Η εμβύθιση του θεατή σε έναν νέο, εικονικό κόσμο και η δημιουργία έντονων συναισθημάτων κατά την θέαση του εικονικού περιεχομένου, αποτελούσαν και εξακολουθούν να αποτελούν τον βασικό στόχο των σκηνοθετών κινηματογραφικών ταινιών. Η εξέλιξη της τεχνολογίας επέφερε την ανάπτυξη νέων κινηματογραφικών μέσων τα οποία οι σκηνοθέτες καλούνται να εξερευνήσουν αλλά και να εξελίξουν. Στην παρούσα Διπλωματική Εργασία, με τίτλο «Σκηνοθεσία για έργα κινηματογραφικής εικονικής πραγματικότητας (cinematic virtual reality)», μελετάται και παρουσιάζεται ένα νέο είδος οπτικο-ακουστικής τέχνης, η Κινηματογραφική Εικονική Πραγματικότητα. Με τον όρο Κινηματογραφική Εικονική Πραγματικότητα περιγράφονται ταινίες (μικρού ή μεγάλου μήκους) οι οποίες είτε έχουν γυριστεί με κάμερες 360ο είτε έχουν δημιουργηθεί με γραφικά ηλεκτρονικού υπολογιστή (2D ή 3D). Η παρούσα Διπλωματική Εργασία έχει ως στόχο την διερεύνηση τεχνικών σκηνοθεσίας για έργα κινηματογραφικής εικονικής πραγματικότητας και συγκεκριμένα για ταινίες γυρισμένες με κάμερα 360ο. Κανόνες και τεχνικές σκηνοθεσίας του παραδοσιακού κινηματογράφου δύσκολα εφαρμόζονται στο νέο κινηματογραφικό μέσο και αυτό γιατί διαφέρουν σημαντικά τόσο ως προς τα μέσα κινηματογράφησης όσο και ως προς τα μέσα προβολής. Έπειτα από βιβλιογραφική έρευνα, παρουσιάζονται πρακτικές και τεχνικές που ακολουθούνται κατά την διαδικασία παραγωγής και προβολής του νέου είδους κινηματογραφικών ταινιών (προ-παραγωγή, παραγωγή, μετά-παραγωγή) ενώ στη συνέχεια πραγματοποιείται σύγκριση με κανόνες και τεχνικές που εφαρμόζονται στον παραδοσιακό κινηματογράφο. Επιπλέον, επιχειρείται η ανάπτυξη μιας νέας μεθόδου δημιουργίας 360ο storyboard και παρουσιάζονται μέσα από εικόνες τα αποτελέσματα της μεθόδου αυτής. Καταλήγοντας, η εργασία παρουσιάζει μια ταινία μικρού μήκους με τίτλο «Αναμνήσεις» η οποία γυρίστηκε με κάμερα 360ο. Επιχειρήθηκε η εφαρμογή κανόνων και τεχνικών σκηνοθεσίας για ταινίες Κινηματογραφικής Εικονικής Πραγματικότητας όπως έχουν διαμορφωθεί και αναπτυχθεί μέχρι τώρα.
The immersion of the spectator in a new, virtual world and the creation of intense feelings while viewing the virtual content were and continue to be the prime objective of film directors. The evolution of technology brought on the development of new cinematic means, which film directors are called upon to explore as well as to make them evolve. In the present Thesis, entitled “Film direction for cinematic virtual reality films” a new means of visual-auditory art is studied and presented, Cinematic Virtual Reality. The term Cinematic Virtual Reality describes films (short or feature-length) which have either been shot with 360ο cameras or have been created with computer graphics (2D or 3D). The present thesis has the objective of investigating film direction techniques for cinematic virtual reality films and specifically for films shot with a 360o camera. Film direction rules and techniques which belong to traditional cinema are applied with difficulty to the new cinematic means and the reason is that they differ significantly as much in terms of cinematic means as in terms of projection means. After bibliographic research, practices and techniques followed during the process of production and projection of the new film type are presented (pre-production, production, post-production), while subsequently a comparison with rules and techniques applied in traditional cinema is performed. Moreover, the development of a new method of 360o storyboard is attempted and the results of this method are presented through images. Summing up, the thesis features a short film entitled “Memories”, which was shot with a 360o camera. An attempt has been made to apply the rules and techniques for the direction of Cinematic Virtual Reality films as they have been formed and developed until now.