Ασθενείς, χρόνια νοσήματα, συντροφική υποστήριξη, ποιότητα ζωής | Patients, chronic diseases, companionship support, quality of life
13
30
217
Περιέχει :πίνακες, διαγράμματα
Περίληψη
Εισαγωγή: Η σημαντικότητα των διαπροσωπικών σχέσεων στους ασθενείς με χρόνια νοσήματα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ποιότητα ζωής τους. Σημαντικές συνισταμένες της ποιότητας ζωής είναι η κοινωνική υποστήριξη που δέχονται ή προσφέρουν οι άνθρωποι και το μέγεθος του κοινωνικού δικτύου που αυτοί διαθέτουν. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι τα άτομα που διαθέτουν φίλους, συγγενείς και συζύγους και τους παρέχουν ψυχολογική αλλά και υλική υποστήριξη διαθέτουν καλύτερη υγεία και ποιότητα ζωής συγκριτικά με αυτούς που έχουν λιγότερο υποστηρικτικές κοινωνικές επαφές (Cohen & Wills, 1985).
Σκοπός: Αντικείμενο της παρούσας ερευνητικής μελέτης είναι η διερεύνηση της επίδρασης που ασκεί η συντροφική υποστήριξη και η ύπαρξη κοινωνικών δικτύων στην ποιότητα ζωής των χρόνιων ασθενών. Ως χρόνια ασθένεια ορίζεται η παθολογική κατάσταση στην οποία παρατηρούνται μια ή περισσότερες βλάβες ή αποκλίσεις από τη φυσιολογική σωματική ακεραιότητα και λειτουργικότητα, οι οποίες, ανεξάρτητα από το αν είναι εκτεταμένες ή όχι, παραμένουν ημιμόνιμες ή και μόνιμες. Επίσης θα διερευνηθεί η επίδραση των δημογραφικών παραγόντων (ηλικία φύλο, μορφωτικό επίπεδο ,οικογενειακή κατάσταση) καθώς και των χαρακτηριστικών των κοινωνικών δικτύων (το μέγεθος, η πολυμορφία και ο αριθμός ενσωμάτωσης δικτύων) στη συσχέτιση της συντροφικής υποστήριξης με την ποιότητα ζωής.
Με βάση το σκοπό και τους επιμέρους στόχους της μελέτης, προκύπτουν τα παρακάτω ερευνητικά ερωτήματα:
1. Υπάρχει θετική επίδραση της συντροφικής υποστήριξης στην ποιότητα ζωής
των ατόμων του δείγματος;
2.Υπάρχει θετική επίδραση της κοινωνικής δικτύωσης στη ποιότητα ζωής των
ανθρώπων του δείγματος;
3. Ποιος από τους παράγοντες όπως φύλο, ηλικία, μορφωτικό επίπεδο, οικογενειακή κατάσταση επηρεάζει σε μεγαλύτερο βαθμό τη συσχέτιση της συντροφικής υποστήριξης και της κοινωνικής δικτύωσης με την ποιότητα. Υλικό και μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε μελέτη μίας χρονικής στιγμής (cross sectional study). Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 80 ασθενείς με χρόνια νοσήματα (υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη ,στεφανιαία νόσο, άσθμα, ρευματοειδή αρθρίτιδα και νεοπλασίες), από το οποίο οι μισοί συμμετέχοντες ήταν άνδρες. Το μεγαλύτερο μέρος του δείγματος ανήκε στην ηλικιακή ομάδα από 47 έως 57 ετών ακολουθώντας η ηλικιακή ομάδα από 36 έως 46. Το μεγαλύτερο ποσοστό των συμμετεχόντων ήταν έγγαμοι είτε σε σχέση συμβίωσης. Επίσης, όσον αφορά στο επίπεδο εκπαίδευσης η πλειοψηφία ήταν απόφοιτοι Λυκείου ενώ ένα μικρότερο ποσοστό είχαν λάβει Ανώτερη ή Ανώτατη μόρφωση. Χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλεία μελέτης το ερωτηματολόγιο διερεύνησης ποιότητας ζωής SF-36, το ερωτηματολόγιο ικανοποίησης από το γάμο, το ερωτηματολόγιο συντροφικής υποστήριξης και τέλος το ερωτηματολόγιο κοινωνικής δικτύωσης - Social Network Index (SNI).
