Η επίδραση του κόστους των υπηρεσιών υγείας στην Ιδιωτική Ασφάλιση Υγείας στην Ελλάδα και προτάσεις για την ενίσχυσή της βιωσιμότητας των προγραμμάτων ασφάλισης υγείας

The effect of healthcare services cost on Private Health Insurance in Greece and recommendations for improving viability of private health insurance plans. (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Λιανός, Στυλιανός
  3. Διοίκηση Μονάδων Υγείας (ΔΜΥ)
  4. 26 Σεπτεμβρίου 2021 [2021-09-26]
  5. Ελληνικά
  6. 106
  7. Πλατής, Χαράλαμπος
  8. Κόστος υπηρεσιών υγείας | ιδιωτική ασφάλιση υγείας | μέθοδοι αποζημίωσης προμηθευτών υγείας | διαγνωστικά ομοιογενείς ομάδες | συστήματα διευθυνόμενης φροντίδας υγείας
  9. 63
  10. 18
  11. Κατάλογος Διαγραμμάτων Διάγραμμα 1 – Αναφερόμενη ποιότητα υπηρεσιών υγείας στις χώρες της EE, 2016 (Πηγή: OECD, 2020) 14 Διάγραμμα 2: Αυτοαναφερόμενες μη καλυπτόμενες ανάγκες υγείας στις χώρες της ΕΕ, 2017 (Πηγή: ΟΟΣΑ/ΕΠΣΠΥ, 2019) 15 Διάγραμμα 3: Κατανομή ιατρών και νοσηλευτών ανά 1.000 κατοίκους Ελλάδα και ΕΕ 2017 (Πηγή: ΟΟΣΑ/ΕΠΣΠΥ, 2019) 16 Διάγραμμα 4: Τύπος ιδιωτικής ασφάλισης υγείας και % κάλυψης πληθυσμού ανά χώρα 2018 (ή πιο πρόσφατο έτος) (Πηγή: ΟΟΣΑ, Health Statistics 2021) 17 Διάγραμμα 5: Ποσοστό κάλυψης πληθυσμού από ιδιωτική ασφάλιση υγείας – Ελλάδα και ΕΕ (Πηγή: ΟΟΣΑ, Health Statistics 2021) 18 Διάγραμμα 6: Εξέλιξη ασφαλίστρων υγείας 2015-2019 (Πηγή: EAEE, 2020) 23 Διάγραμμα 7: Κατανομή ιδιωτικών κλινικών ανά κατηγορία 2018 (Πηγή: Stochasis, 2019) 26 Διάγραμμα 8: Εξέλιξη μεγέθους αγοράς ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας 2009-2018 (Πηγή: Stochasis, 2019) 28 Διάγραμμα 9: Εξέλιξη διάρθρωσης της αγοράς ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας ανά κατηγορία 2009-2018 (Πηγή: Stochasis, 2019) 29 Διάγραμμα 10: Εξέλιξη Δείκτη Δαπανών Υγείας προς ΑΕΠ - (Πηγή: ΟΟΣΑ, Health Statistics 2021) 32 Διάγραμμα 11: Ετήσιος ρυθμός μεταβολής στην κατά κεφαλήν δαπάνη υγείας, 2008-2019 (Πηγή: OECD, 2020) 32 Διάγραμμα 12: Δομή των δαπανών υγείας στην Ελλάδα σε σχέση με την ΕΕ. (Πηγή: ΟΟΣΑ, 2019) 33 Διάγραμμα 13: Σύγκριση κατανομής δαπάνης ανά φορέα χρηματοδότησης για τα έτη 2009 και 2019 (εκατ. ευρώ) - (Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ - ΣΛΥ 2019) 34 Διάγραμμα 14: Εξέλιξη δαπανών υγείας από Ιδιωτική Ασφάλιση, ως % των συνολικών δαπανών υγεία. (Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ - ΣΛΥ 2019) 35 Διάγραμμα 15: Δείκτης Δαπανών Υγείας από Ιδιωτική Ασφάλιση σε εκ. Αγοραστικής Δύναμης Χρήματος (Πηγή: European Commission, 2021) 36 Διάγραμμα 16: Άμεσες Δαπάνες Υγείας (out-of-pocket) ως % των συνολικών Δαπανών Υγείας - (Πηγή: ΟΟΣΑ, Health Statistics 2021) 37 Διάγραμμα 17: Δείκτης Δαπανών Υγείας σε εκ. Αγοραστικής Δύναμης Χρήματος (Πηγή: European Commission, 2021) 37 Διάγραμμα 18: Διάρθρωση άμεσων (out-of-pocket) δαπανών στην Ελλάδα σε σχέση με την ΕΕ - (Πηγή: ΟΟΣΑ/ΕΠΣΠΥ, 2019) 38 Διάγραμμα 19: Κατανομή