Πλήθος ερευνών έχουν ασχοληθεί με την ανάλυση των σχολικών εγχειριδίων βάσει των οποίων εξάχθηκαν συμπεράσματα χρήσιμα για τη διεξαγωγή της μαθησιακής διαδικασίας. Στην παρούσα εργασία αναλύθηκαν τρία σχολικά εγχειρίδια της Φυσικής της Γ’ Γυμνασίου, της Β’ Λυκείου και της Β’ Πολυκλαδικού Λυκείου, στις ενότητες που σχετίζονται με την έννοια της Ηλεκτρικής Ενέργειας. Το μοντέλο ανάλυσης που χρησιμοποιήθηκε ήταν αυτό του Κουλαϊδή και των συνεργατών του, (2001).
Σκοπός της έρευνας ήταν να αναδειχθούν, μέσα από τις έννοιες της ταξινόμησης, της τυπικότητας και της περιχάραξης, οι ομοιότητες και οι διαφορές της Φυσικής δύο διαφορετικών βαθμίδων, Γ’ Γυμνασίου και Β’ Λυκείου, αλλά και να συγκριθούν τα δύο σχολικά εγχειρίδια, παλαιό και νέο, της ίδιας βαθμίδας.
Τα αποτελέσματα που προέκυψαν, αναφορικά με τα κείμενα και τις εικονικές αναπαραστάσεις, ήταν ότι όσο προχωράμε από μικρότερες σε μεγαλύτερες τάξεις αυξάνεται και η εξειδίκευση του περιεχομένου (ταξινόμηση). Η αύξηση αυτή παρατηρείται και στην εξειδίκευση του γλωσσικού κώδικα (τυπικότητα). Αντίθετα, ο έλεγχος της παιδαγωγικής διαδικασίας (περιχάραξη) όσο ανεβαίνουμε βαθμίδα τόσο χαλαρώνει. Συγκρίνοντας τα δύο εγχειρίδια της Β’ Λυκείου παρατηρείται μία αύξηση της τυπικότητας των κειμένων από το παλαιό στο νεότερο εγχειρίδιο. Για τις υπόλοιπες έννοιες που χαρακτηρίζουν το περιεχόμενο του κειμένου, της ταξινόμησης, της περιχάραξης αλλά και των πεδίων πρακτικής, τα αποτελέσματα των δύο εγχειριδίων ταυτίζονται.
Αναφορικά με τις εικόνες προκύπτει μία αύξηση στην εξειδίκευση του περιεχομένου (ταξινόμηση). Αντίθετα, η συνολική τυπικότητα των εικόνων είναι υψηλότερη στο παλαιό εγχειρίδιο σε σχέση με το νεότερο. Τα αποτελέσματα της περιχάραξης όπως και των πεδίων πρακτικής είναι ταυτόσημα και στα δύο εγχειρίδια.
Ουσιαστική είναι η ανάπτυξη ενός πληρέστερου εργαλείου ανάλυσης που θα καλύψει τις ανάγκες του ήδη υπάρχοντος, και θα συμβάλλει στον εκσυγχρονισμό των σχολικών εγχειριδίων και στην κάλυψη των σύγχρονων διδακτικών αναγκών.
Numerous researches have been conducted with the view to analyze school textbooks, based on which useful conclusions have been drawn for the conduction of the learning process. In the present thesis, three 3rd grade Gymnasium, the 2nd grade Lyceum and the 2nd grade Multidisciplinary Lyceum textbooks of Physics were analyzed, in the sections related to the concept of Electricity. The analysis model used was that of Koulaidis and his associates (2001).
The purpose of the research was to highlight, through the concepts of classification, formality and engraving, the similarities and differences of two different levels of Physics, the 3rd grade of Gymnasium and 2nd grade of Lyceum, with the parallel comparison of the two textbooks, the old and new, of the same scale.
The results that emerged, in terms of texts and virtual representations, were that as we proceed from lower to higher classes, the specialization of content (classification) increases. This increase is also observed in the specialization of the language code (formality). On the contrary, the control of the pedagogical process (circumcision) slows down as we proceed in the scale. Comparing the two textbooks of the 2nd grade of Lyceum, an increase in the formality of the texts from the old to the newer textbook is noticed. On the other hand, in the concepts that characterize the content of the text, classification, engraving and the fields of practice, the results of the two textbooks are identical.
As far as the images are concerned, an increase in the specialization of content (classification) of the images emerges. On the contrary, the overall typicality of the images is higher in the old manual rather than in the newer one. The results of the engraving as well as the practice fields are identical in both manuals.
The development of a more complete analysis tool that will meet the needs of the existing one, is essential, as it will contribute to the modernization of school textbooks and meet modern teaching needs.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΟΥ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