Αποτελέσματα: Το σκορ Ικανοποίησης από το γάμο και το Σκορ Υποστηρικτικότητας από τον σύντροφο, τα αποτελέσματα κυμάνθηκαν σε υψηλά επίπεδα. Συγκεκριμένα το μεγαλύτερο ποσοστό των συμμετεχόντων δήλωσε ικανοποιημένο από τη σχέση ή το γάμο και ότι η σχέση / ο γάμος τους είναι δυνατή / -ος. Επίσης, η πλειοψηφία νιώθει ότι ενθαρρύνεται αρκετά από το/τη σύντροφό του, ότι ο/ σύντροφός του τον/την υποστηρίζει αρκετά όταν κάνει προσπάθειες να φτάσει τους στόχους του/της και ότι ο/η σύντροφός του καταλαβαίνει αρκετά τον τρόπο σκέψης και αντίληψης των πραγμάτων. Τέλος, το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτώμενων σχετικά με το πως αξιολογούν σε γενικές γραμμές την κατάσταση της υγείας του απάντησε μέτρια και καλή.
Ωστόσο στη συσχέτιση του σκορ ικανοποίησης από το γάμο με τους Δείκτες SF-36 δεν προέκυψε κάποια σχέση στατιστικά σημαντική, ενώ κατά τη συσχέτιση του σκορ της συντροφικής υποστήριξης με τους Δείκτες SF-36, προέκυψε σημαντική θετική συσχέτιση με τον δείκτη κοινωνικής λειτουργικότητας. Σύμφωνα με τα παραπάνω αποτελέσματα η υποστήριξη από τον σύντροφο φαίνεται πως δεν επηρεάζει την ποιότητα ζωής, ενώ η κοινωνική υποστήριξη φαίνεται πως ασκεί σημαντική αρνητική επίδραση μόνο στον δείκτη κοινωνικής λειτουργικότητας. Τα ευρήματα αυτά έρχονται σε μερική αντίθεση με την πλειοψηφία των ερευνών που εντοπίστηκαν κατά την βιβλιογραφική ανασκόπηση.
Επίσης η συσχέτιση μεταξύ των δημογραφικών παραγόντων και της ικανοποίησης από τον γάμο, της υποστήριξης από τον σύντροφο και των υπόλοιπων υπό μελέτη δεικτών βρέθηκε πως επηρεάζονται (θετικά) από το φύλο , κυρίως στους άνδρες και την οικογενειακή κατάσταση (σύζυγος ,παιδιά). Αντίστοιχα, η ηλικία ( 36χρ έως 46χρ) και το επίπεδο εκπαίδευσης (υψηλό μορφωτικό επίπεδο) συσχετίστηκαν (θετικά) με τον δείκτη μεγέθους κοινωνικού δικτύου
Όσον αφορά στη συσχέτιση της ποιότητας ζωής με τους δείκτες δικτυακής πολυμορφίας, μεγέθους κοινωνικού δικτύου και αριθμού ενσωματωμένων δικτύων, παρατηρήθηκε ότι οι δείκτες της δικτυακής πολυμορφίας και του αριθμού ενσωματωμένων δικτύων επηρεάζουν αρνητικά τον δείκτη κοινωνικής λειτουργικότητας.
Συμπεράσματα: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας, ο πληθυσμός του δείγματος παρουσίασε ιδιαίτερα θετικές αξιολογήσεις όσον αφορά στην ικανοποίησή του από τον γάμο και την υποστηρικτικότητα. Εντούτοις, η μοναδική συσχέτιση που εντοπίστηκε ανάμεσα στην ικανοποίηση από τον γάμο και την υποστήριξη από τον/ην σύντροφο σχετικά με την ποιότητα ζωής, αφορούσε μόνο τον δείκτη κοινωνικής λειτουργικότητας ο οποίος σχετίστηκε με την υποστηρικτικότητα. Όσον αφορά στη συσχέτιση μεταξύ των δημογραφικών παραγόντων με τους υπό μελέτη δείκτες, η ικανοποίηση από τον γάμο και της συντροφικής υποστήριξης φαίνεται πως επηρεάζονται από το φύλο (περισσότερο στους άνδρες ) και την οικογενειακή κατάσταση, ενώ η ηλικία και το επίπεδο εκπαίδευσης συσχετίστηκαν με τον δείκτη μεγέθους κοινωνικού δικτύου. Τέλος, παρατηρήθηκε ότι οι δείκτες της δικτυακής πολυμορφίας και του αριθμού ενσωματωμένων δικτύων επηρεάζουν τον δείκτη κοινωνικής λειτουργικότητας.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα αυτά προέκυψαν σε χρονικές περιόδους διαφορετικές από τα τελευταίο έτος κατά το οποίο επικρατεί η πανδημία του COVID-19 μεταβάλλοντας τις -έως τώρα- συνήθεις συνθήκες. Οι νέες συνθήκες λόγω COVID-19 έχουν διαμορφώσει ένα διαφορετικό πλαίσιο διαπροσωπικών σχέσεων το οποίο δεν επιτρέπει την τακτική εξ επαφής επικοινωνία και ως εκ τούτου την παροχή υποστηρικτικής συμπεριφοράς απέναντι στον ασθενή. Ενδεχομένως αυτές οι νέες συνθήκες και οι συνέπειές της να έχουν αποτυπωθεί στα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας.
