Η εξέλιξη της διατροφής του ανθρώπου πέρασε από πολλά στάδια, στην πάροδο αιώνων. Ο άνθρωπος από συλλέκτης, κυνηγός, κτηνοτρόφος πέρασε στο σύγχρονο των μοντέλο διατροφής επιβαρύνοντας τον πλανήτη και μεγιστοποιώντας το οικολογικό αποτύπωμά του εις βάρος των επόμενων γενεών.
Η συγκριτική αξιολόγηση των διαφορετικών μοντέλων διατροφής παγκοσμίως, καταδεικνύει ναι μεν το διαφορετικό οικολογικό τους αποτύπωμα, αναλόγως των εθιμοτυπικών, κοινωνικών, κλιματικών και οικονομικών παραμέτρων, ωστόσο τονίζει την ανάγκη ότι για τη διαφύλαξη του πλανήτη, θα πρέπει να υπάρξει ριζική μεταστροφή και υιοθέτηση διαφορετικού προτύπου διατροφής.
Το νέο μοντέλο διατροφής θα πρέπει να είναι συνυφασμένο με την ένvοια της αειφόρου ανάπτυξης ελαχιστοποιώντας την κατανάλωση φυσικών πόρων και ενέργειας, ενώ είναι ευθύνη του καθενός να κατανοήσει ότι σε έναν πλανήτη που ο ένας στους δέκα υποσιτίζεται (870 εκατομμύρια), οφείλει να μη σπαταλά την τροφή και να σέβεται τη φέρουσα ικανότητα του τόπου που τον «φιλοξενεί».
Στην παρούσα εργασία ακολουθήθηκαν 2 μεθοδολογίες για τον προσδιορισμό της μεταβολής των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα προερχόμενες από τη διατροφή. Στη μεν πρώτη με βάση τα ελληνικά δεδομένα κατανάλωσης θερμίδων έγινε περικοπή των θερμίδων κατανάλωσης όλων των τύπων κρέατος κατά 25%, 50%, 75% και 100% με ισόποση θερμιδική αύξηση διατροφικών προίόντων όπως φασόλια, λαχανικά, φρούτα, πορτοκάλια, ρύζι. Με την υποκατάσταση του κρέατος κατά 25%, παρατηρήθηκε η μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα κατά 0,490 kg περίπου ανά κάτοικο ανά ημέρα , ενώ η ολική αποχή από την κατανάλωση κρέατος θα έχει μία συνολική ωφέλεια 2kg περίπου από την ημερήσια ατομική εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα, μόνο από τη διατροφή του, γεγονός που υποδεικνύει την σημαντική συμβολή της κατανάλωσης κρέταος στην εκπομπή του διοξειδίου του άνθρακα και κατ επέκταση στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Αναφορικά με τη δεύτερη μέθοδο που ακολουθήθηκε, χρησιμοποιήθηκαν 9 χώρες παγκοσμίως Κίνα, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Γαλλία, Νορβηγία, Αίγυπτος, Κογκό, Ινδία, Αργεντινή και Ρωσία,) προκειμένου να εξεταστεί εάν υιοθετούνταν τα διατροφικά μοντέλα των παραπάνω χωρών στον ελλαδικό χώρο, με βάση την ημερήσια θερμιδική κατανάλωση που ακολουθείται στην Ελλάδα, πως θα διαμορφωνόταν τα δεδομένα αναφορικά με το ανθρακικό αποτύπωμα. Από την ανάλυση της 2ης μεθόδου εξάγεται το συμπέρασμα ότι χώρες που είχαν παρόμοια θερμιδική κατανάλωση με την Ελλάδα, είχαν διαφορετικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση της Νορβγηγίας που ενώ η θερμιδική κατανάλωση ημερησίως ανά κάτοικο, ανέρχεται σε 3384 kcal και είναι μόλις παραπάνω 31 kcal από την ημερήσια θερμιδική κατανάλωση ανά κάτοικο στην Ελλάδα (3353 kcal), οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα διαφέρουν περίπου 1kg (Νορβηγία 8,06 kg/cap/day, Ελλάδα 7,13, kg/cap/day).
Ακόμα πιο χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Αργεντινής όπου η ημερήσια θερμιδική κατανάλωση ανά κάτοικο ανέρχεται σε 3239kcal ), οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι χαρακτηριστικά μεγάλες 12,95 kg/cap/day.Από την ανάλυση των 2 παραπάνω μεθόδων εξάγεται το συμπέρασμα ότι δε διαδραματίζει τόσο σπουδαίο ρόλο η θερμιδική κατανάλωση της διατροφής, αλλά η καθαυτή ποιότητα της διατροφής, δηλαδή από ποια διατροφικά προϊόντα αποτελείται.
Λέξεις-κλειδιά: Μοντέλο διατροφής, Οικολογικό Αποτύπωμα, Φέρουσα Ικανότητα.
Abstract
The evolution of human nutrition has gone through many stages over the centuries. Man from a collector, hunter, breeder has gone into the modern food model burdening the planet and maximizing its ecological footprint at the expense of future generations.
The comparative assessment of different food patterns worldwide demonstrates their different ecological footprint, depending on the customary, social, climatic and economic parameters, but stresses the need for a global shift and the adoption of a different standard for the preservation of the planetnutrition
The new food model should be interted with the concept of sustainable development, minimizing natural resources and energy, and it is everyone's responsibility to understand that on a planet that is one in ten malnourished (870 million) it ought not to waste food and respect the bearing capacity of the place that hosts him.
In the present study, 2 methodologies were followed to determine the change in dietary carbon dioxide emissions. In the first one, based on the Greek calorie consumption data, the calorie consumption of all types of meat was cut by 25%, 50%, 75% and 100% with an equal caloric increase of food products such as beans, vegetables, fruits, oranges, rice. Substitution by 25% of meat consumption, results to the reduction of carbon dioxide emissions by about 0.490 kg per inhabitant per day was observed, while total abstinence from meat consumption will have a total benefit of about 2kg from the daily individual emission of carbon dioxide, only from its diet, which indicates the significant contribution of meat consumption in the emission of carbon dioxide and consequently in greenhouse effect.
Regarding the second method, 9 countries were used worldwide (China, United States, France, Norway, Egypt, Congo, India, Argentina and Russia) to test if the food models of the above countries were adopted in Greece, based on the daily caloric consumption followed in Greece, would affect the carbon footprint.
The analysis of the 2nd method concludes that countries that had similar caloric consumption with Greece, had different carbon dioxide emissions. A typical example is the case of Norway, where while daily caloric intake per capita is 3,384 kcal and is just over 31 kcal per day of caloric consumption per capita in Greece (3353 kcal), carbon dioxide emissions differ by about 1k 8.06 kg / cap / day, Greece 7.13, kg / cap / day).
Even more typical is the case of Argentina where the daily caloric intake per capita is 3239kcal), carbon dioxide emissions are typically large 12.95 kg / cap / day.
From the analysis of the above 2 methods, the conclusion is drawn that the caloric consumption of the diet does not play such an important role, but the quality of the diet itself, ie which food products it consists of.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