συνολικών δαπανών υγείας ανά προμηθευτή 2019 (Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ - ΣΛΥ 2019) 39 Διάγραμμα 20: Κατανομή ιδιωτικών δαπανών ανά προμηθευτή 2019 (Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ - ΣΛΥ 2019) 39 Διάγραμμα 21: Συχνότητα εμφάνισης ζημιάς ανά έτος (Πηγή: ΙΟΒΕ,2020) 42 Διάγραμμα 22: Μέσο κόστος ζημιάς ανά έτος (€ χιλ.) (Πηγή: ΙΟΒΕ,2020) 42 Διάγραμμα 23: Εξέλιξη Ενιαίου Δείκτη Υγείας και Δείκτη Υγείας ΕΛΣΤΑΤ (Πηγή: ΙΟΒΕ,2020) 43 Διάγραμμα 24: Μεταβολή Ενιαίου Δείκτη Υγείας (ΕΔΥ) και Δείκτη Υγείας ΕΛΣΤΑΤ (Πηγή: ΙΟΒΕ,2020) 44 Διάγραμμα 25: Ηλικιακή κατανομή ασφαλισμένων ανά πρόγραμμα 2016-2020 79 Διάγραμμα 26: Εξέλιξη συχνότητας αποζημιώσεων managed care και non-managed care 2016-2020 80 Διάγραμμα 27: Εξέλιξη χαρτοφυλακίου vs Εξέλιξης πλήθους Αποζημιώσεων managed care vs non-managed care 2016-2020 81 Διάγραμμα 28: Εξέλιξη συνολικού κόστους αποζημιώσεων managed care και non-managed care 2016-2020 82 Διάγραμμα 29: Εξέλιξη χαρτοφυλακίου και Εξέλιξης ύψους Αποζημιώσεων managed care και non-managed care 2016-2020 83 Διάγραμμα 30: Εξέλιξη Μέσου Κόστους Αποζημιώσεων ανά περιστατικό (per case) managed care και non-managed care 2016-2020 84 Διάγραμμα 31: Εξέλιξη Μέσου Κόστους Αποζημιώσεων ανά ασφαλισμένο (per insured) managed care και non-managed care 2016-2020 85 Διάγραμμα 32: Εξέλιξη Μέσου Κόστους Αποζημιώσεων ανά περιστατικό (per case) managed care και non-managed care χωρίς υψηλές αποζημιώσεις 2016-2020 86 Διάγραμμα 33: Εξέλιξη Μέσου Κόστους Αποζημιώσεων ανά ασφαλισμένο (per insured) managed care και non-managed care χωρίς υψηλές αποζημιώσεις 2016-2020 86 Διάγραμμα 34: Μέσο Κόστος Αποζημιώσεων ανά ηλικιακή ομάδα managed care και non-managed care συνολικά για την περίοδο 2016-2020 87 Διάγραμμα 35: Εξέλιξη Μέσης Διάρκειας Νοσηλείας (ΜΔΝ) managed care και non-managed care 2016-2020 88 Διάγραμμα 36: Κατανομή κόστους αποζημιώσεων ανά διάγνωση managed care και non-managed care 2016-2020 89 Διάγραμμα 37: Κατανομή πλήθους αποζημιώσεων ανά διάγνωση managed care και non-managed care 2016-2020 89 Διάγραμμα 38: Εξέλιξη πλήθους και κόστους αποζημιώσεων για Νεοπλάσματα managed care και non-managed care 2016-2020 90 Διάγραμμα 39: Γεωγραφική κατανομή κόστους αποζημιώσεων managed care και non-managed care 2016-2020 90 Διάγραμμα 40: Εξέλιξη αποζημιώσων για τους 3 μεγαλύτερους παρόχους της Αττικής ως % του συνόλου Αττικής managed care και non-managed care 2016-2020 91 Διάγραμμα 41: Εξέλιξη αποζημιώσων για ιδιόκτητη κλινική ως ποσοστό του συνόλου της Αττικής managed care και non-managed care 2016-2020 92 Διάγραμμα 42: Εξέλιξη αποζημιώσων προτιμώμενων παρόχων ως ποσοστό του συνόλου managed care και non-managed care 2016-2020 92 Διάγραμμα 43: Ποσοστό παραπομπής σε νοσηλεία (referral rate) ανά επίσκεψη 2016-2020 93 Κατάλογος Πινάκων Πίνακας 1: Συνολική χρηματοδότηση για δαπάνες Υγείας (σε εκατ. ευρώ) - (Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ - ΣΛΥ 2019) 34 Πίνακας 2: Συνοπτικά αποτελέσματα έρευνας ΙΟΒΕ για το κόστος αποζημίωσεων μακροχρόνιων ασφαλιστικών προγραμμάτων (Πηγή: ΙΟΒΕ, 2020) 41 Πίνακας 3: Συνοπτική παρουσίαση των βασικών μεθόδων αποζημίωσης και των κινήτρων που δημιουργούν για τους προμηθευτές υπηρεσιών υγείας (Πηγή: Barnum et al 1995) 49 Πίνακας 4: Μέση ηλικία ασφαλισμένων ανά πρόγραμμα 2016-2020 78 Πίνακας 5: Πλήθος αποζημιώσεων, Πλήθος ασφαλισμένων και Συχνότητα (Frequency) αποζημιώσεων managed care και non-managed care 2016-2020 79 Κατάλογος Εικόνων Εικόνα 1: Γεωγραφική κατανομή ιδιωτικών κλινικών 2018 (Πηγή: Stochasis 2019) 27 Εικόνα 2: Γεωγραφική κατανομή διαγνωστικών κέντρων και πολυϊατρείων 2018 (Πηγή: Stochasis 2019) 27 Εικόνα 3: Κριτήρια ταξινόμησης ασθενή σε DRG (Πηγή: ΚΕ.ΤΕ.Κ.Ν.Υ, 2021) 52 Εικόνα 4: Κατηγοριοποίηση ασθενή σε DRG (Πηγή: ΚΕ.ΤΕ.Κ.Ν.Υ, 2021) 52 Εικόνα 5: Υπολογισμός αποζημίωσης ανά περιστατικό βάσει DRG (DRG-based case payment) (Πηγή: ΚΕ.ΤΕ.Κ.Ν.Υ. 2021) 53
    • Εισαγωγή: Το κόστος των υπηρεσιών υγείας και η εξέλιξή του απασχολεί όλα τα συστήματα υγείας και ασφάλισης και κατ’επέκταση τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες, καθώς συνδέεται άμεσα με τη βιωσιμότητα των ασφαλιστήριων προγραμμάτων υγείας. Σκοπός: Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στην ανάλυση της εξέλιξης του κόστους των υπηρεσιών υγείας και της επίδρασής του στα προγράμματα ιδιωτικής ασφάλισης υγείας στην Ελλάδα. Παράλληλα επιχειρείται διερεύνηση της επίδρασης των μεθόδων αποζημίωσης προμηθευτών στον περιορισμό του κόστους των υπηρεσιών υγείας, με έμφαση στις Διαγνωστικά Ομοιογενείς Ομάδας (Diagnosis Related Groups - DRGs). Επιπλέον, πραγματοποιείται ανασκόπηση των συστημάτων διευθυνόμενης φροντίδας υγείας και του τρόπου που επιδρούν στον περιορισμό του κόστους για τα προγράμματα ιδιωτικής ασφάλισης. Τέλος παρουσιάζεται η μελέτη περίπτωσης μιας πραγματικής ελληνικής ιδιωτικής ασφαλιστικής εταιρίας που εφαρμόζει συστήματα διευθυνόμενης φροντίδας υγείας και επιχειρείται ανάλυση του κόστους των υπηρεσιών υγείας για τα προγράμματα αυτά. Υλικό & Μέθοδοι: Για την εκπόνηση της μελέτης πραγματοποιήθηκε ανασκόπηση της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας μέσω διαδικτύου, ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων και μηχανών αναζήτησης, όπως το Google Scholar, το Scopus και το Pubmed. Έγινε επιλογή ελληνικών και διεθνών άρθρων με λέξεις κλειδιά «κόστος υπηρεσιών υγείας», «ιδιωτική ασφάλιση υγείας», «μέθοδοι αποζημίωσης προμηθευτών υγείας», «διαγνωστικά ομοιογενείς ομάδες», «συστήματα διευθυνόμενης φροντίδας υγείας». Για τη μελέτη περίπτωσης της ελληνικής ιδιωτικής ασφαλιστικής εταιρίας πραγματοποιήθηκε ανάλυση των πραγματικών στοιχείων αποζημιώσεων υγείας τα οποία παρασχέθηκαν από την ασφαλιστική εταιρία. Αποτελέσματα: Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας στην Ελλάδα που προέρχονται από την ιδιωτική ασφάλιση αλλά