Abstract
Introduction: The importance of interpersonal relationships in patients with chronic diseases plays an important role in their quality of life. Important components of the quality of life are the social support that people receive or offer and the size of the social network that they have. Studies have shown that people who have friends, relatives and spouses and provide them with psychological as well as material support have better health and quality of life compared to those who have less supportive social contacts (Cohen & Wills, 1985).
Aim: The purpose of this research study is to investigate the effect of companionship support and the existence of social networks on the quality of life of chronic patients. Chronic disease is defined as the pathological condition in which one or more lesions or deviations from normal bodily integrity and function are observed, which, regardless of whether they are extensive or not, remain semi-permanent or even permanent. The influence of demographic factors (age, gender, educational level, marital status) as well as the characteristics of social networks in the correlation of peer support with quality of life will also be investigated.
Based on the purpose and the individual objectives of the study, the following research questions:
Is there a positive effect of peer support on the quality of life of the individuals in the sample?
Is there a positive effect of social networking on the quality of life of the people in the sample?
Which of the factors such as gender, age, educational background, and marital status of the disease has the greatest impact on the correlation of peer support and social networking with quality of life?
Results: The Marriage Satisfaction Score and the Partner Support Score were (positively) high. Specifically, the largest percentage of participants said they were satisfied with the relationship or marriage and that their relationship / marriage is possible. Also, the majority feels that he / she is encouraged enough by his / her partner, that his / her partner supports him / her enough when he / she tries to reach his / her goals and that his / her partner understands enough about the way of thinking and perceiving of things. Finally, the majority of respondents on how they generally assess his state of health answered mediocre and good.
However, in the correlation of the marriage satisfaction score with the SF-36 Indicators, no statistically significant relationship was found, while in the correlation of the support score with the SF-36 Indices, a significant positive correlation was found with the social functionality index.
According to the above results, companionship does not seem to affect the quality of life, while social support seems to have a significant negative effect only on the index of social functionality.These findings are in part in contrast to the majority of studies identified during the literature review.
Also the correlation between demographic factors and marital satisfaction, supportiveness and other indicators under study was found to be affected (positively) by gender, mainly in men and marital status (married, children).Respectively, age (36 years to 46 years) and level of education (high educational level) were correlated (positively) with the social network size index.
Regarding the correlation of quality of life with the indicators of network diversity, social network size and number of embedded networks, it was observed that the indicators of network diversity and the number of embedded networks negative affect the social functionality index.
Conclusions: According to the results of the present study, the sample population showed particularly positive evaluations in terms of marital satisfaction and support. However, the only correlation found between marital satisfaction and support for quality of life concerned only the social functionality index associated with support. Regarding the correlation between demographic factors and the indicators under study, marriage satisfaction and supportiveness seem to be influenced by gender and marital status, while age and level of education were correlated with the social network size index. Finally, it was observed that the indicators of network diversity and the number of embedded networks affect the index of social functionality.
However, these results came at different times from the last year of the COVID-19 pandemic, altering normal conditions so far. The new conditions due to COVID-19 have formed a different framework of interpersonal relationships which does not allow regular contact communication and therefore the provision of supportive behavior towards the patient. These new conditions and their consequences may have been reflected in the results of the present work.
«Η επίδραση της συντροφικής υποστήριξης στη ποιότητα ζωής ασθενών με χρόνιες παθήσεις»