Μεταφραστικές δοκιμές και υφολογική επιμέλεια στο ποίημα The Waste Land του T. S. Eliot: οι περιπτώσεις μετάφρασης από τον Γ. Σεφέρη και τον Χ. Βλαβιανό

Translation attempts and stylistic editing on T.S. Eliot’s poem The Waste Land; the translations of G. Seferis and H. Vlavianos. (english)

  1. MSc thesis
  2. Βασιάδη, Άννα
  3. Δημιουργική Γραφή (ΔΓΡ)
  4. 06 September 2020 [2020-09-06]
  5. Ελληνικά
  6. 132
  7. Μαθιουδάκης, Νικόλαος
  8. Νικολάου , Πασχάλης | Κωτόπουλος, Τριαντάφυλλος
  9. μετάφραση, ποίημα, μοντερνισμός, T.S. Eliot, The Waste Land, Γιώργος Σεφέρης, Η Έρημη Χώρα, Χάρης Βλαβιανός, Η Άγονη γη. | translation, poem, modernist, T.S. Eliot, The Waste Land, George Seferis, Erimi Hora, Haris Vlavianos, Agoni Gi.
  10. 2
  11. 50
  12. 20
  13. Περιέχει : πίνακες και εικόνες
    • Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως κύριο θέμα μελέτης το ποίημα The Waste Land του T.S. Eliot καθώς και τη συνεξέταση των μεταφράσεών του στην ελληνική γλώσσα από τον Γιώργο Σεφέρη το 1936 και από τον Χάρη Βλαβιανό το 2020. Το πρωτότυπο ποίημα γράφτηκε το 1922 και θεωρείται ορόσημο για την ιστορία του μοντερνισμού και της ποίησης γενικότερα Βασικός πυρήνας εξέτασης είναι το εν λόγω ποίημα, χάρη στην εμβληματική θέση του στο κίνημα του νεοτερισμού. Η συζήτηση επικεντρώνεται στα χαρακτηριστικά, στην εποχή του και στη μεταφραστική του δεξίωση στα ελληνικά γράμματα από τους δύο εξέχοντες μεταφραστές στη χώρα μας. Η χρονολογική απόσταση των μεταφράσεων δίνει μια πρόσθετη πρόκληση στη μελέτη και αποσυναρμολόγηση της μεταφραστικής τακτικής που ακολούθησαν οι δημιουργοί τους. Ούτως ώστε η παρούσα μελέτη να πληροί τις προϋποθέσεις μιας διπλωματικής εργασίας και να χαρακτηριστεί ως ολοκληρωμένη επιστημονική έρευνα, γίνεται αναφορά στη θεωρία της μετάφρασης και στις μεταφραστικές προσεγγίσεις. Η σύντομη συζήτηση σε ό,τι αφορά το θεωρητικό πλαίσιο, δεν αποσκοπεί στο να εξαντλήσει το θεωρητικό υπόβαθρο αλλά να δικαιολογήσει τις πρακτικές των μεταφραστών. Κοντολογίς, αν και η μετάφραση μπορεί να ιδωθεί μέσα από γλωσσολογικούς, πολιτισμικούς και επικοινωνιακούς παράγοντες, ο ρόλος της στη διακίνηση της λογοτεχνίας ‒επομένως και του πνεύματος συνολικά‒ είναι εξαιρετικά σημαντικός και αποτελεί τον πυρήνα της εν λόγω εργασίας. Πέραν όμως της πιο γενικής ματιάς σε ό,τι αφορά τη μετάφραση, κρίνεται σκόπιμο να εξεταστούν κι όλα τα στοιχεία που συνθέτουν τη σπουδαιότητα του έργου The Waste Land. Το ποίημα θεωρείται ως το πλέον ιερό κείμενο στην αγγλόφωνη λογοτεχνία και ο ρόλος του είναι καθοριστικός για το κίνημα του μοντερνισμού. Τόσο οι καινοτομίες του, όσο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, παρατίθενται και σχολιάζονται. Παρομοίως, δίνεται η ανάλογη προσοχή στον δημιουργό του πρωτότυπου αλλά και στους μεταφραστές Γ. Σεφέρη και Χ. Βλαβιανό. Κατ’ ακολουθία, η συγκριτική προσέγγιση των δύο μεταφράσεων του αγγλικού ποιήματος γίνεται με γνώμονα τη διατήρηση και ισοδυναμία του πρωτότυπου στην ελληνική γλώσσα. Η εργασία συνίσταται από τον καθορισμό συγκεκριμένων στοιχείων βάσει των οποίων γίνεται η αντιπαραβολή και η σύγκριση των αντίστοιχων μεταφραστικών επιλογών. Η μελέτη και εξέταση των έργων στοιχειοθετείται σύμφωνα με τη μεταφραστική συνέπεια, τη μορφική και μετρική ακολουθία και τη νοηματική απόδοση του πρωτότυπου. Κατόπιν, σχολιάζεται η παραθεματική πρακτική του T.S. Eliot, στα πλαίσια της πολυγλωσσίας και της διακειμενικότητας που χαρακτηρίζει το ποίημα The Waste Land. Τέλος, εφόσον οι «Σημειώσεις» του ίδιου του συγγραφέα αποτέλεσαν αφορμή κριτικής και πηγή ενασχόλησης για τους ακαδημαϊκούς και κριτικούς λογοτεχνίας της εποχής του κι όχι μόνο, εξετάζεται η παρουσία, το περιεχόμενο και η μεταφραστική τους αντιμετώπιση από τους Σεφέρη και Βλαβιανό. Με μία συνοπτική ματιά, θα λέγαμε ότι, ο αναγνώστης ‒έχοντας στα χέρια του μία μετάφραση‒ αντιλαμβάνεται μεν την ποιότητα απόδοσης και την ποιητική αύρα του πρωτότυπου κείμενου αλλά ενδεχομένως δεν συνειδητοποιεί τον μόχθο του μεταφραστή. Τόσο η διαδικασία της μετάφρασης, όσο και το τελικό αποτέλεσμα απαιτούν προσήλωση, αφοσίωση και ικανότητες από τη μεριά του μεταφραστή. Αν προστεθούν μάλιστα και οι εξωκειμενικοί παράγοντες, όπως η λογοτεχνική, κοινωνική και ιδιοσυγκρασιακή στάση του μεταφραστή απέναντι στο έργο, η μελέτη του μεταφράσματος αποκτά ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
