Αντιλήψεις των εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Ηρακλείου Κρήτης για την επιμόρφωσή τους

Abstract

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να διερευνήσει τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Ηρακλείου Κρήτης για την επιμόρφωσή τους. Η έρευνα υλοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2017 με εργαλείο συγκέντρωσης δεδομένων την προσωπική, ημιδομημένη συνέντευξη με ανοιχτές ερωτήσεις, ενώ για την ανάλυση των δεδομένων εφαρμόσαμε τη μέθοδο ανάλυσης περιεχομένου. Οι συμμετέχοντες ήταν 15 εκπαιδευτικοί διάφορων ειδικοτήτων και ο σχολικός σύμβουλος ειδικής αγωγής της περιφέρειας Κρήτης και προέκυψαν από σκόπιμη δειγματοληψία. Επιλέξαμε 5 εκπαιδευτικούς από κάθε επίπεδο: 5 από ειδικά δημοτικά, 3 από ειδικά γυμνάσια, 2 από ΕΕΕΕΚ και 5 από ΕΠΑΛ ειδικής αγωγής. Από την ανάλυση των δεδομένων αναδεικνύεται ότι οι εκπαιδευτικοί δεν είναι ικανοποιημένοι από την εκπαιδευτική πολιτική στον τομέα της ειδικής αγωγής, ωστόσο αναγνωρίζουν ότι τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει γίνει σημαντική πρόοδος. Θεωρούν ότι τα βασικότερα προβλήματα έγκεινται στους διορισμούς, τις κτιριακές υποδομές, την έγκαιρη στελέχωση των ΣΜΕΑΕ, την εξειδικευμένη επιμόρφωση, το πρόγραμμα σπουδών, το εκπαιδευτικό υλικό και τις αποδοχές τους. Οι εκπαιδευτικοί τονίζουν τον σπουδαίο ρόλο που έχει η επιμόρφωση στην αναβάθμιση της ποιότητας του εκπαιδευτικού τους έργου. Τάσσονται υπέρ της συνεκπαίδευσης, αναγνωρίζοντας βέβαια τους σκοπέλους που πρέπει να ξεπεραστούν για μια τέτοια κατεύθυνση, ενώ δηλώνουν ότι η ειδική αγωγή πρέπει να διδάσκεται σε κάθε τμήμα επιστημών αγωγής σε προπτυχιακό επίπεδο. Όσον αφορά τα επιμορφωτικά προγράμματα, τους καλύπτουν στο θεωρητικό κομμάτι, ενώ στο πρακτικό τούς φαίνονται ανεπαρκή. Αναφέρουν ως αρνητικά χαρακτηριστικά σε οργανωτικά ζητήματα το εκπαιδευτικό υλικό, τη χαλαρότητα από πλευράς επιμορφούμενων, την ακαταλληλότητα επιμορφωτών, το υψηλό οικονομικό κόστος και το εξαντλητικό ωράριο. Θεωρούν ότι κατά το σχεδιασμό πρέπει πρώτα απ’ όλα να λαμβάνονται υπόψη οι εκπαιδευτικές τους ανάγκες. Εκεί που φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη ανάγκη σε επιμόρφωση είναι στη διαχείριση προβλημάτων στην τάξη, σε θέματα ειδικής διδακτικής προσέγγισης και σε θέματα αξιοποίησης ΤΠΕ, ενώ προτιμούν τα προγράμματα να είναι μακράς διάρκειας. Η παρούσα εργασία μπορεί να χρησιμεύσει ως πιλοτικό εργαλείο για το σχεδιασμό ενός προγράμματος επιμόρφωσης εκπαιδευτικών και οδηγός για μια εκτενέστερη μελέτη διερεύνησης των αντιλήψεών τους για την επιμόρφωση.