά σ’ ένα κατασκευασμένο εθνικό αφήγημα με αίσιο τέλος, διάστικτο ωστόσο από κοινωνικές παρασιωπήσεις και πολιτικούς εξωραϊσμούς, συμβατό κυρίως με την κακώς εννοούμενη «τουριστική ανάπτυξη» του κόλπου της Σούδας.

Not far from the centre of the town of Chania, just 15 km away, opposite the fortified isle which blocks up the entrance of Suda bay, lies the Ottoman fortress Izzedin.

The primary concern of this assignment is about its use firstly as a military fortress and later as a prison in compination with all the efforts made to protect it and make it known as a site of historical memory.

Until the fall of the colonels’ dictatorship in 1974 there was not even one street named after or a sculpture made, to remind the visitors of Izzedin the suffering and sacrifice of hundreds of communists and other democrats who were kept there as political prisoners. Yet, after the official recognition of the National Resistance in 1982 the situation changed and as a result in 1986 Izzedin fortress was declared a historical, preservable monument which needs to be protected.

However, even nowadays this outstanding example of the Ottoman fortification architecture remains abandoned and as it has been written “in the mercy of the erosive time”, while there are very few academic texts written about its history and the necessity of its restoration.

Thus a historical researcher, in order to face these difficulties, has to put a lot of effort into the concentration and processing of “the body of traces left by the agents of actions in the past”, especially of those traces which have been imprinted by the counter - memory of the political prisoners, so as to give to the monument a meaning as a place of suffering and sacrifice in a process of continuous transformation and improvement of the narration produced by hundreds different people.

A prerequisite for success of such a historical composition is a wide, openminded, scientific approach, able to reconstruct historically the multiple uses of the monument in the sense of a democratic inclusion, so that its meaning is not solely given by a constructed national narrative with a “happy end”, full though of social silences and political whitewash, mainly compatible with the “laissez faire” approach of the tourism development of Suda bay.