Στο πρώτο μέρος της παρούσας εργασίας επιχειρείται μια συνοπτική παρουσίαση του ερευνητικού ενδιαφέροντος που εγείρεται από τις αρχές του 20ου αιώνα για τις σκηνικές οδηγίες ή διδασκαλίες, για το μέρος δηλαδή του θεατρικού κειμένου το οποίο, τοποθετημένο σε παρενθέσεις και τυπωμένο με πλάγιους χαρακτήρες, πλαισιώνει τους διαλόγους των προσώπων. Μετά από μία σύντομη ιστορική αναδρομή στην εμφάνιση και την εξέλιξη των σκηνικών οδηγιών, εξετάζεται η οργανική και αναπόσπαστη θέση τους μέσα στο σώμα του θεατρικού κειμένου. Η εργασία εστιάζει ιδιαίτερα στην πρόταση του Jean-Marie Thomasseau για την ταξινόμηση και το περιεχόμενο των σκηνικών οδηγιών, προσπαθώντας παράλληλα να καταδείξει τη φύση και τον μεταιχμιακό χαρακτήρα αυτού του ιδιαίτερου κειμενικού είδους, το οποίο κυμαίνεται μεταξύ του θεάτρου και της λογοτεχνίας και αποτελεί τη φωνή του συγγραφέα μέσα στις γραμμές ενός κειμένου προορισμένου για παράσταση.
Στη συνέχεια και στο μεγαλύτερο μέρος της, η εργασία επικεντρώνεται στον σημαντικό ρόλο τον οποίο κατέχουν οι σκηνικές οδηγίες στα θεατρικά έργα της Λούλας Αναγνωστάκη, της σημαντικότερης ίσως θεατρικής συγγραφέως της μεταπολεμικής γενιάς. Μετά από μία σύντομη αναφορά στον δραματικό κόσμο, τα θέματα και τις αφηγηματικές της τεχνικές, επιχειρείται με βάση κυρίως την ταξινόμηση του Thomasseau η ανά έργο και κατηγορία παρουσίαση των σκηνικών του οδηγιών. Εξετάζεται το εύρος της χρήσης και η σχέση τους με το θέμα του κάθε έργου, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο πλαισιώνουν τη δραματική κατάσταση, αναδεικνύουν τα πρόσωπα και τις συγκρουσιακές τους σχέσεις και αντανακλούν στα συγγραφικά μοτίβα και στη γλώσσα του διαλογικού κειμένου. Στα συμπεράσματα της εργασίας θα επισημανθεί η συμβολή των σκηνικών οδηγιών στην οικονομία των θεατρικών κειμένων της Αναγνωστάκη.
Τέλος, στο δημιουργικό μέρος της εργασίας επιχειρείται η συγγραφή ενός μονόπρακτου θεατρικού έργου, στο οποίο εφαρμόζονται στην πράξη οι διαπιστώσεις των θεωρητικών αναλύσεων για τον λειτουργικό ρόλο των σκηνικών οδηγιών ή διδασκαλιών.
In the first part of this MA thesis , a brief presentation of the research interest arisen since the beginning of the 20th century, concerning stage directions is attempted , that is the part of the theatrical text which , situated between parenthesis and typed in italics , frames the dialogues taking place between the characters. After a short historic flashback in the period of the first appearance and development of stage directions, an organic and integral part of the theatrical text body is examined. The essay focuses especially on the suggestions of Jean-Marie Thomasseau on the classification and content of stage directions, with the aim of establishing at the same time the nature as well as the borderline character of this unique kind of text which ranges between drama and literature, constitutes the voice of the writer within the lines of a text destined for becoming a performance.
Following, and in its largest part, the project is focused on the significant role that stage directions possess in Lula Anagnostakis’ theatrical plays, the most important, perhaps, playwright of the post-war generation. After a short reference to the dramatic world, the themes and narrative techniques, a presentation based mostly on Thomasseau’s classification is attempted. The width of the use and the relation with the theme is examined, as well as the way they frame the dramatic situation, bring out the characters, their conflicting relationships and the way they are reflected in the writing patterns and the language of the dialogic text. In the conclusions of the essay, the contribution of stage directions in the economy of Lula Anagnostaki's plays will be pointed out.
Finally, in the creative part of the essay, the writing of a one-act theatrical play is attempted, in which the findings of the theoretical analysis are followed through in order to apply stage directions or teachings.
Οι σκηνικές οδηγίες στο έργο της Λούλας Αναγνωστάκη