Κόκκος Α. (1999).Εκπαίδευση ενηλίκων: Το πεδίο, οι αρχές μάθησης, οι συντελεστές. Τόμος Α΄, Πάτρα: Ε.Α.Π.
Ανάμεσα στις βασικές αρχές που διέπουν την εκπαίδευση ενηλίκων πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζει η εμπλοκή των εκπαιδευομένων στη μαθησιακή διαδικασία και η ενεργητική τους συμμετοχή. Προκειμένου να επιτευχθεί αποτελεσματικά η ενεργητική συμμετοχή επιβάλλεται από την πλευρά του εκπαιδευτή ο σωστός προγραμματισμός της εκπαιδευτικής διαδικασίας και η κατάλληλη χρήση τεχνικών μάθησης. Σε αυτή την προσπάθεια μπορούν να συνδράμουν αποτελεσματικά οι συνεργατικές και δημιουργικές τεχνικές μάθησης. Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας οι όροι συνεργατικές, συμμετοχικές και ενεργητικές τεχνικές αφορούν το ίδιο πράγμα και επιλέχθηκε να εναλλάσσεται η αναφορά προκειμένου να αποφευχθεί η επανάληψη.
Με αφορμή την πρότυπη διαδικτυακή εξ αποστάσεως επιμόρφωση των εκπαιδευτικών βασισμένη στα έξι σκεπτόμενα καπέλα του Edward De Bono, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2012 – 2013, η παρούσα εργασία επιχειρεί να διερευνήσει εάν οι τεχνικές, συνεργατικής και δημιουργικής μάθησης, συντελούν στην αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο πεδίο της εκπαίδευσης ενηλίκων. Επιμέρους στόχοι της έρευνας είναι η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής τεχνικών συνεργατικής και δημιουργικής μάθησης τόσο σε δια ζώσης περιβάλλοντα μάθησης ενηλίκων όσο και στη διαδικτυακή εξ αποστάσεως μάθηση ενηλίκων, σε επίπεδο στάσεων, γνώσεων και δεξιοτήτων, η σύγκριση των τεχνικών με παραδοσιακές τεχνικές διδασκαλίας καθώς και εάν μπορούν πράγματι οι εν λόγω τεχνικές να εφαρμοστούν σε διαδικτυακά εκπαιδευτικά προγράμματα.
Το γεγονός ότι πρόκειται να διερευνηθούν απόψεις οδήγησε στην επιλογή ποσοτικής έρευνας, με δείγμα 105 εκπαιδευτικούς που προέκυψαν με χρήση βολικής δειγματοληψίας. Προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα, χρησιμοποιήθηκε πρωτότυπο ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις, κυρίως, κλειστού τύπου διαβαθμισμένες σε τακτική πεντάβαθμη κλίμακα τύπου Likert.
Από την ανάλυση των ευρημάτων αναδείχθηκε το έντονο ενδιαφέρον από την πλευρά των εκπαιδευτικών, η θετική στάση για τη χρήση των ενεργητικών και
δημιουργικών τεχνικών μάθησης κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς επίσης και το γεγονός ότι η πλειοψηφία των συμμετεχόντων θεωρεί ότι οι εν λόγω τεχνικές, με την κατάλληλη χρήση, και συγκριτικά με τις παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας, μόνο θετικά μπορούν να συνδράμουν στην εκπαιδευτική διαδικασία. Τέλος, η παρούσα έρευνα κατέδειξε ότι για τη βέλτιστη εφαρμογή των τεχνικών σε διαδικτυακά περιβάλλοντα εκπαίδευσης θα πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα οι προϋποθέσεις της αποτελεσματικής εξ αποστάσεως αλληλεπίδρασης σε συνδυασμό πάντα με τις προδιαγραφές της κάθε τεχνικής που επιλέγεται να εφαρμοστεί.
Ενδιαφέρουσα μελέτη θα αποτελούσε η μελέτη των ενεργητικών και δημιουργικών τεχνικών σε συστήματα εκπαίδευσης από απόσταση κατά την εφαρμογή, με καταγραφή των απόψεων πριν και μετά την εκπαιδευτική παρέμβαση.
Λέξεις Κλειδιά: Συνεργατικές (συμμετοχικές ή ενεργητικές) τεχνικές, τεχνικές δημιουργικής μάθησης, εξ αποστάσεως εκπαίδευση, διαδικτυακή μάθηση.
The involvement of learners in the learning process and their active participation in it is crucial among the basic principles of adult education. In order for the active participation to be effectively achieved, the proper scheduling of the educational process and the appropriate use of learning techniques is required by instructor. The cooperative and creative learning techniques can effectively contribute in this effort. In the context of this essay the terms co-operative, participatory and active techniques refer to the same thing and their alternating use was chosen in order to avoid repetition.
Following the original online distance training course for teachers based on Edward De Bono’s six thinking hats that took place during the academic year 2012 -2013, this essay attempts to analyze whether the co-operative and creative learning techniques contribute to the effectiveness of the educational process in field of adult education. Specific objectives of this research are to investigate the effectiveness of implementing co-operative and creative learning techniques both in classroom learning environments and in distance learning environments for adults concerning their attitude, knowledge and ability, the comparison of these techniques to traditional teaching techniques as well as researching whether these techniques could actually be implemented in online educational programs.
The fact that the object of the analysis is concepts, led to the choice of quantitative research on a sample of 105 teachers obtained using convenient sampling. In order to draw conclusions, an original questionnaire consisting mainly of closed questions, classified on a regular five-point Likert-type scale was used.
An analysis of the findings highlighted the great interest on the part of teachers, their positive attitude towards the use of active and creative learning techniques in the educational process, as well as the fact that the majority of the participants consider that these techniques, when appropriately used, and compared to traditional forms of teaching, could only have a positive effect on the educational process. Finally, this research has shown that for these techniques to be implemented in an optimal way in online educational programs, all the prerequisites of effective distance interaction should be met, always combined with the requirements of every chosen technique.
It would be interesting to study the active and creative techniques when used in distance learning educational programs by recording the participants’ opinions before and after the educational intervention.
Keywords: cooperative (or active) learning techniques, creative learning techniques, distance learning, online learning.
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Main Files
Η αποτελλεσματικότητα της χρήσης τεχνικών συνεργατικής και δημιουργικής μάθησης στην εκπαίδευση ενηλίκων - Identifier: 87940
Internal display of the 87940 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)