και από άμεσες πληρωμές (out-of-pocket) αυξάνονται σταθερά τα τελευταία χρόνια, σε αντίθεση με τις δημόσιες δαπάνες που αντίστοιχα μειώνονται, κάτι που κατεδεικνύει τον αυξανόμενο ρόλο της ιδιωτικής ασφάλισης στην κάλυψη των αναγκών υγείας στην Ελλάδα. Ωστόσο, παρατηρείται ότι τόσο η συχνότητα όσο και το μέσο κόστος των αποζημιώσεων των ασφαλιστικών εταιριών αυξάνονται ανησυχητικά τα τελευταία χρόνια, καθιστώντας επισφαλή τη βιωσιμότητα των προγραμμάτων υγείας. Ο περιορισμός του κόστους των υπηρεσιών υγείας μπορεί να επιτευχθεί μέσω της επιλογής της κατάλληλης μεθόδου αποζημίωσης. Συγκεκριμένα οι Διαγνωστικά Ομοιογενείς Ομάδες (DRGs) έχει αποδειχθεί ότι στις χώρες που έχουν εφαρμοστεί, έχουν συμβάλει καθοριστικά στον εξορθολογισμό του κόστους των υπηρεσιών υγείας. Αντίστοιχα, η εφαρμογή συστημάτων διευθυνόμενης φροντίδας υγείας (managed care systems) θεωρείται ως ένας τρόπος για τον περιορισμό του κόστους των υπηρεσιών υγείας για τις ασφαλιστικές εταιρίες αλλά και για τα συστήματα υγείας γενικότερα, καθώς μπορούν να καταπολεμήσουν τόσο την επίδραση του ηθικού κινδύνου, όσο και την προκλητή ζήτηση που αποτελούν βασικούς λόγους για την αύξηση του κόστους των υπηρεσιών υγείας σε καθεστώς ιδιωτικής ασφάλισης. Συμπεράσματα: Από τη μελέτη της βιβλιογραφίας και την ανάλυση της μελέτης περίπτωσης μιας πραγματικής ελληνικής ασφαλιστικής εταιρίας, προκύπτει το συμπέρασμα ότι για την αποτελεσματική διαχείριση του κόστους των υπηρεσιών υγείας από τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες είναι απαραίτητες δομικές μεταρρυθμίσεις σε δύο επίπεδα. Πρώτον, στο ίδιο το ασφαλιστικό σύστημα, στο οποίο οι ασφαλιστικές εταιρίες χρειάζεται να αποκτήσουν πιο ενεργό ρόλο, συμπληρωματικό στη δημόσια ασφάλιση, και δεύτερον στο θεσμικό και εποπτικό πλαίσιο που διέπει την αγορά υπηρεσιών υγείας. Παράλληλα, η υιοθέτηση των DRGs ως μεθόδου αποζημίωσης των ιδιωτικών κλινικών μπορεί να συμβάλει στον εξορθολογισμό του κόστους και την αποφυγή της υπερβολικής χρήσης υπηρεσιών υγείας. Τέλος η υιοθέτηση συστημάτων διευθυνόμενης φροντίδας υγείας από τις ασφαλιστικές εταιρίες, μπορεί να έχει θετική επίδραση τόσο στο κόστος των υπηρεσιών υγείας, όσο και στην ενίσχυση της πρόληψης και προαγωγής της υγείας για τους ασφαλισμένους.
    • Introduction: Healthcare services cost and its evolution concerns all health insurance systems and thus private insurance companies, as it is directly related to the viability of health insurance programs. Purpose: The present study aims to analyze the evolution of healthcare services costs and its impact on private health insurance programs in Greece. At the same time, it is attempted to investigate the effect of health providers compensation methods on reducing the cost of healthcare services, with emphasis on Diagnosis Related Groups (DRGs). In addition, a review of managed health care systems and their effect on healthcare costs reduction for private