Παντελής Μηχανικός, Κατάθεση, νεοελληνική λογοτεχνία, κυπριακή λογοτεχνία, φιλολογική έκδοση
ΔΓΡ 54: Επιμέλεια κειμένων και εκδοτικές πρακτικές
57
1
Περίληψη
Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως θέμα τη φιλολογική έκδοση και μελέτη της τρίτης και, κατά γενική ομολογία, δημοφιλέστερης ποιητικής συλλογής του κύπριου ποιητή Παντελή Μηχανικού (1926-1979) με τίτλο Κατάθεση (1975). Η μοναδική post mortem συγκεντρωτική επανέκδοση των ευρισκομένων ποιημάτων του ολιγογράφου ποιητή πραγματοποιήθηκε πριν από 40 χρόνια, το 1982. Στην έκδοση αυτή, ωστόσο, έχουν παρεισφρήσει λάθη και παραλείψεις. Επομένως, στο μέλλον θα ήταν χρήσιμη μια νέα επιστημονική, φιλολογική έκδοση του έργου του Π. Μηχανικού, η οποία θα αποδίδει με αξιοπιστία την πραγματική βούληση του ποιητή. Ένα πρώτο μικρό λιθαράκι σκοπεύει να βάλει η παρούσα εργασία ως προς αυτή την κατεύθυνση, με τη φιλολογική έκδοση της Κατάθεσης.
Ο Π. Μηχανικός υπήρξε σπουδαίος ποιητής για την Κύπρο. Στο έργο του, με λόγο απλό, μεστό και ουσιαστικό, συμπύκνωσε τις προσωπικές, υπαρξιακές και φιλοσοφικές του αναζητήσεις, αλλά και τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής του. Το έργο του αποδίδει το όραμα, τις επιδιώξεις και τις ματαιώσεις του πολύπαθου λαού της μεγαλονήσου. Τα μηνύματά του αντέχουν στον χρόνο και παραμένουν διαχρονικά. Στόχος μας, λοιπόν, είναι να κάνουμε την αρχή για μια νέα φιλολογική έκδοση, ώστε να αναδειχθεί ακόμη περισσότερο το έργο του σπουδαίου ποιητή.
Η ανά χείρας εργασία απαρτίζεται από εισαγωγή και δύο κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο αποτελεί το θεωρητικό μέρος της εργασίας. Πραγματεύεται τη ζωή και το έργο του ποιητή, τοποθετώντας τον στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της εποχής του και παρέχοντας πληροφορίες σχετικές με τη λογοτεχνική παραγωγή της γενιάς του ’60. Στη συνέχεια δίνονται εισαγωγικές πληροφορίες για τα δύο πρώτα ποιητικά βιβλία του Π. Μηχανικού: τα χαρακτηριστικά, τις θεματικές, το ύφος, τη γλώσσα τους κ.λπ. Ακόμη, γίνεται αναφορά σε ανέκδοτα και άλλα ποιήματά του, που προκύπτουν από την παλιότερη έρευνα. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη μελέτη της τρίτης του συλλογής. Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει την εκδοτική δοκιμή της Κατάθεσης· επισημαίνονται ασφαλώς και οι εκδοτικές αρχές και πρακτικές που ακολουθήθηκαν κατά το εγχείρημα αυτό, με την παράθεση εύγλωττων παραδειγμάτων. Η έκδοση κλείνει με γλωσσάρι όπου ερμηνεύονται επιλεγμένες λέξεις, με σκοπό την απρόσκοπτη ανάγνωση και κατανόηση των κειμένων από τους σημερινούς αναγνώστες,-στριες.
Abstract
The present thesis aims to examine the literary edition and study of the third poetry collection of the Cypriot poet Pantelis Michanikos (1926-1979), Deposit [Katathesi] (1975). The final collective republication of the poems found of the oligographic poet took place forty years ago. In the 1982 post mortem edition, errors and omissions are reported. Thus, a new scientific, literary edition of the poet's work would be useful which would reliably convey, in terms of the original copy, the will of the poet. This paper intends to put a first small stone towards this direction through the literary edition of the Deposit. Pantelis Michanicos was a great poet for Cyprus. He condensed his personal existential and philosophical quests, as well as the socio-political conditions of his era in simple, direct and essential words. His work portrays the vision, aspirations and frustrations of the long-suffering people on the island. His messages, however, resist time remaining timeless. So, our goal is to make the beginning for a new literary edition, so that the work of the great poet will be highlighted even more, being reliable, modernized and accessible to the modern quality reader.
The dissertation at hand consists of an introduction and two chapters. The first chapter is the theoretical part. It deals with the life and work of the poet, placing him in the socio-political context of the time and providing information related to the literary production during the 60’s. Then, information is given about the first two poetry books of P. Michanikos, their characteristics, their themes, style, language, etc. Furthermore, reference is made to anecdotes and his other poems that result from the research of scholars. Great importance is given to the study of his third collection. The second part includes the attempt of the literary edition of Deposit, while the editorial principles and practices followed in this undertaking are highlighted together with the citation of illustrative examples. A glossary follows with the interpretation of selected words in order to facilitate smooth reading and understanding of the texts by modern readers.