    • This thesis’ main subject is T.S. Eliot’s poem The Waste Land as well as the parallel study of its translations into Greek language by George Seferis in 1936 and Haris Vlavianos in 2020. The original poem was written in 1922 and it is considered as a central work of modernism and an important landmark in the history of English poetry. Not only its significance and its impact in literature as a whole, but also T.S Eliot’s contribution to poetry’s renewal ‒in shape and form‒ urge us to examine closely all those elements that make The Waste Land a timely poem. The interest of the study arises due to its unique characteristics, its time and the translation effort that has been shown by two of our most appreciable translators in the country. The time distance between them (1936-2020) poses a greater challenge on our analysis as to which technique or method they used on the process. However, so as this essay to be entitled to present scientifically proven facts, it is referring ‒from the very beginning‒ to the theoretical approaches on the field of translation. It is briefly discussed though in terms of justifying translators’ decisions. All in all, translation can be reviewed through its linguistic, cultural or communicational elements; still its role in the literal interaction among different countries is of great importance. Along with all the above, what should also be commented is the poem’s literal value; that is the essence of the study. The Waste Land is arguably the most prominent poem of the twentieth century and its tremendous cultural authority is based on its innovative features. Likewise, its creator ‒who is considered as one of the twentieth century's major poets‒ is also discussed for his contribution to modern literature. Consequently, we refer to Seferis and Vlavianos for their attribution to Greek poetry. Accordingly, the comparative examination of the two translations consists of the specified components that construct the poem as well as the fundamental details that define it. More precisely, it is questioned whether and how these elements are interpreted and transferred into Greek language. Lexical punctuality, consistency referring to form and shape as well as conceptional efficiency are carefully examined. In addition, along with other poetic features and allusions the poem is full of literary and mythological references. How do these inventive poetic tools come to light in both translations? Also, Eliot provided a set of original notes on his masterpiece partly because he wanted to pad out the poem and partly to clear up some of its obscurities. It is therefore to be seen how were the notes handled by the translators. Overall, we would claim that once the reader holds a translation in his hands, he may appreciate the result, but will he realize the amount of effort was given by its creator? Translations illustrate the theoretical and practical viewpoint of the writer but also because of other factors ‒such as the literal or social status of the translator‒ they reveal his attitude towards the text. All the above make the subject of this essay compelling.
  15. Hellenic Open University
  16. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.