insurance schemes is performed. Finally, the case study of a real Greek private insurance company that implements managed health care systems is presented, including an analysis of healthcare cost evolution for these programs. Methods & Material: For the elaboration of the study, a review of the Greek and international bibliography via the internet, electronic databases and search engines, such as Google Scholar, Scopus and Pubmed was carried out. Greek and international articles were selected with the keywords "healthcare cost", "private health insurance", " healthcare providers compensation methods", "DRGs", "managed health care systems". For the case study of the Greek private insurance company, an analysis of the actual health claims data provided by the insurance company was carried out. Results: According to literature, private health expenditure in Greece (coming from private insurance but also from out-of-pocket payments) have been steadily increasing in recent years, in contrast to the public expenditures that are declining, which indicates the growing role of private insurance in meeting healthcare needs in Greece. However, it is observed that both the frequency and the average cost of insurance companies' health claims have increased alarmingly in recent years, making the viability of health programs uncertain. Reducing the cost of health services can be achieved by choosing the appropriate compensation method. In particular, DRGs are proven to contribute significantly to streamlining the cost of healthcare services in the countries where they have been implemented. Accordingly, the implementation of managed care systems is considered as a way to reduce the cost of healthcare services for insurance companies and health systems in general, as they can counteract both the impact of moral hazard and also the supplier-induced demand that are key reasons for the increase in the cost of healthcare services for private insurance companies. Conclusions: Based on the literature and the analysis of the case study of a real Greek insurance company, it is concluded that in order for private insurance companies to effectively manage healthcare costs, structural reforms are necessary. Firstly, in the insurance system itself, in which private insurance companies need to play a more active role, complementary to public insurance, and secondly in the institutional and supervisory framework that governs the private healthcare market. At the same time, the adoption of DRGs as a method of compensation for private clinics can help in order to rationalize costs and avoid coveruse of health services. Finally, the adoption of managed health care systems by insurance companies can have a positive impact on both reducing healthcare costs and also strengthening prevention and promotion of good health for policyholders.
  13. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.