Η λογοτεχνία και η αυτοσυνειδησία του νεωτερικού υποκειμένου: Μια συνοπτικότατη επισκόπηση

Literature and the self-consciousness of the modern subject: An extremely brief overview (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Κόκκορης, Γεώργιος
  3. Δημιουργική Γραφή (ΔΓΡ)
  4. 17 Ιουλίου 2021 [2021-07-17]
  5. Ελληνικά
  6. 99
  7. Αλεξίου, Βασίλειος
  8. Νίκου, Χρήστος | Καγιαλής, Παναγιώτης
  9. λογοτεχνία | literature | αυτονομία της ανθρώπινης θέλησης | autonomy of human will | αλληγορία | allegory | νεωτερικότητα | modernity | αυτοσυνειδησία | self-consciousness | αντισυμβατικότητα | unconventionality
  10. 1
  11. 42
  12. 32
  13. 0
    • Οτιδήποτε εκλαμβάνεται ως λογοτεχνική έκφραση έχει ανέκαθεν χρησιμοποιηθεί ως σημαντικό μέσο στην επίμονη προσπάθεια του ανθρώπινου πνεύματος να διαρρήξει τον περιοριστικό κλοιό των συνηθισμένων καθημερινών υποθέσεων. Ωστόσο, αυτό που θα αποκαλούσαμε νεωτερικό υποκείμενο, με όλον τον αυτοαναφορικό ακτιβιστικό του ζήλο, θα ήταν μάλλον αδύνατον να διαμορφωθεί χωρίς τη ρηξικέλευθη χριστιανική αντίληψη σχετικά με τη ριζική αυτονομία της ανθρώπινης θέλησης. Σε αυτό το πλαίσιο, η ‘υψηλή’ τέχνη της παραστατικής αλληγορίας (figura), δηλαδή της λογοτεχνίας, ευνοεί την έμμεση, υπαινικτική ‒και ποτέ οριστική‒ αναφορά στην πραγματικότητα που, υπερβαίνοντας τα όρια του παρόντος κόσμου, συνιστά τον αληθινό προορισμό του ανθρώπινου βίου. Παρόλα αυτά, από τον ύστερο Μεσαίωνα, στη δυτικοευρωπαϊκή λογοτεχνία ανιχνεύεται η ανησυχία ενός υποκειμένου τυπικά διαμορφωμένου μεν από χριστιανικές ηθικές αρχές, αλλά αβέβαιου ως προς την πραγματική σημασία τους μέσα σε έναν ‒σύμφωνα με όλα τα φαινόμενα‒ ανεπανόρθωτα διεφθαρμένο κόσμο. Έκτοτε, σε όλη τη διαδρομή του δυτικοευρωπαϊκού πολιτισμού ως σήμερα οι λογοτέχνες επιχειρούν κατά κανόνα να φέρουν στην επιφάνεια διαστάσεις της ατομικής και κοινωνικής ζωής που βρίσκονται κρυμμένες πίσω από τις κοινωνικές συμβάσεις, τον ορθολογικό ανθρωπισμό και τον προφανή υλικό ωφελιμισμό του λεγόμενου νεωτερικού κόσμου. Σε αυτή τη οντολογικά σκεπτικιστική μεταχριστιανική εποχή, η λογοτεχνία καταπιάνεται ξανά και ξανά με το αιώνιο πρόβλημα της ματαιότητας των επίγειων ανθρώπινων δραστηριοτήτων, όμως για πρώτη φορά υπό την πιθανότητα της παράδοξης προοπτικής του απόλυτου μηδενισμού.
    • Whatever is considered as literary expression has always been used as a significant means in the continued effort of the human spirit to break through the restrictive barriers of ordinary daily affairs. However, what we call ‘modern subject’, with all its self-referring activist zeal, would be probably impossible to be shaped without the groundbreaking perception of Christianity regarding the radical autonomy of human will. In this context, the ‘noble’ art of figurative allegory (figura), that is of literature, favors the indirect, allusive ‒and never definite‒ reference to the reality that, transcending the boundaries of the present world, constitutes the true destination of human life. Nevertheless, the anxiety of a subject typically educated by Christian moral principles but otherwise insecure about their real significance in an ‒to all appearances‒ irredeemably corrupt world can be detected in the literature of Western Europe since the late Middle Ages. Thereafter, throughout the course of Western European civilization until today literary writers attempt, as by a general rule, to reveal aspects of individual and social life that lie hidden behind the social conventions, the rational humanism and the apparent material utilitarianism of the so-called modern world. In this ontologically sceptic post-Christian era, literature deals again and again with the eternal problem of the vanity of all the earthly human pursuits, but for the first time under the possibility of the absurd prospect of absolute nihilism.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.