Η εισαγωγή της έννοιας της ποιότητας στον χώρο της εκπαίδευσης μέσω των πρακτικών λογοδοσίας και αξιολόγησης είχε ως αποτέλεσμα την αναδιοργάνωση της σχολικής πραγματικότητας και την αυτορρύθμιση των εκπαιδευτικών, για να ανταποκριθούν στην απαίτηση αυτή. Η έννοια που περιγράφει αυτήν τη μορφή κυβερνητικότητας (governmentality) των εκπαιδευτικών σε σχέση με την εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης είναι αυτή της επιτελεστικότητας (performativity). Σκοπός της παρούσας έρευνας υπήρξε η διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο επιδρά η επιτελεστική κουλτούρα στην υποκειμενοποίηση των εκπαιδευτικών και η συνακόλουθη διαμόρφωση της διδακτικής τους πρακτικής εντός αυτού του πλαισίου. Μέσα από συνεντεύξεις με εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης διερευνήθηκε ο βαθμός επηρεασμού τους από τις νεοφιλελεύθερες εκπαιδευτικές πολιτικές και ο τρόπος ρύθμισης και αυτορρύθμισης της επαγγελματικής και διδακτικής τους συμπεριφοράς τους βάσει των σύγχρονων απαιτήσεων (Εργαστήρια Δεξιοτήτων, έρευνα PISA, εσωτερική αυτοαξιολόγηση σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών, καθιέρωση του προσοντολόγιου). Από τα αποτελέσματα της έρευνας φάνηκε ότι οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν παραμείνει ανεπηρέαστοι. Αντιλαμβάνονται την ολοένα και μεγαλύτερη απαίτηση για αποδοτικότητα και διαμορφώνουν τόσο την προσωπική τους ταυτότητα ως επιχειρηματιών που επενδύουν στον ανθρώπινο κεφάλαιό τους, ώστε να παραμείνουν απασχολήσιμοι εντός της εκπαίδευσης, αλλά παράλληλα με σταδιακό τρόπο αναδιαμορφώνουν την εκπαιδευτική μεθοδολογία τους προκειμένου να επιτύχουν τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα. Αν και η πλειονότητατων δασκάλων υπακούει στα κελεύσματα του νεοφιλελευθερισμού, υπάρχει και μία μερίδα εκπαιδευτικών που αντιμετωπίζουν κριτικά αυτήν την κατάσταση και προσπαθούν να διατηρήσουν τον παιδαγωγικό τους ρόλο.
The introduction of quality within education through accountability and evaluation practices has influenced the reorganization of school reality and the self-regulation of teachers in order to respond to the demand for quality. This form of governmentality of teachers in relation to the commodification of education is described by performativity. The purpose of this research was focused on the ways in which performative culture affects the subjectification of teachers and the following formation of their teaching practice within this context. Through interviews with Primary Education teachers it has been investigated the extent to which they are influenced by the neoliberal educational policies and the way of regulating and self-regulating their behavior based on modern requirements (Skills Workshop, PISA survey, internal self-evaluation of school units and teachers, qualification framework). According to the results of the survey it is shown that teachers have not remained untouched. As they realize the increasing demand for efficiency they redefine both their personal identity as entrepreneurs who invest in their human capital, in order to remain employable within education, but at the same time they gradually reform their educational methodology, in order to achieve the expected learning outcomes. Although the majority of the teachers seems to be obedient to the demands of neoliberalism, there is also a part of educators who stand critically against the current situation and they develop an effort to maintain their pedagogical role.
Δια βίου μάθηση και επιτελεστικότητα. Μια πορεία προς την υποκειμενοποίηση των εκπαιδευτικών.