Με την παρούσα έρευνα επιχειρήθηκε η διερεύνηση των απόψεων εκπαιδευτικών
της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για τους χαρισματικούς μαθητές και για τις πρακτικές που
εφαρμόζουν για την εκπαίδευσή τους. Η συγκεκριμένη έρευνα έρχεται να συμβάλει στην
περιορισμένη, σχετικά με το θέμα, ελληνική βιβλιογραφία καθώς εστίασε αποκλειστικά
σε εκπαιδευτικούς που εργάζονται ή έχουν εργαστεί σε πειραματικά σχολεία, όπου
εφαρμόζονται καινοτόμες εκπαιδευτικές πρακτικές και υπηρετούν εκπαιδευτικοί
αυξημένων τυπικών προσόντων. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με ποιοτική μέθοδο και η
συλλογή δεδομένων έγινε με ημιδομημένες συνεντεύξεις στις οποίες συμμετείχαν έντεκα
εκπαιδευτικοί που εργάζονταν σε πειραματικά δημοτικά σχολεία της χώρας. Η
συγκρότηση του δείγματος έγινε με σκόπιμη δειγματοληψία με τη διαδικασία της
χιονοστιβάδας. Οι εκπαιδευτικοί ανέπτυξαν τις απόψεις τους για τον τρόπο με τον οποίο
αντιλαμβάνονται τη χαρισματικότητα, τα χαρακτηριστικά στα οποία βασίζονται
προκειμένου να αναγνωρίζουν τους χαρισματικούς μαθητές, την επίδραση που ασκούν οι
χαρισματικοί μαθητές στην τάξη, την εκπαίδευση των μαθητών αυτών αλλά και τις
εκπαιδευτικές πρακτικές που οι ίδιοι εφαρμόζουν. Από τη μελέτη των αποτελεσμάτων της
έρευνας διαπιστώθηκε ότι οι εκπαιδευτικοί ήταν ενημερωμένοι ως προς τα
χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν αυτήν την κατηγορία μαθητών ενώ η πλειοψηφία
αυτών είχαν συναντήσει κατά την επαγγελματική τους πορεία λίγες περιπτώσεις
χαρισματικών μαθητών. Οι εκπαιδευτικοί φάνηκε να αντιλαμβάνονται τη
χαρισματικότητα των μαθητών του Δημοτικού ως προχωρημένη, για την ηλικία, γνωστική
συγκρότηση, διανοητική ικανότητα, καλλιτεχνική και αθλητική ικανότητα που συχνά
συνοδεύονται και από συγκεκριμένα προσωπικά χαρακτηριστικά όπως το χιούμορ και η
ωριμότητα. Οι εκπαιδευτικοί αναφέρθηκαν ακόμη στις θετικές και, κάποιες φορές,
αρνητικές επιδράσεις που ασκούν οι χαρισματικοί μαθητές στους συμμαθητές τους, στη
θετική απήχηση που έχει για τους ίδιους η παρουσία τους στην τάξη σχετικά με την
αυτοβελτίωσή τους και ανέφεραν τις διδακτικές πρακτικές που ακολουθούν, εξηγώντας
και τους λόγους για τους οποίους τις επιλέγουν. Τέλος, επισήμαναν την ανάγκη
συστηματικής ενημέρωσης και επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών σε ζητήματα
χαρισματικότητας.
The present research attempted to explore the views of primary school teachers
about gifted students as well as about their teaching practices toward gifted students. This
study contributes to the limited body of relevant research conducted in Greece as it
focuses exclusively on teachers who work or have worked in experimental schools, where
teachers typically have increased academic qualifications and tend to explore innovate
ideas and practices. The research was qualitative. Data were collected with semi-structured
interviews with eleven teachers, selected with deliberate sampling from various
experimental primary schools in Greece. Teachers presented their views on the
characteristics on which they rely in order to recognize gifted students, the impact that
gifted students have in the classroom, the education of these students and the educational
practices they themselves apply to accommodate gifted students’ needs. It was found that
the teachers were sufficiently informed about the characteristics of gifted students, while
the majority of them had encountered only a few cases of gifted students in the course of
their careers. Teachers perceived "giftedness" in elementary school students as advanced
cognitive development as well as high-level academic, artistic or athletic ability, often
accompanied by personal characteristics such as early maturity and humour. They also
referred to the positive and sometimes negative effects that gifted students have upon their
classmates; the positive impact that the classroom presence of these students has for the
self-improvement of the teachers themselves; the teaching practices they follow,
explaining the reasons behind their choices. Finally, they pointed out the need for
systematic information and training of the educational community on issues concerning
gifted students and their education.
Απόψεις και πρακτικές εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης πειραματικών σχολείων σχετικά με την εκπαίδευση χαρισματικών παιδιών